Zobacz, do kiedy należy złożyć wniosek o dotację na podręczniki

Pierwszych wypłat wojewoda dokona już w czerwcu, jeśli gmina złoży wniosek do 6 maja br. Ale uwaga: pieniędzy tych nie wolno „pożyczyć na inne cele”.

1 kwietnia 2024 r. wejdzie w życie rozporządzenie ministra edukacji z 28 lutego 2024 r. w sprawie dotacji celowej na wyposażenie szkół w podręczniki, materiały edukacyjne i materiały ćwiczeniowe w 2024 r. To akt prawny ważny dla działalności oświatowej szkół podstawowych, zarówno tych prowadzonych przez jednostki samorządu terytorialnego, jak i przez osoby fizyczne czy osoby prawne nieposiadające statusu JST. Rozporządzenie reguluje w szczegółowy sposób tryb postępowania związany z dotacją celową na wspomniane cele.

Data wypłaty zależy od daty złożenia

Z punktu widzenia JST kluczowe są m.in. terminy przewidziane w rozporządzeniu, w tym terminy na składanie wniosków o dotację celową do właściwego miejscowo dla danej jednostki wojewody [ramka]. Pierwszy termin „naboru” przewidziano w okresie od 15 kwietnia do 6 maja, co w zasadzie oznacza, że po świętach można składać pierwsze wnioski, a wypłata dotacji nastąpi najpóźniej 3 czerwca. Można zatem wysunąć wniosek, że w dużej mierze od sprawności działania danej JST zależy termin przekazania środków dotacyjnych. Jeśli wystąpią odpowiednio wcześniej, otrzymają pieniądze jeszcze przed wakacjami.

Zasady rozliczenia

Złożenie wniosku o dotację, to niejedyna powinność, jaką gmina ma w związku z tymi dotacjami. Istotną kwestią jest ich rozliczenie. Zasad rozliczenia dotacji dotyczą w zasadzie dwa przepisy, a mianowicie par. 5 i 6 omawianego aktu wykonawczego. Z pierwszej regulacji wynika, że rozliczenie wykorzystania dotacji celowej, o której mowa w art. 55 ust. 4 ustawy o finansowaniu zadań oświatowych (chodzi o placówki prowadzone przez osoby fizyczne i osoby prawne), przekazywane przez dyrektora szkoły podstawowej prowadzonej przez osobę prawną niebędącą JST oraz osobę fizyczną, jest sporządzane na formularzu, którego wzór stanowi załącznik nr 6 do rozporządzenia, a w przypadku uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim, umiarkowanym lub znacznym, niesłyszących, słabosłyszących, z autyzmem, w tym z zespołem Aspergera, niewidomych i słabowidzących, posiadających orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego, o ile uczniowie ci będą korzystać z podręczników, materiałów edukacyjnych lub materiałów ćwiczeniowych, dostosowanych do potrzeb edukacyjnych i możliwości psychofizycznych tych uczniów – jest sporządzane na formularzu, którego wzór stanowi załącznik nr 7 do rozporządzenia. Z kolei w par. 6 rozporządzenia postanowiono, że rozliczenie wykorzystania dotacji celowej, o której mowa w art. 55 ust. 3 ustawy (chodzi o placówki prowadzone przez JST –red.), przekazywane przez JST, jest sporządzane na formularzu, którego wzór stanowi załącznik nr 8 do rozporządzenia, a w przypadku uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim, umiarkowanym lub znacznym, niesłyszących, słabosłyszących, z autyzmem, w tym z zespołem Aspergera, niewidomych i słabowidzących, posiadających orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego, o ile uczniowie ci będą korzystać z podręczników, materiałów edukacyjnych lub materiałów ćwiczeniowych, dostosowanych do potrzeb edukacyjnych i możliwości psychofizycznych tych uczniów, jest sporządzane na formularzu, którego wzór stanowi załącznik nr 9 do rozporządzenia.

Wspomniane rozliczenia dotacji są przekazywane w postaci:

• elektronicznej opatrzonej kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem osobistym lub podpisem zaufanym albo
• papierowej i elektronicznej.

Do kiedy

Warto jeszcze wspomnieć, że ustawodawca w art. 59 ustawy o finansowaniu zadań oświatowych (dalej: u.f.z.o.) dookreślił terminy rozliczeń i zwrotów dotacji. W ust. 6 oraz w ust. 7 tego artykułu postanowiono bowiem, że „rozliczenie wykorzystania dotacji celowej, o której mowa w art. 55 ust. 4u.f.z.o., przez dyrektora publicznej szkoły podstawowej prowadzonej przez osobę prawną niebędącą jednostką samorządu terytorialnego oraz osobę fizyczną oraz zwrot niewykorzystanej dotacji następują w terminie do dnia 15 stycznia następnego roku”. W ust. 7 podano zaś, że „rozliczenie wykorzystania dotacji celowej, o której mowa w art. 55 ust. 3 u.f.z.o., przez jednostkę samorządu terytorialnego oraz zwrot niewykorzystanej dotacji następują w terminie do dnia 31 stycznia następnego roku”.

„Znaczone” pieniądze

Z wykorzystaniem dotacji celowej, a finalnie z jej rozliczeniem, wiążą się więc określone obowiązki, które muszą być przestrzegane, w szczególności przez jednostki samorządu terytorialnego. Środki dotacji celowej są bowiem środkami „znaczonymi”, które mogą być wykorzystane kierunkowo, czyli tylko w zakresie przeznaczonego celu, którym jest wyposażenie szkół w podręczniki, materiały edukacyjne i materiały ćwiczeniowe w 2024 r.

W konsekwencji gmina nie może wykorzystać środków na inne cele; nawet tymczasowo nie może ich „pożyczyć” – np. gdy brakuje bieżących środków na regulowanie zobowiązań. Takie postępowanie może bowiem skutkować nie tylko naruszeniem przepisów ww. rozporządzenia, lecz także mieć konsekwencje na gruncie dyscypliny finansów publicznych. Na szczególną zaś uwagę zasługuje tu art. 9 ustawy o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych, w którym postanowiono, że naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest:

1) wydatkowanie dotacji niezgodnie z przeznaczeniem określonym przez udzielającego dotację;

2) nierozliczenie w terminie otrzymanej dotacji;

3) niedokonanie w terminie zwrotu dotacji w należnej wysokości.

Teoretycznie każdy z ww. penalizowanych stanów faktycznych może wystąpić w przypadku ww. dotacji celowej. Możliwe jest bowiem zarówno naruszenie zasad wydatkowania dotacji (na inny cel), naruszenie terminu rozliczenia dotacji czy niedokonanie zwrotu dotacji w terminie.

Podsumowując, rozporządzenie jest ważnym aktem dla zapewnienia funkcjonowania placówek oświatowych na poziomie edukacji szkolnej podstawowej. Każda JST musi jednak mieć na uwadze to, że środki dotacji celowej muszą być odpowiednio wydatkowane, a finalnie również rozliczone. ©℗