Subskrybuj nas na Youtube
Zapisz się na newsletter
Już 3 grudnia wygasną angaże wszystkich asystentów i doradców w samorządach. Choć nie ze swojej winy tracą pracę, nie mogą liczyć na odprawę z tego tytułu. Powód? Ustawodawca jej nie przewidział.
Likwidację stanowisk asystentów i doradców przewiduje ustawa z 15 września 2017 r. o zmianie ustawy o pracownikach samorządowych (Dz.U. poz. 1930). Regulacja ta wejdzie w życie 18 listopada 2017 r. Po upływie 14 dni od tego terminu (czyli 3 grudnia 2017 r.) członkom gabinetów politycznych wygasną z mocy prawa stosunki pracy. Czy w związku z tym, że w tak krótkim terminie zostaną wyrzuceni na bruk, mogą liczyć na jakąś gratyfikację?
Nadzieją ustawa o zwolnieniach grupowych
Pojawiają się głosy, że asystenci i doradcy samorządowi nie do końca są na straconej pozycji. Otóż zdaniem niektórych prawników w ich przypadku może mieć zastosowanie ustawa z 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 1474 ze zm., tzw. ustawa o zwolnieniach grupowych). Zwolennicy tego poglądu twierdzą, że członkom likwidowanych gabinetów powinna przysługiwać odprawa pieniężna, gdyż będzie miał do nich zastosowanie art. 10 tego aktu prawnego. Są oni jednak w mniejszości.
Wygaśnięcie to nie rozwiązanie
– Doradcom i asystentom nie przysługują żadne roszczenia z tytułu wygaśnięcia stosunku pracy – twierdzi Bartosz Góra, radca prawny prowadzący własną kancelarię w Dębicy. I dodaje, że wynika to z zastosowanego przez ustawodawcę mechanizmu zakończenia stosunku pracy, czyli wygaśnięcia z mocy prawa. A zatem okoliczności obiektywnych i niezależnych od woli stron. Prawnik podkreśla, że ustawa – w przeciwieństwie np. do regulacji określonej w art. 170 ustawy z 6 listopada 2016 r. – Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowej Administracji Skarbowej (Dz.U. poz. 1948) – milczy na temat ewentualnych odpraw.
Także zdaniem adwokata Piotra Wojciechowskiego doradcy i asystenci nie powinni liczyć na odprawy. – Zastosowany tu szczególny tryb, czyli wygaśnięcie dotychczas zawartych umów o pracę, powoduje utratę zatrudnienia w chwili wystąpienia zdarzenia przewidzianego przez dany przepis. W tym przypadku zdarzeniem tym będzie upływ 14 dni od dnia wejścia w życie przepisów nowelizacji z 15 września 2017 r. – mówi prawnik.
Podkreśla przy tym, że możliwość wprowadzenia takiego szczególnego trybu do systemu prawa zarezerwowana jest wyłącznie dla ustawodawcy i ma to kluczowe znaczenie prawne przy ustalaniu uprawnień pracowniczych wynikających z ustania zatrudnienia. – I tak w przypadku wygaśnięcia umowy o pracę o wszystkich uprawnieniach z tego tytułu decyduje samodzielnie ustawodawca i to on przesądza o należnych pracownikowi świadczeniach z tego tytułu – twierdzi Piotr Wojciechowski. I dodaje: – W przypadku asystentów i doradców samorządowych nowe prawo milczy w sprawie dodatkowych uprawnień, oznacza to, że żadne dodatkowe świadczenia im nie przysługują.
Z tą opinią zgadza się dr Magdalena Zwolińska, adwokat z kancelarii DLA Piper Wiater sp. k. Potwierdza, że ustawę o zwolnieniach grupowych stosuje się w przypadku rozwiązania umowy o pracę z przyczyn niedotyczących pracowników, to zarazem wyjaśnia, że przez rozwiązanie umowy rozumie się jej wypowiedzenie dokonane jednostronnie przez pracodawcę lub zawarcie przez strony porozumienia. – Nie dotyczy to wygaśnięcia umowy o pracę, które jest odrębnym trybem zakończenia stosunku pracy – mówi dr Zwolińska. Tłumaczy, że wygaśnięcie stosunku pracy to ustanie umowy w związku ze zdarzeniem unormowanym w przepisie ustawy. Warunkiem jest to, by zdarzenie nie stanowiło czynności prawnej. Co ważne, według prawniczki w przypadku wygaśnięcia stosunku pracy nie są składane oświadczenia woli stron, pracodawca nie musi w żaden sposób potwierdzać tego faktu. – Ustawodawca, nowelizując ustawę o pracownikach samorządowych, nie zdecydował się na wprowadzenie do niej prawa do odpraw z tytułu zakończenia stosunku pracy czy odwołania do odpowiedniego stosowania ustawy o zwolnieniach grupowych. W takiej sytuacji pracownicy pozostaną bez tych świadczeń – stwierdza dr Magdalena Zwolińska.
Istotne oświadczenie woli
– Warunkiem zastosowania ustawy o zwolnieniach grupowych wobec pracownika jest rozwiązanie umowy o pracę przez pracodawcę, a zatem złożenie stosownego oświadczenia woli. Jak wynika z norm ogólnych kodeksu pracy, umowa o pracę wygasa w przypadkach określonych w kodeksie oraz w przepisach szczególnych (art. 63 k.p.) – mówi mecenas Góra.
Prawnik podziela przy tym pogląd wyrażony przez Kazimierza Jaśkowskiego (w Komentarzu aktualizowanym Kodeksu pracy. LEX 2017/el), iż wygaśnięcie umowy o pracę (stosunku pracy) następuje z chwilą spełnienia się okoliczności, z którymi prawo wiąże skutek w postaci ustania stosunku pracy. Są to inne zdarzenia niż oświadczenia woli, gdyż w przypadku tych oświadczeń kodeks pracy używa określenia „rozwiązanie umowy”.
Wszystko wskazuje więc, że tracący pracę w jednostkach samorządowych doradcy i asystenci nie powinni liczyć na żadne dodatkowe pieniądze. Przy czym pytanie w tej sprawie zadaliśmy Ministerstwu Spraw Wewnętrznych i Administracji. Gdy otrzymamy odpowiedź, zamieścimy ją na naszych łamach.
