Subskrybuj nas na Youtube
Zapisz się na newsletter
W przesłanych do odpowiadającego za ten projekt Ministerstwa Sprawiedliwości uwagach resort kierowany przez Radosława Sikorskiego wskazuje, że konsulowie żadnego z 27 państw UE nie dysponują analogicznymi uprawnieniami, nawet jeśli reprezentowane przez nich państwo dopuszcza praktykę pozasądowego rozwiązywania małżeństw. MSZ wyjaśnia również, że konsul jako urzędnik rezydujący w obcym państwie jest związany nie tylko regułami wynikającymi z prawa krajowego, także przepisami prawa państwa goszczącego oraz umowami międzynarodowymi. Te akty prawa nie przewidują zaś procedury wymyślonej przez MS.
Czy konsulowie mogą rozwodzić w innych krajach UE?
„Zasadnicza większość krajów państw członkowskich UE nie zdecydowała się nawet na przekazanie konsulom kompetencji w pośredniczeniu wpisywania wzmianek o rozwodzie orzeczonym za granicą. Jak się wydaje, może to wynikać m.in. z postrzegania tych czynności jako istotnego elementu krajowej jurysdykcji państwa przyjmującego” – przypomina resort spraw zagranicznych. Jego zdziwienie budzi ponadto zapis umieszczony w ocenie skutków regulacji dołączonej do projektu ustawy.
„W projekcie OSR wskazano, że ustawa będzie oddziaływać na 37 konsulów, co jest liczbą niezrozumiałą w kontekście faktu, że obecnie swoje funkcje pełni 127 konsulów RP. W projekcie nie wskazano także wpływu finansowego proponowanych rozwiązań w stosunku do ewentualnego udziału konsulów w procedurze przyjmowania oświadczeń o rozwodach i poszerzenia kompetencji lub zwiększenia liczby etatów na placówkach” – pisze MSZ. Rekomendacją resortu jest wykreślenie z projektu nowelizacji przepisów dotyczących prawa konsularnego.
Kto będzie mógł udzielać pozasądowych rozwodów?
Głównym celem tej ustawy jest wprowadzenie pozasądowego rozwodu. „Wprowadzenie możliwości pozasądowego rozwiązania małżeństwa jest zgodne z oczekiwaniami społecznymi oraz rekomendowane przez organy eksperckie, w tym Komisję Kodyfikacyjną Prawa Rodzinnego” – czytamy w uzasadnieniu do projektu. MS wymienia inne kraje, m.in. Francję, Łotwę, Hiszpanię czy Portugalię, w których funkcjonuje ten mechanizm. Zdaniem resortu powierzenie urzędnikom stanu cywilnego możliwości przyjmowania zgodnych oświadczeń małżonków o rozwiązaniu łączącego ich związku znacznie przyczyni się do odciążenia sądów okręgowych, które zgodnie z obowiązującymi dziś przepisami są właściwe do prowadzenia tego rodzaju procedury.
Projekt ustawy przewiduje liczne ograniczenia w dostępie do rozwodów pozasądowych. Co do zasady podstawowym organem właściwym do rozwiązywania małżeństw pozostanie sąd. Do uproszczonego postępowania przed urzędnikiem stanu cywilnego będą mogli przystąpić tylko ci małżonkowie, którzy nie mają wspólnych małoletnich dzieci, zaś staż ich małżeństwa wynosi przynajmniej rok. „Konieczną przesłanką jest również zupełny i trwały rozkład pożycia, co małżonkowie będą potwierdzać, składając odpowiednie oświadczenia. Ze względu na reguły prawa prywatnego międzynarodowego i międzynarodowego postępowania cywilnego zakłada się, że z rozwodu pozasądowego będą mogli skorzystać tylko małżonkowie będący oboje obywatelami polskimi albo małżonkowie nieposiadający wspólnego obywatelstwa, którzy mają miejsce zamieszkania w Polsce” – informuje MS. ©℗
Podstawa prawna
Etap legislacyjny
Projekt ustawy po konsultacjach publicznych i uzgodnieniach
