Na specjalnie zwołanym posiedzeniu Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego samorządowcy i przedstawiciele rządu zajmą się dziś projektami, które będą miały znaczący wpływ na przyszłe finanse samorządów. To propozycje Ministerstwa Finansów: projekt zmian do ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw oraz nowy projekt – przekazany stronie samorządowej 1 września – ustawy o wsparciu jednostek samorządu terytorialnego w związku z programem Polski Ład.
Przypomnijmy, że strona samorządowa krytycznie odniosła się do proponowanych zmian podatkowych, które będą skutkowały obniżeniem dochodów JST o 145 mld zł w okresie 10 lat. – Rząd postawił samorządy w trudnej sytuacji. Na dwa miesiące przed terminem złożenia projektów budżetów na 2022 r. JST nie dysponują wiedzą na temat podstawowych danych i wskaźników, wyznaczających ich przyszłoroczne dochody. Powoduje to m.in. chaos i zastój prac nad planowanymi budżetami – podkreśla Unia Metropolii Polskich. Zdaniem tej samorządowej organizacji problemu nie rozwiązuje kolejna propozycja, która ma wesprzeć JST w związku z programem Polski Ład. UMP wylicza, że przewidziana w projekcie rekompensata dla JST pozwoli na pokrycie zaledwie jednej trzeciej utraconych wpływów.
Samorządowcy zaznaczają, że projekt ustawy zakłada jednorazową subwencję w wysokości 8 mld zł wypłaconą awansem w 2021 r. oraz subwencje rozwojowe w wysokości 3–4 mld zł rocznie. – Biorąc pod uwagę prognozowaną utratę dochodów samorządów na poziomie 145 mld zł, w ciągu 10 lat dziura budżetowa samorządów osiągnie poziom prawie 97 mld zł – zaznacza UMP. Samorządowcy wskazują, że utrata dochodów z udziałów we wpływach z PIT ma charakter systemowy i stały. Dlatego oczekują, że rząd zaproponuje systemowy i stały mechanizm jej rekompensaty. Według UMP najbardziej właściwym sposobem rekompensaty ubytku dochodów bieżących jest odpowiednie zwiększenie udziałów o 18,34 pkt proc., tj. z 50,08 proc. do 68,42 proc. we wpływach z PIT poszczególnych kategorii samorządów.
Z kolei według autorów projektu zaproponowane rozwiązania zwiększą stabilność i przewidywalność dochodów samorządów. Oprócz wprowadzenia nowej części subwencji ogólnej, czyli części rozwojowej, projekt zakłada także m.in., że globalna kwota dochodów samorządu terytorialnego z podatku PIT i CIT bazowałaby na planowanych na dany rok budżetowy wpływach z PIT i CIT ustalonych przed rozpoczęciem roku budżetowego.
Etap legislacyjny
Projekt w wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów
