Publikujemy trzecią część poradnika "Rynek pracy dla 50+". W kolejne środy publikujemy porady przygotowane przez specjalistów HR największych polskich agencji, które mają pomóc osobom w wieku 50+ odnaleźć się na rynku pracy i przygotować do rozmowy kwalifikacyjnej. Dziś piszemy co może zrobić senior, by zwiększyć swoje szanse na rynku pracy.

Michał Gołgowski, Dyrektor Departamentu Rekrutacji Stałych Adecco Poland

Z perspektywy tej gruby wiekowej poza nieocenionym doświadczeniem pracowników 50+, należy również wskazać elementy które z jednej strony pracodawcy wskazują jako obawy przed zatrudnieniem osób w tym wieku, z drugiej zaś strony stanowią pewnego rodzaju wyzwanie dla samych kandydatów. Z pewnością osoby w tym wieku, którym zależy na aktywnej obecności na rynku pracy nie powinny ograniczać się do utrzymywania stałego zatrudnienia u jednego pracodawcy przez bardzo długi okres bez dodatkowych szkoleń, programów rozwojowych, poznawania trendów i kierunków w jakim obecnie powinien poruszać się kandydat do pracy oraz poznawania współczesnych narzędzi jakimi są nowoczesne technologie i wykorzystywanie ich w codziennej pracy. Na pewno błędem z perspektywy osób starszych jest fakt, że osoby te bardzo często zapominają lub nie dopuszczają świadomości tego, że pracodawca może im za współpracę pewnego dnia podziękować. W tej sytuacji stałe inwestowanie w siebie, nawet w grupie wiekowej 50+ stanowi w tym przypadku bardzo cenne i oczekiwane przez pracodawców podejście w zarządzaniu własnym talentem. To przed jakim wyzwaniem stoją pracownicy w wieku 50+ to przede wszystkim sprostać ogromnej konkurencji z jaką obecnie mamy do czynienia. Myśląc o konkurencji mam tu chociażby na myśli oferty pracy skierowane do osób młodszych. Ta grupa potencjalnych pracowników charakteryzuje się dosyć dynamicznym podejściem jeśli chodzi o poruszanie się na rynku pracy, posiadający przy tym bardzo dobrze wykształcenie, władający co najmniej jednym lub dwoma językami obcymi, jak i bardziej elastycznie podchodzący do kwestii ewentualnej relokacji ze względu na brak ograniczeń rodzinnych. Z takim obrazem rynku bardzo często muszą się zmierzyć pracownicy starsi, którzy niestety w konfrontacji z młodszym pokoleniem często są na przegranej pozycji. To w rękach osób w wieku 50+ bardzo często należy ostateczna decyzja czy podejmą wyzwanie w takiej konfrontacji i odniosą sukces.

Hanna Więcewicz, Kierownik ds. Zmian Kariery w ManpowerGroup

Aby zwiększyć swoje szanse na rynku pracy warto rozpocząć swoją aktywność od wzmocnienia lub odbudowania poczucia własnej wartości w obszarach zawodowych. Poczucie wartości w środowisku pracy może być osłabione ze względu na informacje płynące z rynku odnośnie trudniejszej sytuacji osób w wieku dojrzałym, panujących stereotypów, braku ofert pracy. Skutecznym antidotum na obniżone poczucie wartości jest analiza własnej kariery pod kątem osiągnięć. Zwykle trudno nam zidentyfikować własne sukcesy i mocne strony, dlatego też przy tym zadaniu warto pracować z drugą osobą, np. doradcą zawodowym.

Analiza własnych osiągnięć jest również ważna w kontekście CV, które jest najważniejszym dokumentem marketingowym. Warto zatem poświęcić trochę czasu, by przygotować go możliwie jak najlepiej, wypunktować nasze mocne strony i unikać błędów, które mogłyby utrudnić nam dostanie się na rozmowę rekrutacyjną. Osoba w dojrzałym wieku nie powinna uzupełniać daty ukończenia szkół i wykazywać wszystkich prac w swojej karierze zawodowej – tych z czasu, kiedy stawiała pierwsze kroki na rynku pracy. Pamiętajmy, ze pracodawcę interesuje ostatnie kilkanaście lat. Takie postępowanie odmłodzi nasze CV, a także będzie szansą dostania się na rozmowę kwalifikacyjną unikając potencjalnej dyskryminacji ze względu na wiek, która niestety występuje na każdym rynku pracy.

