Przedsiębiorca otrzymał zawiadomienie, że na czas wojny będzie miał zajęte wszystkie hale dużej hurtowni spożywczej, którą dysponuje. Czy gmina może czasowo pozbawiać mieszkańców nieruchomości na potrzeby wojska?
Tak. Zgodnie z art. 208 ustawy z 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obronnym Rzeczypospolitej Polskiej (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1459 ze zm.) na urzędy i instytucje państwowe oraz przedsiębiorców i inne jednostki organizacyjne, a także osoby fizyczne może być nałożony obowiązek świadczeń rzeczowych, polegających na oddaniu do używania posiadanych nieruchomości i rzeczy ruchomych na cele przygotowania obrony państwa.
Świadczenia rzeczowe mogą być wykonywane na rzecz Sił Zbrojnych, jednostek organizacyjnych stanowiących bazy formowania specjalnie tworzonych jednostek zmilitaryzowanych czy jednostek organizacyjnych obrony cywilnej i innych jednostek organizacyjnych wykonujących zadania na potrzeby obrony państwa. Przy czym obowiązek ten może być nałożony jedynie w razie ogłoszenia mobilizacji i w czasie wojny, a przedmioty świadczeń rzeczowych podlegają zwrotowi po ustaniu potrzeby ich używania.
Brudziński: Politycy obozu rządowego nie będą się kierować tym, z jakiego komitetu jest lokalny wójt czy starosta
Brudziński: Politycy obozu rządowego nie będą się kierować tym, z jakiego komitetu jest lokalny wójt czy starosta

Zobacz również
Z art. 121 ust. 1 ww. ustawy wynika, że obowiązek świadczeń rzeczowych nakłada w drodze decyzji wójt lub burmistrz (prezydent miasta) na podstawie doraźnie zgłoszonych wniosków przez organy i kierowników uprawnionych jednostek organizacyjnych, a także dowódców jednostek wojskowych, a decyzji tej nadaje się rygor natychmiastowej wykonalności w terminie w niej określonym. Co istotne i raczej niespotykane w praktyce normalnego funkcjonowania władz publicznych, wójt, burmistrz (prezydent miasta) w szczególnych sytuacjach, co w czasie mobilizacji czy wojny należy uznać za regułę, może nakładać obowiązek świadczeń rzeczowych również w drodze obwieszczeń lub w inny sposób.
Jeśli na danym obszarze znajduje się kilka nieruchomości, które mogą spełniać określone funkcje, zadaniem organu jest przeprowadzenie dokładnej analizy, która pozwoli z jednej strony ocenić je z punktu widzenia spełnienia wymagań określonych we wniosku, a jednocześnie rozważyć stopień obciążenia nałożonym obowiązkiem pozostałych właścicieli nieruchomości (zob. wyr. WSA w Bydgoszczy z 19 maja 2009 r., sygn. akt II SA/Bd 235/09). W art. 208 ust. 4 ustawy wymieniono wyłączenia przedmiotowe świadczeń rzeczowych, przepis łagodzi rygor świadczeń rzeczowych wyłączając z nich: biblioteki, muzea, archiwa, kościoły, domy dziecka, parki narodowe i rezerwaty. Od decyzji organu I instancji przysługuje odwołanie do wojewody.