By małżeństwo mogło bez konsekwencji podatkowych sprzedać mieszkanie musi spełnić dwa warunki. Po pierwsze, nie wiązać transakcji z prowadzonym biznesem, po drugie, sprzedać lokum po upływie 5 lat od jego nabycia. Gdy określenie daty nabycia mieszkania nie jest oczywiste, pomóc może wspólność majątkowa.

Czy sprzedaż mieszkania przez małżeństwo wiąże się z koniecznością zapłaty PIT? Zgodnie z ustawą o podatku od dochodów osób fizycznych jednym ze źródeł przychodów jest odpłatne zbycie nieruchomości. Jeśli jednak transakcja nie dotyczy prowadzenia działalności gospodarczej i zostanie zawarta w ciągu pięciu lat od nabycia mieszkania - nie ma mowy o powstaniu przychodu, a zatem nie trzeba płacić podatku. By uniknąć zapłaty PIT, powyższe warunki muszą być spełnione jednocześnie.

Sprawa nie jest jednak taka oczywista, w przypadku, gdy czas nabycia nieruchomości nie jest jednoznaczny. Z takim problemem borykała się podatniczka, która w drodze darowizny otrzymała od męża połowę mieszkania. Mąż nabył nieruchomość jeszcze przed zawarciem małżeństwa. Co istotne w sprawie, między małżonkami istnieje wspólność majątkowa. Małżonkowie sprzedali lokal przed upływem 5 lat od przekazania jego części żonie. Transakcja nie nastąpiła w ramach działalności gospodarczej. Można więc uznać, że tylko jeden warunek uprawniający do zwolnienia z PIT został spełniony.

Kiedy podatnik jest handlowcem? Kłopotliwy VAT od sprzedaży nieruchomości
Kiedy podatnik jest handlowcem? Kłopotliwy VAT od sprzedaży nieruchomości

Zobacz również

Data nabycia mieszkania a wspólność majątkowa

Wnioskodawczyni powołała się jednak na uchwałę NSA (sygn. II FPS 2/17), zgodnie z którą, w przypadku wspólności majątkowej, nabycie mieszkania następuje z chwilą jego kupna przez męża. W związku z tym wnioskodawczyni nie ma obowiązku składania formularza PIT-39. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej przyznał podatniczce rację.

W interpretacji Dyrektor KIS powołuje się na wyżej wskazane przepisy ustawy o PIT, w których ustawodawca wymienia warunki uprawniające do zwolnienia z podatku.

Zgodnie z art. 10 aktu, przychód z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości lub jej części oraz udziału w nieruchomości nie powstanie, jeżeli spełnione są łącznie dwa warunki:

  • odpłatne zbycie nieruchomości nie następuje w wykonywaniu działalności gospodarczej (nie stanowi przedmiotu działalności gospodarczej) oraz
  • zostało dokonane po upływie pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło jej nabycie.

Jak wskazano, dla określenia skutków podatkowych transakcji istotą jest ustalenie daty nabycia nieruchomości. Chodzi więc ustalenie, czy włączenie udziału w mieszkaniu, stanowiącym majątek osobisty męża, do majątku wspólnego małżonków w drodze umowy darowizny, stanowi jego „nabycie” przez wnioskodawczynię. To kwestia obejmująca nie tylko prawo podatkowe, ale także kodeks cywilny i rodzinny. Sprawa była przedmiotem wspomnianej uchwały NSA. Sąd stwierdził wówczas, że dla celów podatkowych, datą nabycia lub wybudowania nieruchomości jest dzień ich nabycia (wybudowania) do majątku wspólnego małżonków. Co więcej, w przypadku nabycia nieruchomości przez małżonków pozostających w majątkowej wspólności małżeńskiej nie ma możliwości określenia tego, w jakich częściach nastąpiło nabycie nieruchomości.

„Nie jest możliwe nabycie nieruchomości w określonym udziale przez małżonków pozostających we wspólności majątkowej małżeńskiej i działających jednocześnie, co wynika z istoty wspólności małżeńskiej. Wspólność małżeńska (łączna) to wspólność bezudziałowa” – czytamy w interpretacji.

Zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego, skoro, z uwagi na wspólność majątkową, nie można wyodrębnić udziałów, które małżonkowie posiadali w chwili nabycia nieruchomości w małżeństwie, to nie można też przyjąć, że pięcioletni termin biegnie od daty nabycia nieruchomości w drodze spadku przez żonę. Datą nabycia udziału w nieruchomości przez każdego z małżonków jest data nabycia przez tego małżonka, który udział w nieruchomości włączył do majątku wspólnego.

W związku z powyższym, to od daty nabycia mieszkania przez męża liczy się 5-letni termin gwarantujący zwolnienie z PIT przy dalszym obrocie. Jak potwierdza Dyrektor KIS, dokonana darowizna między małżonkami, pozostającymi we wspólności majątkowej małżeńskiej, przenosząca składnik majątkowy z majątku osobistego jednego z małżonków do majątku wspólnego, nie stanowi ponownego nabycia prawa do tego składnika przez obdarowanego małżonka. Nie ma zatem potrzeby, by podatniczka płaciła podatek i składała formularz PIT-39, gdyż nie ma mowy o powstaniu przychodu z tytułu sprzedaży lokum.

Interpretacja indywidualna ws. skutków podatkowych odpłatnego zbycia nieruchomości (Sygn. 0115-KDIT2-3.4011.237.2019.2.MJ)