Znaczne zawężenie katalogu spraw, w których Skarb Państwa miałby być reprezentowany przed sądami przez Prokuratorię Generalną, przewiduje projekt przepisów wprowadzających nowe prawo o ustroju sądów powszechnych. Zdaniem samej zainteresowanej doprowadzi to do osłabienia poziomu ochrony praw i interesów Skarbu Państwa.

Obecnie obowiązkowe zastępstwo SP wykonywane przez PG występuje m.in. w sprawach rozpoznawanych w I instancji przez sąd okręgowy oraz w sprawach o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym oraz o stwierdzenie zasiedzenia. Przy czym, jeśli chodzi o dwie ostatnie kategorie postępowań, to zastępstwo jest wymagane wówczas, gdy wartość przedmiotu sporu przekracza 1 mln zł. Po zmianach PG miałaby obligatoryjnie reprezentować SP jedynie w niektórych sprawach, które nie mogą być rozpatrywane w sądzie okręgowym przez asesorów, a także w sprawach o prawa majątkowe, jeżeli wartość przedmiotu sporu będzie przekraczać 1 mln zł. Jak szacuje PG, w efekcie będzie do niej wpływać o około trzech czwartych mniej spraw niż obecnie.
PG przypomina, że celem obowiązkowego zastępstwa SP jest zapewnienie możliwie najskuteczniejszej ochrony prawnej interesu publicznego. I na dowód, że tak się dzieje, przytacza liczby – 91 proc. spraw przeciwko SP kończy się sukcesem, a tych, które są wytaczane w imieniu SP, prawie 70 proc.
Dlatego też w opinii przedstawiono postulat takiej zmiany projektu, by SP był obligatoryjnie reprezentowany przez prokuratorię w sprawach o prawa majątkowe, gdy wartość przedmiotu sporu wynosi co najmniej 100 tys. zł.
PG sugeruje, że niezbędne jest zapewnienie obowiązkowego zastępstwa także w postępowaniach grupowych, jeżeli pozwanym jest SP. Sprawy te należą do właściwości sądów okręgowych. Zgodnie z projektowanymi przepisami zastosowanie do nich mają mieć zasady ogólne. A to oznacza, że prokuratoria miałaby wykonywać obowiązkowe zastępstwo jedynie wówczas, gdy wartość przedmiotu sporu zostanie określona na kwotę powyżej 1 mln zł.
Etap legislacyjny
Projekt w konsultacjach