Kolejnym obszarem wartym uwagi jest utworzenie profilu na portalach społecznościowych, jak goldenline.pl, czy linkedIN.com. Obecnie procesy rekrutacyjne często przesuwają się do profesjonalnych serwisów społecznościowych i to pierwsze miejsce, w którym poszukuje się pracowników od poziomu specjalistycznego do najwyższej kadry menedżerskiej. Warto zainwestować również w zrobienie profesjonalnego zdjęcia, które przedstawia nas w korzystnym w świetle.

Aby zwiększyć swoje szanse w poszukiwaniu pracy warto również zapoznać się z obecnymi wymaganiami pracodawców co do zapotrzebowania na określone zawody i niezbędne kwalifikacje. Aby wygrać na zmieniającym się ciągle rynku pracy pracownik musi stawić czoła nieustannie nowym wyzwaniom i dostosowywać swoje kwalifikacje dla potrzeb pracodawców.

Jeśli nie mamy znajomości języka obcego, np. angielskiego, warto taką naukę rozpocząć. Bycie aktywnym życiowo i trenowanie swojego umysłu jest bardzo ważne w każdym okresie naszego życia, niezależnie od wieku, pozwalając zachować wewnętrzną młodość. Nauka nowego języka obcego, ale i podejmowanie innych nowych aktywności, nie tylko zwiększy nasze szanse na rynku pracy, ale również stanie się dla nas ćwiczeniem pomagającym w czynnym korzystaniu z dnia codziennego.. Nie bójmy się uczyć rzeczy dotychczas dla nas nieznanych i sięgać po nowe kompetencje. Jeśli nie umiemy obsługiwać programów komputerowych, poruszać się w Internecie warto taką wiedzę nadrobić. Wiele organizacji pozarządowych taką pomoc oferuje, szczególnie jeśli chodzi o wsparcie na rynku osób 50 plus.

Na obecnym rynku pracy wymogiem jest nieustanne podnoszenie swoich kwalifikacji i umiejętności. Pracodawca coraz częściej szuka osób interdyscyplinarnych, aby zwiększać efektywność firmy i optymalizować jej koszty. Kluczem do dopasowania się do tej rzeczywistości jest inwestowanie w rozwój swojej wiedzy oraz doświadczenia.

Częstym tematem, poruszanym w realizowanych przeze mnie w ManpowerGroup programach outplacementu, nie tylko dla osób dojrzałych, ale też w każdym innym wieku, jest budowanie drugiego filaru w karierze zawodowej. Drugą nogą, która daje poczucie większego bezpieczeństwa może być przygotowywanie planu własnego biznesu na przyszłość lub jednoczesne rozpoczęcie własnej działalności połączonej z pracą zawodową. Może to też być zdobywanie dodatkowych kwalifikacji lub też kończenie uczelni pozwalającej nam zdobyć drugi, wolny zawód, który uzależniony jest od wyników naszej pracy a nie wieku. Do takich profesji należy np. zawód psychologa, projektanta, coacha, ale i wiele innych. To, co wybierzemy, zależy tylko od nas. Nie bójmy się jednak prosić o pomoc i poradę profesjonalnych doradców zawodowych, czy to w urzędach pracy, czy też doświadczonych firmach doradztwa personalnego.

