Zbyt niska dotacja dla samorządów na dodatki osłonowe

Zdaniem Zrzeszenia Gmin Województwa Lubuskiego (ZGWL) pieniądze przewidziane dla samorządów na obsługę dodatków osłonowych są niewystarczające w stosunku do rzeczywistych wydatków, jakie ponoszą one na realizację tego zadania. Dlatego apelują o zwiększenie dotacji.

Dodatek osłonowy jest specjalnym świadczeniem, które ma częściowo rekompensować wysokie ceny energii elektrycznej. Jego kwoty są zróżnicowane w zależności od liczby osób wchodzących w skład gospodarstwa domowego oraz od tego, z jakiego źródła ogrzewania gospodarstwo korzysta, i wynoszą od 228,80 zł do 822,25 zł. Wypłata dodatku jest finansowana z budżetu państwa, a zajmującym się jego przyznawaniem gminom przysługuje z tego tytułu dotacja celowa. Zgodnie z przepisami ustawy z 17 grudnia 2021 r. o dodatku osłonowym (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 759 ze zm.) wynosi ona 2 proc. łącznej kwoty przeznaczonej na wypłatę świadczeń. Jednak w ocenie ZGWL występuje duża dysproporcja między przewidzianymi środkami a rzeczywistymi kosztami obsługi zadania.

Organizacja podkreśla, że ponoszone wydatki obejmują nie tylko wynagrodzenia osób zajmujących się przyznawaniem dodatków, lecz także koszty: zakupu licencji do programów informatycznych, druku, usług pocztowych, bankowych oraz szkoleń pracowników. Co więcej, obowiązujące przepisy nie uwzględniają kosztów wydania decyzji administracyjnej odmawiającej świadczenia (w przypadku przyznania wnioskodawca otrzymuje jedynie informację wysyłaną na adres mailowy, jeśli go ma), co generuje dodatkowe obciążenie dla budżetów gmin. W ocenie ZGWL potrzebna jest więc nowelizacja ustawy, która zwiększy wysokość dotacji na obsługę dodatków, tak aby była ona adekwatna do rzeczywistych potrzeb i wydatków, jakie gminy ponoszą przy zleconym przez administrację rządową zadaniu.

– Trzeba też pamiętać, że wysokość dodatków jest niższa o połowę w porównaniu z kwotami, które były przyznawane w 2022 r., gdy po raz pierwszy to świadczenie było wypłacane. W efekcie dotacja jest naliczana od niższej podstawy – mówi Magdalena Rynkiewicz-Stępień, zastępca dyrektora Miejskiego Centrum Świadczeń w Opolu.

Dodaje, że jednocześnie zakres pracy związanej z obsługą wniosków się nie zmniejszył. Ten zaś nie jest mały z uwagi na to, że jednym z warunków uzyskania dodatku osłonowego jest spełnianie kryterium dochodowego, które wynosi 2100 zł dla osoby samotnej oraz 1500 zł dla rodziny (w przeliczeniu na jedną osobę wchodzącą w jej skład). Co więcej, przy jego przyznawaniu jest stosowana tzw. zasada „złotówka za złotówkę”, która pozwala uzyskać świadczenie obniżone o taką kwotę, o jaką został przekroczony próg dochodowy. W efekcie ustalanie sytuacji dochodowej na potrzeby dodatku jest czynnością czasochłonną i pracochłonną. ©℗