Kandydat na rachmistrza spisowego musi m.in. mieć ukończone 18 lat, cieszyć się nieposzlakowaną opinią, posiadać co najmniej średnie wykształcenie i posługiwać się językiem polskim w mowie oraz piśmie. Zobligowany będzie do wzięcia udziału w szkoleniu przeprowadzanym w trybie zdalnym. Ci, którzy uzyskają pozytywny wynik z egzaminu (co najmniej 60 proc. poprawnych odpowiedzi), zostaną wpisani na listę osób zakwalifikowanych do pełnienia roli rachmistrza. O kolejności na niej zdecyduje najwyższa liczba punktów uzyskanych na egzaminie przez kandydatów z danej gminy. Ci, którzy uzyskają najwyższe miejsce, zostaną powołani na rachmistrzów spisowych.
Za jeden przeprowadzony wywiad z respondentem będzie można zarobić 6 zł brutto. Tak wynika z projektu nowelizacji ustawy o NSP, który wpłynął do Sejmu. Ujednolica on kwoty wynagrodzenia rachmistrza bez względu na metodę zbierania danych, bezpośrednio czy telefonicznie. W obecnej wersji ustawy stawki wynoszą odpowiednio 7 zł i 4 zł. Nowelizacja ma też wydłużyć czas przeprowadzania spisu do pół roku. Zacznie się 1 kwietnia, a zakończy 30 września 2021 r.
Narodowy Spis Powszechny 2021: Jak będzie wyglądał?
Narodowy Spis Powszechny 2021: Jak będzie wyglądał?

Zobacz również
W trakcie prac nad projektem nowelizacji prezes Głównego Urzędu Statystycznego, który jest autorem zmian, wycofał się z kilku swoich propozycji. Zrezygnował z umożliwienia dostępu wojewódzkim biurom spisowym i rachmistrzom do numerów telefonów kontaktowych respondentów, które mają w posiadaniu wójtowie (burmistrzowie, prezydenci miast). Wycofał się także z wprowadzenia możliwości powołania rachmistrzów spośród pracowników jednostek samorządu. Zmiany te bowiem wymagały przedstawienia do zaopiniowania m.in. prezesowi Urzędu Ochrony Danych Osobowych oraz Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego.
Jak wyjaśnia Karolina Banaszek, rzecznik prasowy prezesa GUS, od propozycji, które wymagałyby skierowania projektu do zaopiniowania, odstąpiono, ponieważ proces ten mógłby zająć kilka tygodni, a nowela musi wejść w życie z 1 kwietnia 2021 r. – GUS uznał, że przepisy te nie są niezbędne dla efektywnej realizacji zadań spisowych – dodaje.
Etap legislacyjny
Projekt wpłynął do Sejmu