Subskrybuj nas na Youtube
Zgodnie z ustawą z 4 października 2018 r. o pracowniczych planach kapitałowych (Dz.U. poz. 2215) podstawą obliczania wysokości wpłat do PPK jest podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe uczestnika PPK, o której mowa w ustawie z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 300). Przy czym wyłączeniu podlega podstawa wymiaru składek osób przebywających na urlopie wychowawczym oraz pobierających zasiłek macierzyński lub zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego. Natomiast wpłaty finansowane przez podmiot zatrudniający nie są wliczane do wynagrodzenia stanowiącego podstawę obowiązkowych składek.
Innymi słowy – od tej samej kwoty będą opłacane składki na ubezpieczenie społeczne oraz wpłaty na PPK. O ile z zakwalifikowaniem premii, dodatków, bonusów itd. nie będzie problemu (jeśli wchodzą do podstawy wymiaru składek, to będą także wchodziły do podstawy obliczania wpłaty), o tyle w bardziej skomplikowanych stanach faktycznych może pojawić się pytanie, czy do PPK stosujemy zawsze te same reguły co do składek. Szczególnie problematyczny może okazać się art. 8 ust. 2a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, zgodnie z którym za pracownika uważa się także osobę wykonującą pracę m.in. na podstawie umowy zlecenia albo umowy o dzieło, jeżeli umowę taką zawarła z pracodawcą, z którym pozostaje w stosunku pracy, lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonuje pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy. Przychód z takich dodatkowych umów doliczany jest do wynagrodzenia i łącznie oskładkowywany przez podstawowego pracodawcę. Zapytaliśmy ekspertów, jak ta zasada wpłynie na wysokość wpłat na PPK. Jak trzeba będzie obliczać wpłaty? W której firmie będzie można przystąpić do PPK?
opinie ekspertów
/>
Zlecenie nie może być podstawą uczestnictwa
Zgodnie zart. 8 ust. 2a ustawy osystemie ubezpieczeń społecznych za pracownika uważa się także osobę wykonującą pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy oświadczenie usług, do której zgodnie z kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia albo umowy odzieło, jeżeli umowę taką zawarła zpracodawcą, zktórym pozostaje wstosunku pracy, lub jeżeli wramach takiej umowy wykonuje pracę na rzecz pracodawcy, zktórym pozostaje wstosunku pracy. Jednocześnie, zgodnie zart. 2 ust. 1 pkt 18 ustawy o pracowniczych planach kapitałowych, za osobę zatrudnioną, która może przystąpić do PPK, uważa się m.in. pracownika lub zleceniobiorcę, oile podlegają obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu irentowym ztych tytułów wRzeczypospolitej Polskiej, wrozumieniu ustawy osystemie ubezpieczeń społecznych.
W pierwszej zatem kolejności należy rozważyć, czy zleceniobiorca z tytułu zawartej umowy zlecenia będzie mógł uczestniczyć w PPK prowadzonym przez podmiot trzeci albo swojego pracodawcę w sytuacji, o której mowa w art. 8 ust. 2a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Odpowiedź jest negatywna. Zleceniobiorca w opisanej sytuacji nie podlega bowiem obowiązkowemu ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowemu z tytułu umowy zlecenia. Podstawą tego ubezpieczenia jest status pracownika, który obejmuje nie tylko właściwy stosunek pracy zawarty z tym zleceniobiorcą, ale również umowę zlecenia wykonywaną w okolicznościach wskazanych w art. 8 ust 2a ustawy. Z punktu widzenia tego przepisu ten zleceniobiorca jest bowiem pracownikiem.
Jeżeli zatem zleceniobiorca wykonuje pracę na podstawie umowy zlecenia zawartej z podmiotem trzecim, ale na rzecz swojego pracodawcy, to zleceniobiorca nie będzie mógł przystąpić do PPK prowadzonego przez ten podmiot trzeci, nie będzie bowiem osobą zatrudnioną w rozumieniu ustawy o PPK w odniesieniu do tego podmiotu trzeciego. Oczywiście zleceniobiorca, będąc jednocześnie pracownikiem w innym podmiocie, może przystąpić do PPK prowadzonego przez pracodawcę. Wpłaty będą wówczas obliczane od podstawy wymiaru na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z obu umów – zarówno umowy o pracę, jak i umowy zlecenia. W konsekwencji wpłaty tego pracownika i jego pracodawcy do PPK będą wyższe, gdyż podstawa wymiaru będzie obejmowała nie tylko wynagrodzenie z tytułu umowy o pracę, ale również wynagrodzenie z umowy zlecenia. Problem pojawi się, gdy do ustalenia statusu zleceniobiorcy jako pracownika dojdzie w wyniku decyzji ZUS. Wówczas na pracodawcy ciąży obowiązek ponownego przeliczenia wpłat do PPK (zakładając, że pracownik będzie jego uczestnikiem).
