Rada gminy przegłosowała uchwałę, w której przyjęła statut sołectwa. W jego treści zapisano, że zebranie wiejskie ma kompetencję do odwoływania sołtysa oraz powoływania i odwoływania poszczególnych członków rady sołeckiej. Jakie skutki powoduje niepoddanie wcześniej konsultacjom projektu statutu jednostki pomocniczej?
Nieprzeprowadzenie konsultacji z mieszkańcami jednostki pomocniczej gminy, poprzedzających podjęcie uchwały w sprawie nadania statutu sołectwu, stanowi poważne naruszenie art. 35 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym (dalej: u.s.g.).
Może prowadzić do stwierdzenia nieważności takiej uchwały w całości (por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 3 września 2013 r., sygn. akt II OSK 652/13). Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gorzowie Wlkp. w wyroku z 12 września 2019 r. (sygn. akt II SA/Go 467/19) podał, że uchwała w sprawie nadania statutu sołectwu powinna zostać podjęta dopiero po przeprowadzeniu konsultacji z jego mieszkańcami. Przy czym wymóg przeprowadzenia konsultacji winien być rozumiany jako rzeczywiste omówienie z mieszkańcami proponowanych regulacji i umożliwienie im wyrażenia opinii na ich temat.
Odnosząc się do kwestii kompetencji zebrania wiejskiego, wskazać należy, że przyjęte w uchwale rozwiązania nadające temu organowi kompetencje do wyboru i odwołania sołtysa oraz członków rady sołeckiej są sprzeczne z art. 36 ust. 1 u.s.g.
Zgodnie z jego treścią sołtys oraz członkowie rady sołeckiej wybierani są w głosowaniu tajnym, bezpośrednim, spośród nieograniczonej liczby kandydatów, przez stałych mieszkańców sołectwa uprawnionych do głosowania. W obecnym stanie prawnym brak jest przepisu, z którego wynikałyby uprawnienia zebrania wiejskiego do dokonywania wyboru oraz do odwoływania sołtysa czy też rady sołeckiej. Ponadto z art. 36 ust. 2 u.s.g. wynika, że prawo wybierania tych organów przysługuje osobom fizycznym mającym status stałego mieszkańca sołectwa i uprawnionym do głosowania w wyborach powszechnych. Zebranie wiejskie, zgodnie z art. 36 ust. 1 u.s.g., jest zaś organem odrębnym od ogółu uprawnionych do głosowania mieszkańców danej jednostki pomocniczej, mimo że skład obu tych gremiów się pokrywa. Przyznanie zebraniu wiejskiemu charakteru elekcyjnego pozostaje w sprzeczności z art. 36 ust. 1 u.s.g., w którym ustawodawca nadał zebraniu wiejskiemu wyłącznie uprawnienia uchwałodawcze.
wAŻNEZebranie wiejskie jest organem odrębnym od ogółu uprawnionych do głosowania mieszkańców sołectwa, mimo że skład obu tych gremiów się pokrywa.
©℗
Podstawa prawna
Art. 35 ust. 1, art. 36 ust. 1 i 2 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 506).