Katarzyna Pączkowska Business Manager - Sales & Marketing / RETAIL w Hays Poland

Wychodząc na rynek pracy należy przygotować czytelne CV, w którym trzeba wyeksponować najważniejsze doświadczenia zawodowe. Warto również, poza opisem obowiązków, przedstawić swoje osiągniecia oraz skupić się na posiadanych umiejętnościach i kompetencjach. Życiorys, to dokument, który staje się naszą wizytówką na rynku pracy, dlatego powinien zachęcić pracodawcę do spotkania. Przygotowując się do spotkania z pracodawcą należy przeanalizować całą swoją karierę zawodową i przypomnieć sobie kluczowe momenty - np. co wpłynęło na decyzje związane ze zmianą pracodawcy, czy okoliczności awansów. Oprócz tego warto przypomnieć sobie najważniejsze zrealizowane projekty. „Należy przemyśleć, co konkretnie możemy wnieść do nowej firmy, które z naszych doświadczeń mogą być cenne dla nowej organizacji i mogą się przyczynić do jej sukcesu. A może nasza wiedza merytoryczna i znajomość branży i rynku będą wartością dodaną” – mówi Katarzyna Pączkowska.

Paula Rejmer - Operations Director Poland w Hays Poland

Po pierwsze, kandydat do pracy wiedzieć dokładnie, czego chce, czego oczekuje od swojego pracodawcy i co jest w stanie ze swojej strony zaproponować. Warto również, by był świadomy swoich mocnych i słabych stron – taka wiedza jest przdatna bez względu na wiek. W kontekście kontaktu i/lub spotkania z potencjalnym pracodawcą, należy się bardzo dobrze przygotować. „W przypadku osób starszych, to oczekiwanie może być nawet większe (wielu uchybień nie można, bowiem zrzucić na karb błędów młodości). Warto znać profil firmy, do której się aplikuje” – mówi Paula Rejmer i dodaje – „warto to zrobić rzetelnie, grupując dane z kilku źródeł. Istotne jest przypomnienie i usystematyzowanie szczegółów swojej kariery zawodowej. Jeśli jest ona liczona dziesiątkami lat, wiele miejsc zatrudnienia i dat (zwłaszcza w sytuacji stresu) może wylecieć z głowy”. Na każdą kompetencję, jaką chce się przedstawić pracodawcy, warto przywołać konkretną sytuację z przeszłości (w tym przypadku zaawansowany wiek może być atutem, z powodu wielości posiadanych doświadczeń).

Karolina Białowarczuk - Construction & Property Team Leader w Hays Poland

Podkreśla, że aby zwiększyć swoje szanse na rynku pracy, senior musi wykazać się otwartością na różne formy zatrudnienia, w tym również kontrakty czasowe. Niejednokrotnie dobrym rozwiązaniem będzie poszukanie przez seniorów pracy tzw. projektowej – czyli np. opracowanie jakiejś dokumentacji, wydanie ekspertyzy, praca na czas realizacji/ budowy. „Wśród naszych Kandydatów w Construction & Property dość duży procent osób stanowią kandydaci, którzy urodzili się na początku lat 60 bądź wcześniej. Są to osoby aktywne na rynku pracy, często piastujące wysokie stanowiska w organizacjach. Firmy doceniają długość i różnorodność doświadczenia takich osób” – podkreśla Karolina Białowarczuk.

Karolina Lis-Sosnowska - Accountancy & Finance Team Leader w Hays Poland

Aby zwiększyć swoje szanse na rynku pracy Seniorzy powinni pamiętać o kwalifikacjach uniwersalnych, których posiadanie jest istotne z punktu widzenia pracodawców. Jest to np. znajomość języka angielskiego - niestety często osoby ze starszego pokolenia nie posługują się swobodnie językiem angielskim, co bywa niekiedy powodem odrzucania ich kandydatury w procesie rekrutacyjnym, lub umiejętność obsługi komputera i innych urządzeń biurowych. Warto też podkreślać swoją dojrzałość i stabilizację sytuacji życiowej. Pracownik z grupy 50+ to pracownik lojalny, na którego pracodawca może liczyć, a jednocześnie jego motywacja do pracy nie będzie już tylko finansowa. „Wiek i długie doświadczenie zawodowe nie powinny powodować swego rodzaju "uśpienia" kandydata i nie mogą być pretekstem do braku podnoszenia swoich kwalifikacji zawodowych, nieznajomości języków obcych lub różnych systemów – komentuje Karolina Lis-Sosnowska i dodaje – „jeśli chcesz być konkurencyjny na rynku, powinieneś postarać się być pracownikiem lepszym od pracownika z mniejszym doświadczeniem, jeśli Twoje kwalifikacje będą równie dobre, to bez problemu możesz konkurować z młodymi osobami i w efekcie bez problemu znaleźć dobrą pracę.”

