W PIT za 2021 r. możemy odliczyć darowizny m.in. na cele pożytku publicznego, kultu religijnego, krwiodawstwo oraz – to nowość – na przeciwdziałanie COVID-19 oraz na laptopy i tablety dla uczniów. Nowe rodzaje ulgi na darowiznę są bardzo korzystne dla podatników, którzy wsparli walkę z pandemią koronawirusa.

Wykazując w PIT darowizny przekazane w ubiegłym roku, możemy obniżyć swój dochód będący podstawą opodatkowania, a w konsekwencji zapłacić niższy podatek lub otrzymać wyższy zwrot nadpłaty. Aby skorzystać z tej możliwości, do formularza PIT dołączamy załącznik PIT/O. W prosty sposób możemy to zrobić np. w usłudze Twój e-PIT.

W rozliczeniach składanych 2021 r. wykaz darowizn podlegających odliczeniu został rozbudowany w stosunku do poprzednich lat. Przepisy antykryzysowe wprowadziły nowe rodzaje odliczeń - na przeciwdziałanie COVID-19 oraz na laptopy i tablety. Darczyńcy mogą odliczyć kwotę odpowiadającą 100%, 150%, a nawet 200% takiego wsparcia. Nie wiążą ich przy tym limity ograniczające odliczanie innych darowizn. Co więcej, w przypadku darowizn „covidowych” nie ma ograniczenia uniemożliwiającego skorzystanie z ulgi przez osoby płacące podatek liniowy, które obowiązuje w przypadku "tradycyjnych" darowizn.

Podatnik, który przekazał organizacji pożytku publicznego pieniądze z przeznaczeniem na wsparcie szpitala, może wiec zyskać więcej, jeśli rozliczy pomoc jako darowiznę na przeciwdziałanie COVID-19, a nie jako darowiznę na cel pożytku publicznego. Podobnie jest z komputerami – skorzystanie z covidowych przepisów o darowiźnie laptopów i tabletów może być bardziej opłacalne niż odliczenie darowizny na szkolnictwo zawodowe.

Poniżej omawiamy poszczególne rubryki załącznika PIT/O, uwzględniając zmiany wprowadzone przepisami pandemicznymi.

