Wakat na tym stanowisku trwa już dwa lata. Zaburza to funkcjonowanie tego gremium, które ma ważne funkcje opiniodawczo-doradcze, a także kontrolne
Rada Służby Cywilnej jest ciałem opiniodawczo-doradczym premiera. Ustawa o służbie cywilnej sztywno określa jej skład, wskazując, że RSC liczy 15 członków. Prezes Rady Ministrów powołuje według własnego uznania 8 z nich, natomiast kolejnych 7 to przedstawiciele klubów parlamentarnych. Delegowania do Rady Służby Cywilnej swoich reprezentantów pozbawione są natomiast koła poselskie czy senackie.
Należy wskazać, iż ustawa o służbie cywilnej nie zawiera fakultatywnego zwrotu, że prezes Rady Ministrów może powołać 8 członków rady, ale stwierdzenie, że powołuje on 8 członków. Istnieje zatem normatywny nakaz powołania określonej liczby osób reprezentujących zwierzchnika korpusu służby cywilnej w tej radzie.
Przewodniczącego rady spośród jej członków powołuje premier. Natomiast wiceprzewodniczącego RSC wybiera sama w drodze głosowania. W sytuacji gdy powstaje wakat w wyniku wygaśnięcia członkostwa czy też rezygnacji, prezes Rady Ministrów powołuje nowego członka na okres do końca aktualnej kadencji RSC. Sytuacje, kiedy nie ma pełnego składu Rady Służby Cywilnej, co oczywiście ma wpływ na jej funkcjonowanie, powinny być więc sporadyczne i wyjątkowe.
Zastępca tylko na pewien czas
Ustawa o służbie cywilnej nie określa terminu, w jakim prezes Rady Ministrów ma powołać brakującego członka rady, ale wydaje się, że powinno to nastąpić niezwłocznie, tak aby wymogi ustawowe były zachowane.
Tymczasem na stanowisku przewodniczącego Rady Służby Cywilnej jest wakat od 5 kwietnia 2012 r., kiedy premier odwołał jej dotychczasowego szefa w związku z jego rezygnacją. Co prawda jego obowiązki na podstawie par. 6 ust. 2 regulaminu Rady Służby Cywilnej wykonuje wiceprzewodniczący RSC, ale nie powinien tego czynić w sposób permanentny i trwały, a jedynie do czasu powołania nowego przewodniczącego. Może budzić zdziwienie, że spośród 7 tysięcy osób stanowiących elitę urzędów administracji, urzędników służby cywilnej czy członków Stowarzyszenia Absolwentów Krajowej Szkoły Administracji Publicznej nie można powołać osoby, której wiedza, doświadczenie czy autorytet dają rękojmię prawidłowej realizacji zadań RSC.
Warto przy tym wskazać, że Rada Służby Cywilnej, obsługiwana przez Kancelarię Prezesa Rady Ministrów, pełni istotne funkcje mające wpływ na jakość funkcjonowania administracji.
Opiniuje projekty i obserwuje nabory
Do zakresu działania rady jako organu opiniodawczo-doradczego należy wyrażanie opinii m.in. w sprawach:
● dotyczących służby cywilnej przedstawianych jej przez prezesa Rady Ministrów lub szefa służby cywilnej oraz z własnej inicjatywy;
● projektu strategii zarządzania zasobami ludzkimi w służbie cywilnej;
● projektu ustawy budżetowej w części dotyczącej służby cywilnej oraz corocznego wykonania budżetu państwa w tym zakresie;
● proponowanego wskaźnika wzrostu wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej w zakresie służby cywilnej;
● projektów aktów normatywnych dotyczących służby cywilnej;
● planu szkoleń centralnych w służbie cywilnej;
● etyki korpusu służby cywilnej;
● dotyczących powołania i odwołania szefa służby cywilnej, w zakresie określonym w ustawie;
● projektu regulaminu określającego tryb pracy Wyższej Komisji Dyscyplinarnej Służby Cywilnej;
● sprawozdania szefa służby cywilnej.
Rada ponadto pełni funkcję kontrolną, ponieważ:
● ocenia przebieg postępowań kwalifikacyjnych w służbie cywilnej;
● może wystąpić do szefa służby cywilnej z wnioskiem o zajęcie stanowiska w sprawach określonych przez radę w zakresie stosowania zasad służby cywilnej;
● może skierować swojego przedstawiciela, aby obserwował przebieg naboru na wyższe stanowisko w służbie cywilnej oraz postępowania kwalifikacyjnego;
● może skierować swojego przedstawiciela, aby obserwował przebieg naboru na stanowisko kierownika jednostki organizacyjnej podległej lub nadzorowanej przez premiera lub właściwego ministra, na które na podstawie odrębnych przepisów przeprowadza się otwarty i konkurencyjny nabór.
W sytuacji gdy stanowisko szefa służby cywilnej pozostaje nieobsadzone, jak to ma miejsce obecnie, wydaje się, że wymóg pełnego składu Rady Służby Cywilnej jest kluczowy, zwłaszcza jeżeli chodzi o jej przewodniczącego. Jest on bowiem najważniejszym członkiem rady uprawnionym do organizowania harmonogramu jej posiedzeń, ustalania porządku obrad czy inicjowania dyskusji merytorycznej nad opiniowanymi projektami aktów prawnych i dokumentów rządowych. Przewodniczący RSC może mieć także decydujący wpływ na terminowość i poprawność przeprowadzenia naboru na szefa służby cywilnej.
Podstawa prawna
Ustawa z 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej (Dz.U. nr 227, poz. 1505 z późn. zm.).
Marcin Mazuryk doktor nauk prawnych, radca prawny, współautor komentarza do ustawy o służbie cywilnej