W efekcie wszystkie wnioski, np. o współpracę sądową, kierowane od czerwca ub.r., a więc od początku funkcjonowania Prokuratury Europejskiej, nie są realizowane, mimo iż organ ten prowadzi obecnie 23 dochodzenia z polskim udziałem.
Zmiany w kodeksie rozwiążą ten impas. Zgodnie z projektem przepisy rozdziałów 62 (pomoc prawna i doręczenia w sprawach karnych), 62c (END), 62d (ENA), 63 (przejęcie i przekazanie ścigania karnego), 65b (wystąpienie o przekazanie osoby ściganej), 65d (wystąpienie o wykonanie w Polsce orzeczenia wydawanego w celu zapewniania prawidłowego toku postępowania) oraz 67 (m.in. o zatrzymaniu i tymczasowym aresztowaniu obcokrajowca) będą stosowane do współpracy pomiędzy prokuraturą i sądami a Prokuraturą Europejską. Wszystko będzie się odbywało za pośrednictwem prokuratora krajowego. Przy czym, zgodnie z par. 2 dodawanego art. 615a k.p.k., jeżeli wykonanie żądanej czynności lub udzielenie informacji byłoby sprzeczne z zasadami polskiego porządku prawnego lub naruszałoby suwerenność RP, sąd lub prokurator wystosują odmowę.
Co ciekawe, do projektu dołączono też zmianę prawa o prokuraturze (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1247). Zastrzega ona dla prokuratora krajowego prawo powoływania i odwoływania dyrektora i zastępcy dyrektora departamentu lub biura Prokuratury Krajowej oraz naczelnika wydziału spraw wewnętrznych (oraz p.o.).
Obowiązujące przepisy nie precyzują zasad obsady tych stanowisk. – Do tej pory praktyka była taka, że to prokurator generalny sam powoływał dyrektorów departamentów w Prokuraturze Krajowej na podstawie ogólnych kompetencji wynikających z tego, że PG jest przełożonym PK – tłumaczy prokurator Jacek Bilewicz ze Stowarzyszenia Prokuratorów „Lex super omnia”.
Decyzja o powołaniu na dane stanowisko mogła więc zostać wydana zarówno na wniosek PK, jak i bez niego. – Poprzez dodanie tego przepisu decyzje kadrowe w tym zakresie zostaną zastrzeżone do wyłącznej kompetencji prokuratora krajowego, kosztem prokuratora generalnego, a dzięki sformułowaniu, że w takich przypadkach nie stosuje się art. 9 par. 2, PG nie będzie mógł tego obejść – dodaje.
Przepis ten stanowi, że prokurator przełożony może przejmować sprawy prowadzone przez prokuratorów podległych i wykonywać ich czynności, chyba że ustawa stanowi inaczej.
– Przy czym pojęcia sprawy nie należy utożsamiać tylko z postępowaniem karnym. Chodzi o wszystkie sprawy leżące w kompetencjach danego prokuratora, czyli również sprawy kadrowe – tłumaczy prokurator.