Subskrybuj nas na Youtube
Rząd w niedzielę skierował do Sejmu projekt ustawy w związku z prewencją i zwalczaniem chorób zakaźnych, w tym COVID-19 wywołanej koronawirusem oraz postępowaniem w sytuacjach kryzysowych, które z takich chorób wynikają. Celem regulacji jest zminimalizowanie zagrożenia dla zdrowia publicznego.
Nowy koronawirus nazwany SARS-CoV-2 jest wirusem mogącym wywołać zespół niewydolności oddechowej, a wywołana nim choroba jest określana jako COVID-19. SARS-CoV-2 został zidentyfikowany pod koniec 2019 roku i jest nowym szczepem koronawirusa, który nie był wcześniej identyfikowany u ludzi.
W projekcie wprowadzono m.in. zasadę (art. 3), że pracodawca, by przeciwdziałać rozprzestrzenianiu się choroby COVID-19, może polecić pracownikowi wykonywanie obowiązków zdalnie z domu.
Rodzicom zaś, zwolnionym od wykonywania pracy z powodu sprawowania opieki nad dzieckiem w przypadku zamknięcia żłobka, klubu dziecięcego, przedszkola lub szkoły, przysługiwać będzie prawo do dodatkowego zasiłku opiekuńczego. W okresie jednak nie dłuższym niż 14 dni. W projekcie ustawy przewidziano również szczególne rozwiązania dotyczące ewentualnych odwołanych podróży pozostających w bezpośrednim związku z wybuchem epidemii wirusa SARS-CoV-2, tak aby należycie zabezpieczyć rynek turystyczny.
Dodatkowo też zmiany dotykają oświaty. Przepisy pozwalają właściwemu ministrowi do spraw oświaty i wychowania wydać rozporządzenie, w którym czasowo ograniczy lub czasowo zawiesi funkcjonowanie jednostek systemu oświaty na obszarze kraju lub jego części, uwzględniając stopień zagrożenia na danym obszarze. Analogicznie ma to działać w przypadku wyższych uczelni.
Pacjenci, którzy zapadną na wymienione w rozporządzeniu wydanym przez właściwego ministra zdrowia choroby, będą m.in. podlegać obowiązkowi hospitalizacji, kwarantanny lub nadzoru epidemiologicznego.
Projekt wprowadza też nowe pojęcia tj. strefa zero, strefa buforowa, strefa zagrożenia, zagrożony obszar, miejsce kwarantanny. Dodatkowo redefiniuje pojęcie sytuacji kryzysowej.
„Należy przez to rozumieć sytuację wpływającą negatywnie na poziom bezpieczeństwa ludzi, mienia w znacznych rozmiarach, środowiska lub dziedzictwa kulturowego, wywołującą znaczne ograniczenia w działaniu właściwych organów administracji publicznej ze względu na nieadekwatność posiadanych sił i środków lub zakłócenia obsługi tych organów” – wyjaśnia projektodawca.
Ponadto w projekcie ustawy ustalono również zasady udzielania świadczeń opieki zdrowotnej i ich finansowanie. Mianowicie świadczeń udzielać będą placówki lecznicze wpisane do wykazu przez właściwego miejscowego dyrektora oddziału wojewódzkiego NFZ w porozumieniu z wojewodą, a finansowane będą przez NFZ ze środków pochodzących z budżetu państwa „z części, której dysponentem jest minister właściwy do spraw zdrowia”. Będą one uruchamiane w oparciu o sprawozdania i rachunki składane do właściwego miejscowo dyrektora oddziału wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia.
Równocześnie nałożono na podmioty lecznicze obowiązek wykonania określonego zadania w związku z przeciwdziałaniem COVID-19. Mogą to być zmiany w strukturze placówki, jak i przekazanie produktów leczniczych, wyrobów medycznych, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz aparatury i sprzętu medycznego. Obowiązki tego rodzaju mogą być nałożone zarówno na spółkę kapitałową, w której jedynym albo większościowym udziałowcem albo akcjonariuszem jest Skarb Państwa, jak i samodzielny publiczny albo niepubliczny zakład opieki zdrowotnej lub też państwową jednostkę budżetową. Identyczne obowiązki na samorządy może też nałożyć premier, na wniosek właściwego ministra zdrowia.
