Minimalne normy zatrudnienia diagnostów w medycznym laboratorium, możliwość wykonywania zawodu w formie praktyki, obowiązek ustawicznego kształcenia i sześć dni urlopu szkoleniowego – to niektóre z przepisów, które wprowadzić ma ustawa o medycynie laboratoryjnej.
Jej projekt został wpisany do wykazu prac legislacyjnych rządu. Ma zastąpić obowiązującą ustawę z 27 lipca 2001 r. o diagnostyce laboratoryjnej (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 849 ze zm.). Uznano, że obecny tytuł jest nieadekwatny do postępu wiedzy i terminologii w tej dziedzinie.
Tytuł to jednak niejedyna rzecz, która zmieni się w nowej ustawie. Ma ona m.in. wprowadzić przepisy umożliwiające wykonywanie zawodu diagnosty laboratoryjnego w formie indywidualnych i grupowych praktyk zawodowych. Podlegałyby one wpisowi do rejestru podmiotów wykonujących działalność leczniczą prowadzonego przez Krajową Radę Diagnostów Laboratoryjnych.
Z kolei czynności z zakresu medycyny laboratoryjnej, które nie są świadczeniami zdrowotnymi (działalność laboratoryjna), miałyby zostać uznane za działalność gospodarczą regulowaną. Podmioty laboratoryjne ją wykonujące podlegałyby obowiązkowi wpisu do Rejestru Podmiotów Laboratoryjnych prowadzonego przez wojewodów.
Kolejna ważna zmiana to wprowadzenie obowiązku stosowania w laboratorium diagnostycznym minimalnych norm zatrudnienia. Zgodnie z nimi w pełnym wymiarze czasu pracy zatrudniony powinien być kierownik oraz co najmniej dwóch diagnostów. Kierownikiem laboratorium będzie mogła być osoba posiadającą tytuł specjalisty w jednej z dziedzin mających zastosowanie w medycynie laboratoryjnej. Funkcję tę można będzie pełnić w pełnym wymiarze w jednym laboratorium.
Ustawa wprowadzić ma również sześciodniowy płatny urlop szkoleniowy – w związku z nałożonym na diagnostów obowiązkiem ustawicznego kształcenia. W zasadach szkolenia przeddyplomowego przygotowującego do wykonywania zawodu diagnosty laboratoryjnego zasadniczych zmian nie będzie, natomiast kształcenie podyplomowe zostało uaktualnione i doprecyzowane. Nowym rozwiązaniem jest umożliwienie diagnoście legitymującemu się dorobkiem naukowym lub zawodowym w danej dziedzinie medycyny laboratoryjnej uznanie tego dorobku za równoważny ze zrealizowaniem programu szkolenia. Ma to przyczynić się do zwiększenia liczby specjalistów.
Poza tym w nowej regulacji mają zostać kompleksowo opisane zasady i warunki wykonywania czynności medycyny laboratoryjnej, wykonywania zawodu diagnosty laboratoryjnego, a także warunków pracy innych osób zatrudnionych w laboratoriach, rejestru medycznych laboratoriów diagnostycznych oraz zasad organizacji samorządu diagnostów laboratoryjnych. Poza tym ustawa ma wskazać, że czynnościami diagnostyki laboratoryjnej są także badania wykonywane na potrzeby organu ścigania lub wymiaru sprawiedliwości.
– Środowisko diagnostów laboratoryjnych dostrzega konieczność ewolucji przepisów regulujących nasz zawód. Mamy nadzieję, że zgłaszane przez nas postulaty znajdą odzwierciedlenie w finalnych propozycjach legislacyjnych. Planowany termin przyjęcia projektu ustawy przez Radę Ministrów to IV kwartał 2020 r. – ufam, że uda nam się wypracować wspólnie z Ministerstwem Zdrowia najlepsze możliwe rozwiązania – mówi Alina Niewiadomska, prezes Krajowej Rady Diagnostów Laboratoryjnych (KRDL).
Warto przypomnieć, że diagności na zmiany w ustawie czekają co najmniej od kilku lat. Jednak nie wszystkie oczekiwane przez nich rozwiązania znalazły się w projekcie. Samorząd diagnostów liczył np., że nowe przepisy rozwiążą problem odpłatności za szkolenie specjalizacyjne. Obecnie diagnosta, który chce podnosić swoje kwalifikacje, musi z własnej kieszeni za to płacić. A nie są to małe koszty. W zależności od dziedziny – od 6 do 40 tys. zł. Przy ich niewielkich zarobkach jest to często bariera nie do pokonania. KRDL chciała, żeby pieniądze na ten cel pochodziły z budżetu państwa, tak samo jak to jest w przypadku lekarzy i pielęgniarek.
Rok temu samorząd diagnostów informował o złożeniu wniosku do Trybunału Konstytucyjnego w sprawie nierównego traktowania zawodów medycznych. Wskazywał w tym kontekście m.in. właśnie odpłatne szkolenie specjalizacyjne.
Etap legislacyjny
Projekt ustawy wpisany do wykazu prac legislacyjnych rządu