Dagmara Chudzińska-Matysiak, Manager Regionu i Cross Border Staffing Director Randstad Polska

Warto śledzić trendy, szukać pracy za pośrednictwem wielu źródeł, poprosić o wsparcie osobę z dostępem do Internetu, generalnie „mieć oczy i uszy otwarte”. Koniecznie trzeba być aktywnym w tym działaniu, starać się w miarę możliwości spotkać się z potencjalnym pracodawcą, aby móc w pełni się zaprezentować. Senior szukający pracy, otwarty na nowe możliwości, powinien także być otwarty na zdobywanie nowej wiedzy. Wszelkie kursy czy programy doszkalające uwzględnione w CV będą świadczyły na korzyść osoby szukającej pracy.

Magdalena Rasińska – Konsultant w dziale Rekrutacji w firmie Advisory Group TEST Human Resources

Idea uczenia się przez całe życie staje się dziś niezwykle powszechna. Od 2008 Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej prowadzi program „Solidarność Pokoleń” mający na celu aktywizację zawodową seniorów. W Powiatowych Urzędach Pracy widnieją informacje o aktualnie prowadzonych szkoleniach, doskonalące osoby bezrobotne. Warto spośród szerokiej oferty wybrać to, które będzie dla nas najbardziej adekwatne – od obsługi komputera, czy nauki języków obcych zaczynając, na kursie obsługi.

Martyna Ładkowska, kierownik oddziału JobHouse

Odnosząc się do grupy zawodowej 50+ istotną kwestią jest podejście do zachodzących zmian, poziom samooceny oraz wiara we własne możliwości. To właśnie dla osób w grupie 50+ oferowane jest wsparcie psychologiczne i doradcze, która umożliwia im nie tylko budowanie własnej ścieżki zawodowej, daje wsparcie, ale również proponuje szereg możliwości zdobycia i poszerzenia umiejętności.

Kluczem do sukcesu bez względu na wiek jest podnoszenie kwalifikacji zawodowych poprzez uczestniczenie np. w różnorodnych kursach jak i szkoleniach. Rynek pracy w obecnej sytuacji, zmienia się dynamicznie, co wymaga od pracowników w każdym wieku, stałego podnoszenia umiejętności zawodowych oraz zdobywania wiedzy.

Wsparcia dla osób powyżej 50 roku życia w zakresie szkoleń i kursów realizują powiatowe urzędy pracy, instytucje szkoleniowe otrzymujące dofinansowanie np. z Unii Europejskiej. Obserwując rynek pracy i jego wymagania, osoby w wieku 50+ powinni w taki sposób wybierać tematykę i zakres szkoleń, aby nabywać te umiejętności, które są szczególnie przydatne i pożądane przez pracodawców. Warto korzystać zarówno ze szkoleń, które rozwijają kompetencje interpersonalne, organizacyjne jak i umiejętności np. korzystania z nowych technologii.

Szkolenia te, przynoszą szerokie korzyści zawodowe ich uczestnikom. Zdobyte umiejętności mogą pomóc w znalezieniu nowej pracy lub też umożliwiają wzmocnienie dotychczasowej pozycji na danym stanowisku. Pracownik nabywając wiedzę, pracuje efektywniej, a tym samym jest bardziej doceniany przez swojego przełożonego.
Podsumowując obecnie to właśnie nauka i zdobywanie nowych umiejętności zwiększają nasze szanse na rynku pracy i przyczyniają się do zwiększenia poziomu jakości naszego życia.