Gmina nie może wydać zezwoleń na sprzedaż alkoholu na podstawie niekompletnego wniosku

Regionalna izba obrachunkowa zakwestionowała wydawanie zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych. W kilku przypadkach wydaliśmy zezwolenia bez formalnego wzywania przedsiębiorców do uzupełnienia różnych braków, np. gdy nie wskazano adresu punktu sprzedaży czy numeru w Krajowym Rejestrze Sądowym. Uznaliśmy, że to fakty powszechnie znane z różnych rejestrów. Czy zarzuty RIO są zasadne?

Stanowisko regionalnej izby obrachunkowej jest uzasadnione. Przepisy ustawy wymagają złożenia kompletnego wniosku, co oznacza, że zezwolenia nie powinny być wydawane na podstawie wniosków z brakami.

Zamknięty katalog informacji

Zasady i wymogi dotyczące wniosku o wydanie zezwolenia na sprzedaż alkoholu zawarto m.in. w art. 18 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (dalej: u.w.t.p.a.). W ust. 1 postanowiono, że sprzedaż napojów alkoholowych przeznaczonych do spożycia w miejscu lub poza miejscem sprzedaży może być prowadzona tylko na podstawie zezwolenia wydanego przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta), właściwego ze względu na lokalizację punktu sprzedaży, zwanego „organem zezwalającym”. Dalej wskazano, że zezwolenie, o którym mowa w ust. 1, wydaje się na podstawie wniosku przedsiębiorcy. Dodano, że wydaje się je oddzielnie na następujące rodzaje napojów alkoholowych:

1) do 4,5 proc. zawartości alkoholu oraz na piwo,

2) powyżej 4,5 proc. do 18 proc. zawartości alkoholu (z wyjątkiem piwa),

3) powyżej 18 proc. zawartości alkoholu.

Natomiast wymogi formalne w zakresie konstrukcji wspomnianego wniosku i dodatkowej dokumentacji ustawodawca sprecyzował w ramach ust. 5 i 6. W ust. 5 postanowiono, że wniosek o wydanie zezwolenia zawiera:

1) oznaczenie rodzaju zezwolenia;

2) oznaczenie przedsiębiorcy, jego siedzibę i adres, w przypadku ustanowienia pełnomocników ich imiona, nazwiska i adres zamieszkania;

3) numer w rejestrze przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym, o ile przedsiębiorca taki numer posiada, oraz numer identyfikacji podatkowej (NIP);

4) przedmiot działalności gospodarczej;

5) adres punktu sprzedaży;

6) adres punktu składowania napojów alkoholowych (magazynu dystrybucyjnego).

Z kolei w ust. 6 postanowiono, że do wniosku o wydanie zezwolenia należy dołączyć następujące załączniki:

• dokument potwierdzający tytuł prawny wnioskodawcy do lokalu stanowiącego punkt sprzedaży napojów alkoholowych;
• zgodę właściciela, użytkownika, zarządcy lub administratora budynku, jeżeli punkt sprzedaży będzie zlokalizowany w budynku mieszkalnym wielorodzinnym;
• decyzję właściwego państwowego inspektora sanitarnego o zatwierdzeniu zakładu, o której mowa w art. 65 ust. 1 pkt 2 ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia.

Z przytoczonych regulacji prawnych płynie wiosek, że przedsiębiorca ubiegający się o zezwolenie na sprzedaż napojów alkoholowych zobligowany jest przedłożyć wymagane informacje. Katalog tych informacji ma charakter zamknięty. Wniosek powinien być weryfikowany przez organ wójta pod kątem spełnienia przytoczonych wymogów.

Jeśli brakuje danych

Ustawa nie precyzuje jednak, jak postąpić w sytuacji, gdy wniosek nie zawiera wymaganych danych. Nie oznacza to, że wójt może w takiej sytuacji wydać zezwolenie. Winien wówczas zastosować tryb naprawczy, o którym mowa w kodeksie postępowania administracyjnego (dalej: k.p.a.). W art. 64 par. 1 k.p.a. postanowiono, że jeżeli w podaniu nie wskazano adresu wnoszącego i nie ma możności ustalenia tego adresu na podstawie posiadanych danych, to podanie pozostawia się bez rozpoznania. Z kolei w par. 2 postanowiono, że jeżeli podanie nie spełnia innych wymagań ustalonych w przepisach prawa, to należy wezwać wnoszącego do usunięcia braków w wyznaczonym terminie, nie krótszym niż 7 dni, z pouczeniem, że nieusunięcie tych braków spowoduje pozostawienie podania bez rozpoznania.

Warto zauważyć, że za zasadnością stosowania trybu naprawczego opowiedziano się też w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z 15 grudnia 2017 r. (sygn. akt III SA/Kr 1196/17). Z podanego orzeczenia wynika m.in., że skoro podanie zawiera braki, w postaci np. braku skonkretyzowanego żądania, to organ winien wdrożyć wobec niego postępowanie naprawcze, o którym mowa w art. 64 par. 2 k.p.a., i w ten sposób ustalić w sposób bezsporny treść żądania zawartego w podaniu.

Na szczególną uwagę zasługuje stanowisko zawarte w wystąpieniu pokontrolnym Regionalnej Izby Obrachunkowej w Rzeszowie z 13 września 2021 r. (znak WK.610-24.4.2021; www.rzeszow.rio.gov.pl). W tym dokumencie m.in. wskazano, że nieprawidłowe jest „wydawanie zezwoleń na sprzedaż alkoholu na podstawie wniosku przedsiębiorcy niezawierającego adresu punktu składowania napojów alkoholowych”. W ramach wniosku pokontrolnego wskazano na dwie kwestie. Po pierwsze, podano, aby zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych wydawać na podstawie kompletnych wniosków, stosownie do art. 18 ust. 5 u.w.t.p.a. Po drugie, zaznaczono, że w sytuacji, gdy do wniosku nie załączono wymaganych dokumentów, lub wniosek jest niekompletny, wzywać należy wnioskodawcę do usunięcia braków w terminie 7 dni, z pouczeniem, że nieusunięcie tych braków spowoduje pozostawienie podania bez rozpatrzenia, zgodnie z art. 64 par. 2 k.p.a.

Końcowo warto dodać, że fakt, iż dane dotyczące przedsiębiorcy są ujawnione w jawnych rejestrach, jakimi są Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej czy KRS, w żaden sposób nie uchyla ww. powinności wynikających z ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. Podane normy mają bowiem charakter przepisów szczególnych, wprowadzonych na potrzeby ubiegania się o zezwolenie na sprzedaż napojów alkoholowych, co jest działalnością reglamentowaną.©℗