Podobna sytuacja będzie miała miejsce w przypadku, gdy pracownik zawarł umowę zlecenia bezpośrednio ze swoim pracodawcą. Wówczas pracownik będzie mógł bowiem przystąpić do PPK z racji zawartej umowy o pracę. Wpłaty będą dokonywane z uwzględnieniem podstawy wymiaru na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z obu umów.
/>
Wynagrodzenie z umowy o dzieło doliczane
Funkcjonowanie PPK zakłada nieograniczony wczasie obowiązek odprowadzenia wpłat do PPK od wynagrodzenia, które stanowi podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe uczestnika PPK. Jednak praktyka zatrudniania pracowników wskazuje, że wielu z nich oprócz umowy opracę zawiera zpracodawcą także umowę odzieło na wykonanie określonego zadania.
Zgodnie z przepisami ustawy o pracowniczych planach kapitałowych wpłata podstawowa finansowana przez uczestnika PPK wynosi co do zasady 2 proc. wynagrodzenia, a wpłata podstawowa finansowana przez podmiot zatrudniający wynosi 1,5 proc. wynagrodzenia. Wobec tego należy skupić się na zdefiniowaniu osoby zatrudnionej oraz wynagrodzenia.
Artykuł 2 ust. 1 pkt 18 ustawy o PPK zawiera definicje terminu osoby zatrudnionej, uznając, że osobą zatrudnioną może być m.in. pracownik, o którym mowa w art. 2 kodeksu pracy. Z kolei za wynagrodzenie w tym przypadku ustawodawca uznał podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe uczestnika PPK, o której mowa w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych, z wyłączeniem podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób przebywających na urlopie wychowawczym oraz pobierających zasiłek macierzyński lub zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego.
Oznacza to, że nie tylko przychód z umowy o pracę, ale także inne składniki wynagrodzenia, w tym premie, nagrody, ale także przychód uzyskiwany za wykonanie umowy o dzieło, będzie stanowił podstawę naliczenia wpłat do PPK.
Zgodnie z intencją zawarcia umowy o dzieło pracownik, który zobowiązuje się do wykonania określonego dzieła na podstawie umowy zawartej ze swoim pracodawcą lub wykonywanej na jego rzecz, traktowany jest również w ramach tej umowy jako pracownik. Podkreślić należy, że zawarcie umowy o dzieło z własnym pracodawcą będzie wiązało się z koniecznością obowiązkowego odprowadzenia składek na ubezpieczenia społeczne oraz ubezpieczenie zdrowotne.
Należy jednak zaznaczyć, że zgodnie z art. 8 ust. 1 i 2a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych jako pracownika rozumie się także osobę pozostającą w stosunku pracy i wykonującą umowę o dzieło, jeżeli umowa ta zawarta została z pracodawcą, z którym pozostaje w stosunku pracy, lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonuje pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy.
Mimo że ustawodawca w ustawie o PPK nie wymienia wprost wykonywania umowy o dzieło oraz uzyskania z niej dochodu jako podstawy dokonywania wpłat do PPK, należy wskazać, że w sytuacji gdy umowa o dzieło zawarta jest z własnym pracownikiem i pracownik ten uzyskuje z tego tytułu wynagrodzenie, a także jest uczestnikiem PPK, podmiot zatrudniający obowiązany jest naliczać i pobierać od uczestnika PPK – w terminie wypłaty wynagrodzenia – wpłaty do PPK, a także przekazywać w odpowiednim terminie środki do instytucji finansowej.
Warto także zaznaczyć, że w przypadku gdy wynagrodzenie wypłacane jest w okresach krótszych niż miesiąc (np. umowa o dzieło na przeprowadzenie jednodniowego szkolenia), należne wpłaty do PPK powinny być przekazane do instytucji finansowej w terminie do ostatniego dnia danego miesiąca.
W konsekwencji trzeba uznać, że w przypadku pracowników, którzy oprócz świadczenia pracy na podstawie umowy o pracę jednocześnie wykonują umowę o dzieło dla własnego pracodawcy, będzie zachodził obowiązek nie tylko objęcia ubezpieczeniami społecznymi, ale także odprowadzaniem wpłat do PPK od wynagrodzenia z umowy o dzieło.
