W przypadku zmniejszenia wymiaru zatrudnienia skutkującego obniżeniem wynagrodzenia za pracę nie dochodzi do utraty dochodu w rozumieniu przepisów, na podstawie których przyznawane jest świadczenie wychowawcze.
Tak uznał Wojewódzki Sąd Administracyjny (WSA) w Łodzi, który rozpatrywał skargę dotyczącą 500+. Matka złożyła wniosek o przyznanie świadczenia na pierwsze dziecko w rodzinie, ale gmina wydała decyzję negatywną z uwagi na przekroczenie kryterium dochodowego. Zdaniem kobiety gmina nieprawidłowo ustaliła sytuację dochodową jej rodziny, bo nie uwzględniła tego, że ojciec dziecka od lutego 2014 r. do 31 października 2015 r. był zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy, natomiast od 1 listopada 2015 r. do 31 maja 2017 r. na pół etatu. W efekcie otrzymywał w tym czasie niższe wynagrodzenie, co powinno być potraktowane jako utrata dochodu.
Jednak samorządowe kolegium odwoławcze (SKO), do którego odwołała się matka, stwierdziło, że gmina obliczyła dochód jej rodziny w prawidłowy sposób. Zdaniem organu w jej sytuacji nie zachodzi przesłanka utraty dochodu określona w art. 2 pkt 19 lit. c ustawy z 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 2134), którą jest utrata zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej. Matka zaskarżyła tę decyzję do WSA, zarzucając kolegium niewłaściwą wykładnię wspomnianego przepisu, sprowadzającą się do uznania, że utrata zatrudnienia oznacza wyłącznie zaprzestanie świadczenia pracy na rzecz konkretnego pracodawcy. Argumentowała też, że zasady uwzględniania straty dochodów mają służyć ustaleniu rzeczywistej ich wysokości, a w przypadku jej rodziny doszło do ich obniżenia z powodu zmniejszenia wynagrodzenia po zmianie warunków zatrudnienia ojca dziecka.
WSA nie podzielił zarzutów zawartych w skardze i zdecydował o jej oddaleniu. Uzasadniał to tym, że art. 2 pkt 19 zawiera zamknięty katalog przesłanek kwalifikujących daną okoliczność jako utratę dochodu. Wśród nich nie została wymieniona zmiana wymiaru zatrudnienia. Sąd dodał, że to oznacza utratę pracy świadczonej na mocy umowy o pracę lub innych umów, nie można zaś pzez to pojęcie rozumieć zmiany warunków pracy i płacy polegającej na modyfikacji wymiaru zatrudnienia przy trwaniu stosunku pracy. Skoro więc w art. 2 pkt 19 mowa jest wyłącznie o utracie zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, to nie było podstaw, aby zmniejszenie pensji związane z przejściem na pół etatu traktować jako stratę dochodu. Dlatego dopiero gdy z członkiem rodziny wnioskującej o świadczenie zostanie rozwiązany stosunek pracy lub umowa cywilnoprawna, dojdzie do sytuacji, gdy utraci jedno ze źródeł dochodów i wtedy będzie możliwe odliczenie dochodu utraconego.
Co ciekawe WSA w Łodzi zajmował się już sprawą o podobnym stanie faktycznym. Tyle że w wyroku z 13 października 2016 r. (sygn. akt II SA/Łd 596/16) uznał, że uzyskiwanie przez matkę niższej pensji po przejściu z całego na pół etatu jest utratą dochodu. Uzasadniał to wtedy tym, że nie można jej odnosić wyłącznie do przypadków całkowitej straty dochodu i ograniczać tego pojęcia do okoliczności, gdy rodzic pozostaje bez środków do życia.
ORZECZNICTWO
Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z 24 października 2018 r., sygn. akt II SA/Łd 475/18.
