Subskrybuj nas na Youtube
Zapisz się na newsletter
Upływ kadencji wójta nie oznacza, że tracą ważność wszystkie wydane przez niego upoważnienia. Nowa osoba może je potwierdzić, ale nie ma takiego obowiązku.
Z art. 39 ust. 2 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (dalej u.s.g.) wynika, że wójt (burmistrz, prezydent miasta) może upoważnić swoich zastępców lub innych pracowników urzędu gminy do wydawania decyzji administracyjnych w jego imieniu. Taką możliwość przewiduje także art. 268a ustawy z 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1257 ze zm., dalej k.p.a.) oraz art. 143 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 800 ze zm.).
Przejęcie obowiązków
Włodarz, zwłaszcza większej gminy, nie jest w stanie podpisywać kilkudziesięciu decyzji wydanych w urzędzie każdego miesiąca. Kompetencję tę może przenieść na osoby wskazane w art. 39 ust. 2 u.s.g. Taki mechanizm zapewnia także sprawne działanie samorządu, gdy wójt z różnych powodów (np. choroby, urlopu, delegacji) nie jest obecny w pracy. Skorzystanie z pełnomocnictwa administracyjnego nie przenosi trwale kompetencji na osobę upoważnioną. Wójt w każdej chwili może pełnomocnictwo zmienić albo je cofnąć.
Ponadto włodarz ma całkowitą swobodę w wyborze pracowników, którym udzieli upoważnienia do wydawania decyzji (por. wyrok NSA z 8 listopada 2012 r., sygn. akt I OSK 1554/12). Może też bez ograniczeń przyznać kompetencję na określony czas lub bezterminowo. Przepisy u.s.g. nie określają zakresu spraw, które nie mogą być objęte upoważnieniem. Od tej zasady wyjątek przewiduje tylko ustawa z 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej, która w art. 110 ust. 7 mówi, że wójt (burmistrz, prezydent miasta) udziela kierownikowi ośrodka pomocy społecznej upoważnienia do wydawania decyzji administracyjnych w indywidualnych sprawach z zakresu pomocy społecznej należących do właściwości gminy.
Jak wskazał WSA w Gliwicach w wyroku z 14 kwietnia 2015 r. (sygn. akt I SA/Gl 1020/14), mimo że zastępca wójta lub inny pracownik urzędu gminy faktycznie sporządza i podpisuje decyzję, to na zewnątrz jest to nadal decyzja organu administracji. Upoważnienie bowiem wywiera ten skutek, że zmienia się osoba wykonująca kompetencję organu w prawnych formach, z tym że upoważniony pracownik nie staje się przez to organem administracyjnym, lecz pełni – w granicach określonych w upoważnieniu – jedynie jego funkcję (wyrok WSA w Warszawie z 22 stycznia 2015 r., sygn. akt VII SA/Wa 1677/14).
Zmiany personalne
W przypadku zmiany na najważniejszym stanowisku w urzędzie problem ważności upoważnień dotyczy tylko tych wydanych bezterminowo. Z orzecznictwa sądów administracyjnych wynika bowiem, że są one wydawane przez organ. Zdaniem NSA, wyrażonym w wyroku z 9 maja 2008 r. (sygn. akt II OSK 531/07), istnienie organów i ich kompetencje nie są uzależnione od tego, kto w danej chwili piastuje dany urząd i czy posiada on aktualnie obsadę personalną. Podobnie orzekł WSA w Olsztynie w wyroku z 16 stycznia 2014 r. (sygn. akt II SA/Ol 1126/13), w którym wskazał, że sama zmiana na stanowisku nie wywołuje skutku w postaci automatycznego wygaszenia wszystkich pełnomocnictw.
Działanie bez podstawy prawnej
Decyzje wydane przez pracowników z upoważnienia wójta powinny zawierać podstawę prawną, z której wynika upoważnienie dla danej osoby, oznaczenie właściwego organu (będzie nim nadal wójt) oraz podpis upoważnionej osoby z zaznaczeniem, że działa „z upoważnienia wójta Gminy X”. Podpisanie decyzji bez poczynienia wzmianki o istnieniu upoważnienia jest podstawą do stwierdzenia wady tego aktu. Nie pociąga to za sobą jednak skutków w postaci nieważności decyzji, o ile upoważnienie takie istniało w dacie jej wydania (por. wyrok NSA z 16 stycznia 2014 r., sygn. akt II GSK 1618/12). Z kolei decyzja wydana bez upoważnienia albo z jego przekroczeniem dotknięta jest wadą nieważności.
Wójt (burmistrz, prezydent miasta), pomimo że upoważnił pracownika urzędu gminy do wydawania decyzji, nie traci swoich kompetencji. Dlatego w każdej chwili (nawet bez odwoływania udzielonego pełnomocnictwa) może wydać określone rozstrzygnięcie (wyrok NSA z 10 stycznia 2012 r., sygn. akt I OSK 1563/11).
Upoważnienie może być udzielone tylko pracownikowi urzędu gminy. Oznacza to, że jego zwolnienie z pracy będzie skutkowało wygaśnięciem pełnomocnictwa administracyjnego.
W orzecznictwie przyjęto, że uprawnienie do wydawania decyzji w imieniu wójta nie może być subdelegowane (por. wyrok WSA w Warszawie z 26 sierpnia 2010 r., sygn. akt II SA/WA 956/10).
Jakie dane podać
Wystawiając upoważnienie, należy w nim podać:
- imię i nazwisko pracownika
- funkcję lub stanowisko w strukturze organu
- daty określające początek i koniec okresu upoważnienia
- przedmiotowy zakres przekazywanych uprawnień (wyrok WSA we Wrocławiu z 6 lipca 2016 r., sygn. akt I SA/Wr 241/16)
- oznaczenie organu upoważniającego oraz podpis osoby piastującej stanowisko organu
Upoważnienie może być załącznikiem do zakresu czynności danego pracownika, może też być udzielone jednorazowo do wydania tylko ściśle określonych decyzji administracyjnych.
