Subskrybuj nas na Youtube
Jestem kierowcą w komunikacji miejskiej – pisze pan Krzysztof. – Proszę o wyjaśnienie, jaki powinien być mój dzienny czas pracy, a także jakie są wymagania co do dobowego i tygodniowego odpoczynku. Chciałbym też wiedzieć, od jakiego momentu należy liczyć odpoczynek tygodniowy – czy od zakończenia doby pracowniczej, czy od zakończenia pracy?Jak rozliczyć czas pracy kierowcy autobusu
/>
Co do zasady wszyscy, także kierowcy, pracujemy osiem godzin na dobę i przeciętnie 40 godzin w pięciodniowym tygodniu pracy (ta zasada dotyczy także pana Krzysztofa, szczegóły wyjaśnia specjalista). Stosując te normy, pracodawca ustala liczbę godzin i dni do przepracowania w przyjętym okresie rozliczeniowym. Osoba pracująca na etacie ma prawo do nieprzerwanego 11-godzinnego odpoczynku w ciągu doby i do 35 godzin nieprzerwanego odpoczynku w ciągu tygodnia. Nie może więc pracować 15 godzin na dobę, ale maksymalnie 13. Podczas każdej doby musi mieć przynajmniej 11 godzin na sen i inne, własne sprawy.
Czas pracy kierowcy nie może przekraczać ośmiu godzin na dobę i 40 godzin w tygodniu
W szczególnych przypadkach odpoczynek tygodniowy może zostać ograniczony do 24 godzin. Dotyczy to pracowników zarządzających w imieniu pracodawcy zakładem pracy i biorących udział w prowadzeniu akcji ratowniczej chroniącej życie lub zdrowie ludzkie, mienie lub środowisko albo gdy konieczne jest usunięcie awarii. Krócej mogą także odpoczywać osoby pracujące w rytmie zmianowym – gdy przechodzą na inną zmianę (zgodnie z ustalonym rozkładem czasu pracy). Odpoczynek tygodniowy powinien przypadać w niedzielę i obejmować 24 kolejne godziny, poczynając od godziny 6 rano (chyba że u pracodawcy została ustalona inna godzina). Zasada ta nie dotyczy osób, dla których niedziela jest dniem pracy, np. w komunikacji, gastronomii oraz w handlu. Gdy pracodawca skróci odpoczynek dobowy, musi go zrównoważyć przed upływem okresu rozliczeniowego, czyli o ten czas wydłużyć kolejny.
Jeśli pracujemy inaczej niż osiem godzin na dobę i 40 w każdym tygodniu, okres rozliczeniowy wynosi cztery miesiące. Pracodawca może go wydłużyć – do 12 miesięcy – jeśli ma konkretny powód i wyłącznie na odpowiednich warunkach. Może to być na przykład intensywny okres pięciu lub dziewięciu miesięcy, gdy ma większe zapotrzebowanie na pracę, a zmniejszony wymiar godzin, gdy tej pracy jest mniej.
Jeszcze inną sprawą jest ruchomy czas pracy. Przewiduje on różne godziny rozpoczynania pracy w dniach, które zgodnie z tym rozkładem są dla pracowników dniami pracy, a więc jednego dnia rozpoczynamy o godz. 11 i kończymy o 19.00, a innego o godz. 7.30 i wychodzimy o 15.30. Ruchomy czas pracy pozwala także na rozpoczynanie i kończenie pracy w określonym przedziale czasowym, np. rozpoczynamy między godziną 7 a 9 i kończymy ją po przepracowaniu obowiązującego dobowego wymiaru czasu pracy, np. 8 godzin. W obu sytuacjach nie można naruszyć wymiaru czasu pracy, odpoczynku dobowego i tygodniowego.
PORADA EKSPERTA
Kierowcy komunikacji miejskiej wykonujący przewozy regularne, których trasa nie przekracza 50 km, podlegają ustawie z 16 kwietnia 2004 r. o czasie pracy kierowców. W związku z tym ma do nich zastosowanie określony w ustawie wymiar czasu pracy oraz dobowego i tygodniowego odpoczynku. Zgodnie z ustawą czas pracy kierowcy nie może przekraczać ośmiu godzin na dobę i przeciętnie 40 godzin w pięciodniowym tygodniu pracy, w okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym czterech miesięcy.
Tygodniowy czas pracy kierowców, razem z godzinami nadliczbowymi, nie może przekroczyć przeciętnie 48 godzin w okresie rozliczeniowym do czterech miesięcy. Ten czas może zostać przedłużony do 60 godzin, o ile średni tygodniowy czas pracy nie przekroczy 48 godzin w 4-miesięcznym okresie rozliczeniowym.
Do dziennych i tygodniowych okresów odpoczynku ma zastosowanie art. 14 i 31c ustawy. W każdej dobie kierowcy przysługuje prawo do co najmniej 11 godzin nieprzerwanego odpoczynku, natomiast w każdym tygodniu – co najmniej 35 godzin nieprzerwanego odpoczynku. Gdyby pan Krzysztof przykładowo kończył pracę o godz. 18 w piątek, to do pracy może pójść najwcześniej o godzinie 5 w niedzielę. Tygodniowy okres odpoczynku rozpoczyna się nie później niż po zakończeniu sześciu okresów 24-godzinnych, licząc od zakończenia poprzedniego tygodniowego okresu odpoczynku.
Stosując ten sam przykład z zakończeniem poprzedniego tygodniowego okresu odpoczynku w piątek o godzinie 18 – nowy, tygodniowy okres odpoczynku dla pana Krzysztofa zaczyna się najpóźniej w czwartek o godz. 18.
Kierowcy wykonujący przewozy regularne na trasie nieprzekraczającej 50 km wykonują pracę na podstawie rozkładów czasu pracy ustalanych na okres co najmniej jednego miesiąca, z uwzględnieniem także innych przewozów.
Podstawa prawna
Art. 129–150 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 ze zm.). Art. 11, art. 12, art. 14, art. 31c ustawy z 16 kwietnia 2004 r. o czasie pracy kierowców (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 1155).