Wygenerowanie i udostępnienie nagiego wizerunku małoletniej realnej osoby jest czynem szkodliwym społecznie i narusza prywatność tej osoby, dlatego organy ścigania powinny zareagować – zauważa Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych.

Uczniowie przetworzyli dane osobowe dziewczyny...

Prezes UODO podkreślił, że osoba, której wizerunek został zmodyfikowany przy użyciu aplikacji wykorzystującej sztuczną inteligencję, jest osobą małoletnią poniżej 15. roku życia i istnieje wysokie prawdopodobieństwo możliwości jej identyfikacji. Nie ma znaczenia, że nie doszło do realnej sesji fotograficznej. Postępowanie kolegów nie tylko naruszyło drastycznie prywatność dziewczyny, ale zagroziło naruszeniem jej elementarnych interesów życiowych w przyszłości. Niepokojące są także informacje o próbach udostępniania tego zdjęcia innym osobom – najpewniej innym uczniom tej samej szkoły.

W zawiadomieniu Prezes UODO wskazuje, że zgodnie z art. 107 ust. 1 ustawy o ochronie danych osobowych, kto przetwarza dane osobowe, choć ich przetwarzanie nie jest dopuszczalne albo do ich przetwarzania nie jest uprawniony, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat dwóch. Jeżeli zaś czyn określony w ust. 1 dotyczy danych ujawniających pochodzenie rasowe lub etniczne, poglądy polityczne, przekonania religijne lub światopoglądowe, przynależność do związków zawodowych, danych genetycznych, danych biometrycznych przetwarzanych w celu jednoznacznego zidentyfikowania osoby fizycznej, danych dotyczących zdrowia, seksualności lub orientacji seksualnej – podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat trzech (ust. 2 ww. artykułu).

... i wyprodukowali pornografię dziecięcą

Jednocześnie opisane okoliczności mogą wyczerpywać znamiona czynu określonego w art. 202 § 3 kk, zgodnie z którym kto w celu rozpowszechniania produkuje, utrwala lub sprowadza, przechowuje lub posiada albo rozpowszechnia lub prezentuje treści pornograficzne z udziałem małoletniego albo treści pornograficzne związane z prezentowaniem przemocy lub posługiwaniem się zwierzęciem, podlega karze pozbawienia wolności od lat 2 do 15.

W piśmie do Policji Prezes UODO wskazuje, że problemem tym zajmowały się już sądy, w tym Sąd Najwyższy i wskazywały, że „pornografia dziecięca oznacza jakikolwiek materiał, który wizualnie przedstawia dziecko uczestniczące w rzeczywistej lub udawanej czynności wyraźnie seksualnej lub jakiekolwiek przedstawianie narządów płciowych dziecka głównie w celach seksualnych.” (postanowienie SN z 15.01.2020 r., V KK 655/19, por. też postanowienie SN z 18.01.2021 r., IV KK 251/20)

Czyny określone przepisami art. 107 u.o.d.o. oraz art. 202 § 3 k.k. jako przestępstwa podlegają ściganiu z urzędu. Zawiadomienie organów ścigania przez Prezesa UODO jest zatem zasadne i konieczne, zwłaszcza w kontekście ochrony dóbr małoletniej osoby pokrzywdzonej. Sprawcy, w ocenie Prezesa UODO, mogli dopuścić się modyfikowania oraz następczego ujawniania wizerunku małoletniej koleżanki, co może zostać uznane za przetwarzanie danych osobowych w postaci wizerunku tej osoby, w sytuacji, gdy nie jest to dopuszczalne i jednocześnie do takiego przetwarzania nie są uprawnieni. Co więcej, takie działanie może również zostać określone jako produkowanie, posiadanie oraz rozpowszechnianie treści pornograficznych z udziałem małoletniego (czyli z uczestnictwem rzeczywistej osoby w wieku poniżej lat 18).