Osoby korzystające z dziennych usług środowiskowych domów samopomocy (ŚDS) będą zwolnione z odpłatności. Opłata będzie wnoszona tylko w przypadku pobytu całodobowego.
Taką zmianę przewiduje ustawa z 17 marca 2021 r. o zmianie ustawy o pomocy społecznej, która została uchwalona przez Sejm na ostatnim posiedzeniu. Wydane przez gminy decyzje ustalające wysokość opłaty wygasną z dniem jej wejścia w życie, co nastąpi po 30 dniach od ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.
Ustawa zawiera wiele zmian, które mają wpłynąć na poprawę warunków zatrudnienia pracowników socjalnych. Do tych najważniejszych należy podwyżka dodatku za pracę w terenie (pierwsza od momentu jego wprowadzenia w 2004 r.), który przysługuje osobom świadczącym pracę socjalną oraz przeprowadzającym wywiady środowiskowe poza urzędem. Jego kwota wzrośnie z 250 zł do 400 zł miesięcznie. Co więcej, ośrodki pomocy społecznej nie będą już mogły wliczać dodatku do podstawy minimalnego wynagrodzenia za pracę, co do tej pory było częstą praktyką i niekorzystnie przekładało się na wysokość pensji pracowników socjalnych.
Dzięki ustawie zyskają oni też prawo do pomocy psychologicznej w przypadku wystąpienia sytuacji bezpośrednio zagrażającej życiu lub zdrowiu oraz do udziału – raz na dwa lata – w szkoleniu podnoszącym poziom bezpieczeństwa podczas wykonywania obowiązków zawodowych. Zgodnie z przepisami przejściowymi pierwsze takie szkolenia powinny się odbyć w ciągu 18 miesięcy od wejścia w życie ustawy.
Następna istotna zmiana zakłada przeprowadzanie okresowej oceny w zakresie wywiązywania się pracowników socjalnych z wykonywania obowiązków zawodowych oraz ustalenie ścieżki awansu zawodowego z gwarancją podwyżki wynagrodzenia zasadniczego po uzyskaniu kolejnego stopnia awansu. Ponadto z pięciu do trzech lat skrócony został okres zatrudnienia, który jest potrzebny do nabycia uprawnienia do dodatkowych 10 dni urlopu wypoczynkowego.
– Uchwalone zmiany w dużym stopniu odpowiadają postulatom, które zgłaszaliśmy od dawna. Dobrze, że Sejm tak szybko je uchwalił, bo środowisko z niecierpliwością oczekuje ich wejścia w życie – mówi Paweł Maczyński, przewodniczący Polskiej Federacji Związkowej Pracowników Socjalnych i Pomocy Społecznej.
Kolejnym elementem ustawy jest zaostrzenie kar finansowych, które wojewodowie mogą nakładać na podmioty prowadzące domy opieki dla seniorów i osób niepełnosprawnych bez wymaganego przepisami zezwolenia. Obecnie właściciel placówki za jej nielegalną działalność może zapłacić 10 tys. zł lub 20 tys. zł. Po zmianie przepisów wojewodowie będą mogli stosować trzy stawki kar:
■ 10 tys. zł, gdy w domu jest mniej niż 10 mieszkańców,
■ 20 tys. zł gdy przebywa w nim od 11 do 20 osób,
■ 30 tys. zł, jeśli jest ich więcej niż 20.
Z 40 tys. zł do 60 tys. zł wzrośnie kara dla podmiotu, który mimo wymierzenia pierwszej sankcji dalej będzie prowadził działalność poza prawem lub otworzy następny nielegalny dom opieki.
Przyjęta ustawa wprowadza również zmianę przepisów dotyczącą możliwości przyznania usług opiekuńczych w trybie pilnym w przypadku nagłego pogorszenia stanu zdrowia osoby niesamodzielnej, która wymaga szybkiego objęcia wsparciem. Nowe przepisy pozwalają, aby usługi były zapewniane niezwłocznie po przeprowadzeniu wywiadu środowiskowego, jeszcze przed wydaniem decyzji o ich ustaleniu oraz o kwocie opłaty.
Inne zmiany, które znalazły się w ustawie, zakładają m.in. rozszerzenie katalogu dochodów, które nie będą wliczane do kryterium dochodowego, podwyższenie maksymalnej kwoty zasiłku okresowego dla osoby samotnej, złagodzenie wymogów dotyczących kwalifikacji zawodowych dla osób zatrudnianych w placówkach dla bezdomnych oraz doprecyzowanie przepisów regulujących zakładanie rodzinnych domów pomocy. ©℗
Etap legislacyjny
Ustawa przekazana do Senatu
