Powołanie zewnętrznego podmiotu prowadzącego certyfikację aktualnych i przyszłych biegłych sądowych oraz stworzenie centralnej listy biegłych – m.in. te rozwiązania przewidują założenia projektu zaprezentowane w Ministerstwie Sprawiedliwości.
Jak informowaliśmy, resort sprawiedliwości chce przygotować projekt kompleksowej ustawy dotyczącej biegłych sądowych („Nowe spojrzenie na rolę biegłego w procesie”, DGP nr 56/2024). W czwartek jej założenia zaprezentowali minister Adam Bodnar wraz ze swoim pełnomocnikiem ds. biegłych sądowych prof. Tadeuszem Tomaszewskim.
Powołany w MS zespół opracowujący nowe przepisy postawił sobie sześć głównych celów: podniesienie poziomu opiniowania, przyspieszenie postępowań, zwiększenie liczby biegłych, zwiększenie zaufania organów procesowych oraz opinii publicznej do biegłych i wyników ich pracy, podniesienie prestiżu tej funkcji oraz zebranie w jednym akcie prawnym rangi ustawowej dotąd porozrzucanych przepisów dotyczących zasad funkcjonowania ekspertów sądowych.
Ma zostać utrzymana dotychczasowa koncepcja pracy biegłego, zgodnie z którą nie jest to wykonywanie zawodu, lecz pełnienie funkcji. W górę mają pójść zarobki. Resort zapowiada, że stawki godzinowe oraz ryczałty za czynności biegłych zostaną zwiększone i będą corocznie indeksowane.
Nowością ma być stworzenie instytucji o roboczej nazwie „Komisja Certyfikacyjna Biegłych Sądowych i Instytucji Opiniujących”. Ma to być powołany przez ministra, ale działający samodzielnie, poza strukturą resortu podmiot sprawdzający kwalifikacje kandydatów na sądowych ekspertów, a także tych już ustanowionych. Komisja będzie przyznawać ważne przez pięć lat certyfikaty uprawniające do bycia wpisanym na listę biegłych sądowych lub listę instytucji opiniujących (będą też certyfikaty warunkowe, wydawane na dwa lata). Te listy mają mieć charakter centralny. Jedną z zalet tego rozwiązania ma być łatwiejsze znajdowanie biegłych sądowych o określonej specjalności przez organy procesowe i strony. Wykazy centralne pozwolą ponadto na lepszą kontrolę osób pełniących tę funkcję i na organizację szkoleń, zaś dyscyplinarne usunięcie z listy będzie skuteczne przed wszystkimi sądami i organami.
Według zapowiedzi MS projekt ustawy będzie gotowy pod koniec września br., zaś do końca roku zostanie skierowany do konsultacji. Ustawa miałaby zostać przyjęta do połowy 2025 r.©℗