Ponadto w świetle proponowanych przepisów, za brak możliwości przewozu osób w związku z działaniami władz publicznych, mającymi na celu zapobieganie rozprzestrzeniania się chorób zakaźnych oraz ich zwalczenie, nie ponosi odpowiedzialności ani zarządzający lotniskiem lub dworcem kolejowym, ani przewoźnik lotniczy, kolejowy lub drogowy. Podobnie jak za ewentualne szkody wyrządzone przez organy wykonujące zadania publiczne związane z działaniami mającymi na celu przeciwdziałanie COVID-19 nie będą ponosić odpowiedzialności organy administracji rządowej, organy jednostek samorządu terytorialnego oraz państwowe jednostki organizacyjne.
Równocześnie projekt wprowadza zmiany w obowiązujących aktach prawnych. Dotyczą one przede wszystkim możliwych działań w przypadku wystąpienia stanu zagrożenia epidemicznego, stanu epidemii albo w razie niebezpieczeństwa szerzenia się zakażenia lub choroby zakaźnej. Główny Inspektor Sanitarny lub działający z jego upoważnienia wojewódzki inspektor sanitarny będą mogli podjąć decyzję m.in. o dystrybucji produktów leczniczych, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego lub wyrobów medycznych – w stosunku do hurtowni farmaceutycznych, w stosunku do producentów, dystrybutorów lub importerów środków ochrony osobistej.
Ponadto przewidziano możliwość wydawania przez GIS odpowiednich zaleceń i wytycznych, które następnie podlegają upowszechnieniu i wszystkie osoby przebywające na terenie naszego kraju będą musiały się do nich stosować.
Dodatkowo też projekt zakłada, że w skrajnym przypadku, gdy stan epidemii i zagrożenia przekroczy możliwość działania administracji rządowej i samorządów rząd może rozporządzeniem określić zagrożony obszar wraz ze wskazaniem rodzaju strefy, na którym wystąpił stan epidemii lub stan zagrożenia epidemicznego oraz rodzaj stosowanych na tym terenie rozwiązań. Może m.in. nałożyć czasowe ograniczenia, obowiązki i nakazy, reglamentację zaopatrzenia w określonego rodzaju artykuły, zakaz opuszczania miejsca kwarantanny, zakaz opuszczania strefy zero przez osoby chore i podejrzane o zachorowanie. Dzięki zmianom zawartym w projekcie również dyrektor Rządowego Centrum Bezpieczeństwa będzie mógł reagować elastycznie na pojawiające się zagrożenia m.in. może zobowiązać operatorów do wysłania komunikatu o zagrożeniu lub wysyłania takich komunikatów przez określony czas.
Wprowadzono ponadto regulacje dotyczące dystrybucji produktów leczniczych, wyrobów medycznych lub środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz zmiany dotyczące wykorzystania wiedzy i kwalifikacji posiadanych przez żołnierzy pełniących czynną służbę wojskową w zakresie szerszym niż ten wynikający z pełnionych obowiązków w ramach posiadanej specjalności wojskowej i przeszkolenia wojskowego. Regulacje wprowadzają także zmiany dotyczące programu mobilizacji gospodarki, zasad finansowania sytuacji wystąpienia zakażeń lub chorób zakaźnych.
Dodatkowo wprowadza się przepisy dotyczące Agencji Rezerw Materiałowych. Przepisy umożliwiają szczególny tryb tworzenia rezerw strategicznych. Ponadto przyznano pierwszeństwo Agencji Rezerw Materiałowych w dokonywaniu zakupów.
Z kolei, jeśli zachodzić będzie wysokie prawdopodobieństwo szybkiego i niekontrolowanego rozprzestrzeniania się choroby lub jeżeli wymaga tego ochrona zdrowia publicznego, to pojawia się „prawo do dokonywania zamówień, których przedmiotem są towary lub usługi niezbędne do przeciwdziałania COVID-19, bez stosowania przepisów ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień publicznych”.
„Analogicznie do projektowania, budowy, przebudowy, utrzymania i rozbiórki obiektów budowlanych, w tym zmiany sposobu użytkowania, w związku z przeciwdziałaniem COVID-19, wprowadzono możliwość nie stosowania przepisów ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane, ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami” – czytamy w uzasadnieniu.