Gdy masz możliwość podłączenia do sieci kanalizacyjnej, to nie możesz mieć zbiornika na ścieki. Grozi kara grzywny od sądu - nawet 10 tys. zł dla osoby fizycznej. Czy jeśli działka ma możliwość podłączenia do sieci kanalizacyjnej, to nie można mieć szamba? Czy gmina może wymusić podłączenie do sieci? Odpowiadamy w tekście.

Problematyka związana z przyłączeniem do sieci kanalizacyjnej została uregulowana w przepisach ustawy z 13.9.1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 399).

Konieczne będzie przytoczenie przepisu art. 5. Z jego treści wynika zaś, że - właściciele nieruchomości zapewniają utrzymanie czystości i porządku przez - przyłączenie nieruchomości do istniejącej sieci kanalizacyjnej lub, w przypadku gdy budowa sieci kanalizacyjnej jest technicznie lub ekonomicznie nieuzasadniona, wyposażenie nieruchomości w zbiornik bezodpływowy nieczystości ciekłych lub w przydomową oczyszczalnię ścieków bytowych, spełniające wymagania określone w przepisach odrębnych; przyłączenie nieruchomości do sieci kanalizacyjnej nie jest obowiązkowe, jeżeli nieruchomość jest wyposażona w przydomową oczyszczalnię ścieków spełniającą wymagania określone w przepisach odrębnych.

Z ww. przepisu wynika bardzo ważny wniosek -nawet jeśli nieruchomość jest wyposażona w zbiornik bezodpływowy spełniający wszystkie wymagania, a gmina wybudowała sieć kanalizacyjną, realizując obowiązek nałożony art. 43 ust. 1 ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (Dz. U. z 2012 r. poz. 145 ze zm. – obecnie z 2015 r., poz. 469), właściciel winien się do tej sieci kanalizacyjnej przyłączyć.

Powyższe założenie wynika z orzecznictwa sądowego.

Przykładowo można powołać się na wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 6 lipca 2023 r. (sygn. akt II OSK 802/20) gdzie stwierdzono: W orzecznictwie ugruntowany jest pogląd, że z art. 5 ust. 1 pkt 2 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach wynika zasada, że w przypadku istnienia sieci kanalizacyjnej nieruchomość ma być do niej podłączona, a jedyny wyjątek od tej zasady dotyczy przypadku, gdy nieruchomość jeszcze przed zrealizowaniem sieci kanalizacyjnej wyposażona została w przydomową oczyszczalnię ścieków bytowych, spełniającą wymagania określone w przepisach odrębnych. Powyższa zasada nie dotyczy nieruchomości wyposażonej w zbiornik bezodpływowy nieczystości ciekłych, który może być wykorzystywany do czasu wybudowania sieci kanalizacyjnej lub na terenie, gdzie budowa sieci kanalizacyjnej jest technicznie lub ekonomicznie nieuzasadniona.

Co więcej, z pozostałych przepisów ww. art. 5 wynika, że - w przypadku stwierdzenia niewykonania obowiązków wójt (burmistrz, prezydent miasta) wydaje decyzję nakazującą wykonanie obowiązku.

Nadto, wykonywanie decyzji podlega egzekucji w trybie przepisów ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz.U. z 2023 r. poz. 2505 i 2760). W tej ustawie warto wspomnieć o przepisach art. 121 gdzie m.in. podano:

§ 1. Grzywna w celu przymuszenia może być nakładana kilkakrotnie w tej samej lub wyższej kwocie, z zastrzeżeniem § 4.

§ 2. Z zastrzeżeniem § 5 każdorazowo nałożona grzywna nie może przekraczać kwoty 10 000 zł, a w stosunku do osób prawnych i jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej kwoty 50 000 zł.

§ 3. Grzywny nakładane wielokrotnie nie mogą łącznie przekroczyć kwoty 50 000 zł, a w stosunku do osób prawnych i jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej kwoty 200 000 zł.

Przykładem sprawy, w której zastosowano tryb przymusowy (czyli egzekucji) może być sprawa przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym w Szczecinie z dnia 4 kwietnia 2024 r. (sygn. akt II SA/Sz 1040/23) w której sąd weryfikował legalność decyzji prezydenta miasta o nałożeniu grzywny na mieszkańca z powodu braku podłączenia nieruchomości do sieci kanalizacyjnej. Mieszkaniec został ukarany karą 10 tys. zł wobec uchylania się od obowiązku wykonania czynności określonej w tytule wykonawczym i wezwany do wykonania obowiązku określonego w tytule wykonawczym, tj. przyłączenia nieruchomości do istniejącej sieci kanalizacyjnej w terminie 14 dni od dnia doręczenia ww. decyzji pod rygorem nakładania dalszych grzywien i zastosowania wykonania zastępczego.

Podsumowując, mieszkaniec ma prawny obowiązek przyłączenia się do sieci kanalizacyjnej, gdy gmina zapewnia taką możliwość. W takiej sytuacji posiadanie zbiornika bezodpływowego nie uchyla obowiązku przyłącza. Jedynym wyjątkiem jest istnienie na nieruchomości legalnej przydomowej oczyszczalni ścieków bytowych.