Pracodawca będzie mógł badać trzeźwość swoich pracowników prewencyjnie. Skontroluje także pracowników pracujących zdalnie.

Zmiany w Kodeksie pracy 2023 zakładają także zmiany w zakresie badania trzeźwości pracowników. Ostateczny kształt nowego prawa pracy nie jest jeszcze znany, ponieważ nad zmianami pracuje obecnie Senat.

Obecnie pracodawca może skontrolować trzeźwość pracownika, co do którego zachodzi podejrzenie, że znajduje się pod wpływem alkoholu. Zmiany w Kodeksie pracy 2023 zmieniają te przesłanki.

Zasady kontroli trzeźwości pracowników

Wprowadzenie kontroli trzeźwości, określenie grupy pracowników, która jej podlega oraz sposób sposób przeprowadzania kontroli trzeźwości ustala się w układzie zbiorowym pracy lub w regulaminie pracy albo w obwieszczeniu, jeżeli pracodawca nie jest objęty układem zbiorowym pracy lub nie jest obowiązany do ustalenia regulaminu pracy.

Zasady kontroli trzeźwości powinny zawierać rodzaj urządzenia wykorzystywanego do kontroli, czas i częstotliwość jej przeprowadzania.

Kontrola trzeźwości nie może naruszać godności oraz innych dóbr osobistych pracownika.

Badanie trzeźwości pracownika wykonuje się z wyłączeniem metod laboratoryjnych, a urządzenie jakie się do tego wykorzystuje musi posiadać ważny dokument potwierdzający jego kalibrację lub wzorcowanie. Na żądanie pracownika lub pracodawcy badanie trzeźwości może przeprowadzić także uprawniony do tego organ porządku publicznego. Organ ten może także zlecić przeprowadzenie badania laboratoryjnego. Stanie się tak gdy:

  • nie ma możliwości przeprowadzenia badania nielaboratoryjną;
  • pracownik niedopuszczony do pracy odmawia poddania się badaniu metodą nielaboratoryjną
  • pracownik niedopuszczony do pracy żąda przeprowadzenia badania krwi pomimo przeprowadzenia badania nielaboratoryjną
  • stan pracownika niedopuszczonego do pracy uniemożliwia przeprowadzenie badania metodą nielaboratoryjną
  • nie ma możliwości wskazania stężenia alkoholu z powodu przekroczenia zakresu pomiarowego urządzenia wykorzystywanego do pomiaru.

    Zobacz również:

    Zmiany w kodeksie pracy 2023. Test na alkohol i narkotyki również w domu pracownika

Kontrola trzeźwości pracownika zdalnego

Nowelizacja Kodeksu pracy obejmuje także wprowadzenia do niego zasad pracy zdalnej. Zgodnie z nimi kontrola takiego pracownika będzie mogła odbywać się tylko, jeśli zostanie zapowiedziana.

Kontrolę pracownika zdalnegoprzeprowadza się w porozumieniu z pracownikiem w miejscu wykonywania pracy zdalnej w godzinach pracy pracownika.

Pracodawca dostosowuje sposób przeprowadzania kontroli do miejsca wykonywania pracy zdalnej i jej rodzaju.

Wykonywanie czynności kontrolnych nie może naruszać prywatności pracownika wykonującego pracę zdalną i innych osób ani utrudniać korzystania z pomieszczeń domowych w sposób zgodny z ich przeznaczeniem.

Nietrzeźwy pracownik – konsekwencje

Dla określenia stanu trzeźwości pracownika wykorzystuje się zapisy Ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałania alkoholizmowi.

Za równoznaczne ze stwierdzeniem braku obecności alkoholu w organizmie pracownika uznaje się przypadki, w których zawartość alkoholu nie osiąga lub nie prowadzi do osiągnięcia wartości właściwych dla stanu po użyciu alkoholu.

Za stan po użyciu alkoholu uznaje się, gdy pracownik będzie miał od 0,1 do 0,25 mg w 1 dm3 wydychanego powietrza, a za stan nietrzeźwości gdy stężenie alkoholu przekracza 0,25 mg w 1 dm3 w wydychanym powietrzu.

Pracodawca nie dopuszcza takiego pracownika do pracy, ale jest to uznawane za nieobecność usprawiedliwioną, za którą pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia.

Zgodnie z projektowanymi zmianami za stawienie się do pracy w stanie nietrzeźwości albo w stanie po użyciu alkoholu lub środka działającego podobnie do alkoholu lub spożywanie alkoholu lub zażywanie środka działającego podobnie do alkoholu w czasie pracy – pracodawca może również stosować karę pieniężną. Poza tym pracodawca może zastosować jak do tej pory karę porządkową lub naganę.

Stawianie się do pracy w stanie nietrzeźwym lub spożywanie alkoholu w miejscu i czasie pracy stanowi ciężkie naruszenie obowiązków pracowniczych i może stanowić podstawę do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika, czyli tzw. dyscyplinarki.

Pracodawca będzie mógł zastosować analogiczne procedury do kontroli pracowników pod kątem zażywania narkotyków. Ustawa przewiduje, że będzie to mogło nastąpić "jeżeli jest to niezbędne do zapewnienia ochrony życia i zdrowia pracowników lub innych osób lub ochrony mienia".