DAROWIZNY PRZEKAZANE ORGANIZACJOM NA PROWADZONĄ PRZEZ NIE DZIAŁALNOŚĆ POŻYTKU PUBLICZNEGO W SFERZE ZADAŃ PUBLICZNYCH
Co można odliczyć Darowizny pieniężne lub rzeczowe, przekazane fundacjom, stowarzyszeniom i innym organizacjom. Chociaż chodzi o organizacje prowadzące działalność pożytku publicznego, nie jest wymagane, by formalnie miały status OPP. Wystarczy, że fundacja lub stowarzyszenie zgodnie ze swoim statutem realizuje jeden z celów zapisanych w ustawie o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (ich lista jest bardzo szeroka), a darowizna została przekazana na realizację tego celu. Można odliczyć zarówno darowizny przekazane na ogólne cele organizacji, jak i wsparcie konkretnego podopiecznego (mówimy wówczas o tzw. darowiźnie z polecenia). To ważne, bo darowizn przekazanych bezpośrednio osobie fizycznej odliczyć w PIT nie można.Możliwe jest odliczenie wsparcia organizacji pożytku publicznego z innego kraju Unii Europejskiej lub Europejskiego Obszaru Gospodarczego. Wtedy jednak potrzebne jest oświadczenie takiej organizacji o tym, że jest równoważna z OPP działającą na podstawie polskich przepisów, a także podstawa prawna (np. umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania), która pozwoli polskim organom podatkowym zwrócić się o informacje z zagranicy.
Limit Suma odliczonych darowizny na cele pożytku publicznego, kultu religijnego, krwiodawstwa i kształcenia zawodowego nie może przekroczyć 6% dochodu. Za dochód w tym przypadku uważa się przychód po pomniejszeniu o koszty uzyskania przychodu.
Wymagany dowód W przypadku pieniędzy wystarczy potwierdzenie wpłaty na konto. W przypadku przedmiotów potrzebny jest dokument, z którego wynikają dane identyfikujące darczyńcę i wartość przekazanej darowizny plus oświadczenie obdarowanego o jej przyjęciu.
Kto nie może skorzystać Osoby płacące podatek liniowy
DAROWIZNY NA CELE KULTU RELIGIJNEGO
Co można odliczyć Darowizny pieniężne lub rzeczowe przekazane kościołom, związkom wyznaniowym oraz ich instytucjom (np. zakonom i parafiom). Ta pozycja dotyczy darowizn na takie cele jak budowa lub wyposażenie świątyni, zakup przedmiotów liturgicznych. Darowizny na działalność charytatywno-opiekuńczą instytucji religijnych odliczamy na innej podstawie i wykazujemy je w innej rubryce – jako „Darowizny wynikające z odrębnych ustaw”.
Limit Suma odliczonych darowizny na cele pożytku publicznego, kultu religijnego, krwiodawstwa i kształcenia zawodowego nie może przekroczyć 6% dochodu. Za dochód w tym przypadku uważa się przychód po pomniejszeniu o koszty uzyskania przychodu.
Wymagany dowód W przypadku pieniędzy wystarczy potwierdzenie wpłaty na konto. W przypadku przedmiotów potrzebny jest dokument, z którego wynikają dane identyfikujące darczyńcę i wartość przekazanej darowizny plus oświadczenie obdarowanego o jej przyjęciu.
Kto nie może skorzystać Osoby płacące podatek liniowy
DAROWIZNY NA CELE KRWIODAWSTWA
Co można odliczyć Tzw. ulga na krew lub ulga dla honorowych krwiodawców pozwala odliczyć ekwiwalent pieniężny za pobraną krew lub jej składniki. Krwiodawca w zeznaniu podatkowym wylicza wysokość odliczenia, mnożąc ilość oddanej w ciągu roku krwi lub jej składników przez ekwiwalent pieniężny. Aktualnie obowiązujące rozporządzenie ministra zdrowia określa wysokość ekwiwalentu na 130 zł za litr (nie ma innej stawki dla osocza czy płytek krwi). Obdarowanym jest stacja krwiodawstwa, w której podatnik oddał krew.
Limit Suma odliczonych darowizny na cele pożytku publicznego, kultu religijnego, krwiodawstwa i kształcenia zawodowego nie może przekroczyć 6% dochodu. Za dochód w tym przypadku uważa się przychód po pomniejszeniu o koszty uzyskania przychodu.
Wymagany dowód Zaświadczenie jednostki organizacyjnej realizującej zadania w zakresie pobierania krwi o ilości bezpłatnie oddanej krwi lub jej składników przez krwiodawcę.
Kto nie może skorzystać Osoby płacące podatek liniowy
DAROWIZNY NA CELE KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO
Co można odliczyć Darowizny w postaci materiałów dydaktycznych lub środków trwałych przekazanych publicznym szkołom zawodowym (także szkołom artystycznym, placówkom kształcenia ustawicznego realizującym szkolnictwo zawodowe oraz centrom kształcenia zawodowego) Warunek: muszą być to materiały lub środki kompletne, zdatne do użytku i nie starsze niż 12 lat.
Limit Suma odliczonych darowizny na cele pożytku publicznego, kultu religijnego, krwiodawstwa i kształcenia zawodowego nie może przekroczyć 6% dochodu. Za dochód uważa się przychód po pomniejszeniu o koszty uzyskania przychodu.
Wymagany dowód Dokument, z którego wynikają dane identyfikujące darczyńcę i wartość przekazanej darowizny plus oświadczenie obdarowanego o jej przyjęciu.
Kto nie może skorzystać Osoby, które nie prowadzą pozarolniczej działalności gospodarczej. To odliczenie przysługuje wyłącznie przedsiębiorcom opodatkowanym według skali, ryczałtem, lub liniowo
DAROWIZNY NA PRZECIWDZIAŁANIE COVID-19
