Tarcza 4.0: cztery najważniejsze zmiany dla pracodawców i pracowników

Kolejna wersja tarczy antykryzysowej wprowadza wiele zmian dla pracodawców i pracowników. Najważniejszą z nich dotyczy jednostronnego udzielania urlopu wypoczynkowego.

Jednostronne udzielenie urlopu wypoczynkowego przez pracodawcę oznacza (ustawa z 19 czerwca 2020 r. o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID-19 oraz o uproszczonym postępowaniu o zatwierdzenie układu w związku z wystąpieniem COVID-19, która weszła w życie 24 czerwca 2020 r.), że w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii pracodawca może udzielić pracownikowi, w terminie przez siebie wskazanym i bez uzyskania zgody pracownika, urlopu wypoczynkowego niewykorzystanego przez pracownika w poprzednich latach kalendarzowych, w wymiarze do 30 dni urlopu.

- Ta zmiana jest najistotniejsza ponieważ jest najbardziej powszechna – dotyczy wszystkich pracodawców - mówi w rozmowie z MarketNews24 dr Agata Miętek, Lider Praktyki Prawa Pracy w Kancelarii Ożóg Tomczykowski. – Pracownik może starać się o przesunięcie terminu urlopu o kilka dni, ale co do zasady jest to jednostronna decyzja pracodawcy.

Inna ze zmian dotyczy obniżenia wysokości odpraw ustawowych. Wprowadzona modyfikacja dotyczy odpraw i innych świadczeń wypłacanych przez pracodawcę z tytułu rozwiązania umowy o pracę. Takie odprawy nie mogą przekroczyć dziesięciokrotności minimalnego wynagrodzenia za pracę (tj. 26.000 zł). Zasady wskazane powyżej stosuje się odpowiednio w przypadku rozwiązania umów cywilnoprawnych oraz w związku z ustaniem odpłatnego pełnienia funkcji.

- Taką zmianę mogą wprowadzić pracodawcy, u których wystąpił spadek obrotów gospodarczych bądź istotny wzrost kosztów wynagrodzeń na zasadach szczegółowo określonych w ustawie – wyjaśnia dr Agata Miętek.

Zmieniły się zasady wypowiedzenia umowy o zakazie konkurencji. Niezależnie od postanowień umowy o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy, w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii pracodawca może ją wypowiedzieć z zachowaniem terminu 7 dni. Analogiczne zasady stosuje się do umów o zakazie konkurencji obowiązujących po rozwiązaniu umowy cywilnoprawnej.

Tarcza 4.0 wprowadza także zmiany dotyczące działalności socjalnej pracodawców. Pracodawca, u którego nastąpił spadek obrotów bądź istotny wzrost kosztów wynagrodzeń, może zawiesić obowiązki tworzenia lub funkcjonowania zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, dokonywania odpisu podstawowego i wypłaty świadczenia urlopowego (w sytuacjach określonych w ustawie konieczne jest uzgodnienie takich decyzji z zakładowymi organizacjami związkowymi).

Jeśli pracodawca nie zdecyduje się na zawieszenie obowiązku dokonywania odpisu podstawowego, w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii ma obowiązek odprowadzać wyłącznie odpis ustawowy, choćby z regulacji wewnętrznych firmy wynikało, że odpisy te są wyższe.

Doprecyzowano również wprowadzone we wcześniejszych „tarczach” zasady wykonywania pracy zdalnej i warunki dofinansowania części kosztów wynagrodzeń pracowników przez starostę, przyznano pracodawcom możliwość wprowadzenia przestoju ekonomicznego/obniżonego wymiaru oraz zmian w czasie pracy i pogorszenia warunków zatrudnienia niezależnie od spadku obrotów oraz przyznano pracodawcom możliwość uzyskania dofinansowania z FGŚP niezależnie od obniżenia wymiaru czasu/wprowadzenia przestoju ekonomicznego.