Co można odliczyć Darowizny rzeczowe i pieniężne przekazane:Podmiotom leczniczym (np. szpitalom, a także podmiotom wykonującym transport sanitarny), wpisanym do prowadzonego przez NFZ „wykazu podmiotów udzielających świadczeń opieki zdrowotnej w związku z przeciwdziałaniem COVID-19”;Agencji Rezerw Materiałowych;Centralnej Bazie Rezerw Sanitarno-Przeciwepidemicznych;Domom dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży, noclegowniom, schroniskom dla bezdomnych, ośrodkom wsparcia, rodzinnym domom pomocy oraz domom pomocy społecznej;Funduszowi Przeciwdziałania COVID-19.W ramach ulgi na przeciwdziałanie COVID-19 można odliczyć też wsparcie przekazanepodmiotom wymienionym w punktach 1-3 przy udziale organizacji pożytku publicznego. Warunek: darowizna musiała być udzielona między 1 stycznia a 31 maja 2020 r. i nie została odliczona w innej rubryce - jako darowizna przekazana organizacjom na prowadzoną przez nie działalność pożytku publicznego. Uwaga! Przy przekazaniu darowizny za pośrednictwem OPP wymagane są inne dokumenty.
Limit Odliczaniu podlega cała równowartość darowizny, a nawet jej wielokrotność. Nie obowiązują przy tym żaden limity. Oznacza to, że jeśli wpłaciliśmy przykładowo 100 zł, możemy odliczyć 100 zł, 150 zł lub nawet 200 zł. Wszystko zależy od przedziału czasowego, w którym wsparcie zostało udzielone. Najbardziej premiowane są darowizny przekazane w czasie I i II fali koronawirusa. I tak w przypadku wsparcia przekazanego:- od 1.01.2020 do 30.04.2020 - odliczeniu podlega kwota odpowiadająca 200% wartości darowizny;- od 1.05.2020 do 31.05.2020 - odliczeniu podlega kwota odpowiadająca 150% wartości darowizny;- od 1.06.2020 do 30.09.2020 - odliczeniu podlega kwota odpowiadająca 100% wartości darowizny;- od 1.10.2020 do 31.12.2020 - odliczeniu podlega kwota odpowiadająca 200% wartości darowizny.
wymagany dowód W przypadku pieniędzy wystarczy potwierdzenie wpłaty na konto. W przypadku przedmiotów potrzebny jest dokument, z którego wynikają dane identyfikujące darczyńcę i wartość przekazanej darowizny plus oświadczenie obdarowanego o jej przyjęciu.Jeżeli pomoc została przekazana przy udziale organizacji pożytku publicznego, konieczna jest pisemna informacja od tej organizacji o miesiącu przekazania środków pochodzących z darowizny oraz nazwie podmiotu, na rzecz którego te środki zostały przekazane.
Kto nie może skorzystać Nie ma tu ograniczeń. Darowiznę może odliczyć każdy, kto wypełnia któryś z formularzy: PIT-37, PIT-36, PIT-36L lub PIT-28.
DAROWIZNY W FORMIE TABLETÓW I LAPTOPÓW
Co można odliczyć Darowizny w postaci laptopów lub tabletów, przekazane w związku z pandemią COVID-19- bezpośrednio organom prowadzącym placówki oświatowe;- organom prowadzącym placówki oświatowe lub placówkom oświatowym za pośrednictwem organizacji pożytku publicznego (OPP) lub operatora Ogólnopolskiej Sieci Edukacyjnej (OSE).Chodzi o komputery kompletne, zdatne do użytku i wyprodukowane nie wcześniej niż 3 lata przed dniem ich przekazania.Odliczyć można wsparcie nieodliczone jako darowizna na cele pożytku publicznego, szkolnictwo zawodowe lub przeciwdziałanie COVID-19.
Limit Odliczaniu podlega cała równowartość darowizny, a nawet jej wielokrotność. Nie obowiązują przy tym żaden limity. I tak w przypadku wsparcia przekazanego:- od 1.01.2020 do 30.04.2020 - odliczeniu podlega kwota odpowiadająca 200% wartości darowizny;- od 1.05.2020 do 31.05.2020 - odliczeniu podlega kwota odpowiadająca 150% wartości darowizny;- od 1.06.2020 do 30.09.2020 - odliczeniu podlega kwota odpowiadająca 100% wartości darowizny;- od 1.10.2020 do 31.12.2020 - odliczeniu podlega kwota odpowiadająca 200% wartości darowizny.
Wymagany dowód Dokument, z którego wynikają dane identyfikujące darczyńcę i wartość przekazanej darowizny plus oświadczenie obdarowanego o jej przyjęciu.
Kto nie może skorzystać Nie ma tu ograniczeń. Darowiznę może odliczyć każdy, kto wypełnia któryś z formularzy: PIT-37, PIT-36, PIT-36L lub PIT-28.
DAROWIZNY WYNIKAJĄCE Z ODRĘBNYCH USTAW
Co można odliczyć Darowizny na działalność charytatywno-opiekuńczą kościoła i jego osób prawnych. Nie chodzi tylko o Kościół katolicki, a o każdy kościół, którego stosunki z państwem zostały uregulowane ustawowo.Przykładami organizacji prawnych kościoła są parafie i diecezja. A także Caritas, która ma zarówno status OPP, jak i kościelnej osoby prawnej, przekazane jej wsparcie możemy więc odliczyć alternatywnie jako „darowiznę na cele pożytku publicznego” albo jako „darowiznę wynikającą z odrębnych ustaw”
Limit Nie obowiązuje. Można dokonać odliczenia w pełnej kwocie dokonanej darowizny. Skorzystanie z takiego odliczenia nie obniża limitu na inne darowizny.
Wymagany dowód dokument potwierdzający przekazanie darowizny oraz pokwitowanie otrzymania darowiznysprawozdanie o przeznaczeniu darowizny na działalność charytatywno-opiekuńcządowód wpłaty na rachunek płatniczy obdarowanego lub jego rachunek w banku inny niż rachunek płatniczy – w przypadku darowizny pieniężnej, a w przypadku darowizny innej niż pieniężna – dokument, z którego wynika wartość tej darowizny.
Kto nie może skorzystać Nie ma tu ograniczeń. Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 24.06.2015 (II FSK 1247/13) stwierdził, że to odliczenie przysługuje także osobom płacącym podatek liniowy.

Przy odliczaniu darowizn trzeba pamiętać o ogólnych zasadach:

1. Darowizny podlegają odliczeniu, jeżeli nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów, nieodliczone wcześniej od dochodu (przychodu) albo nie zostały zwrócone podatnikowi w jakiejkolwiek formie.

2. Jeśli darowizna są przedmioty, podaje się ich wartość wraz z VAT, o ile darczyńca nie jest podatnikiem VAT - wówczas pomniejsza wartość brutto o tę część podatku naliczonego, którą ma prawo odliczyć.

3. W przypadku małżonków prawo do ulgi przysługuje temu z nich, który przekazał darowiznę. Każdy odlicza więc swoje darowizny osobno, w granicach swojego limitu. Jeśli małżonkowie składają wspólne zeznanie, obliczenie ich łącznych dochodów następuje po uprzednim odliczeniu darowizn każdego z małżonków. W przypadku, gdy małżonkowie dokonują darowizny wspólnie i oboje chcą skorzystać z odliczenia, powinni dokonać przelewu ze wspólnego rachunku. Krajowa Informacja Skarbowa podaje, że jeśli darowizna została przelana z konta jednego z małżonków, a w tytule przelewu jako darczyńcy wskazani zostali oboje, odliczenia może dokonać każde z nich w granicach swojego limitu.