Rząd planuje przyjęcie projektu nowelizacji prawa o notariacie, którego celem jest przejście do elektronicznych akt ksiąg wieczystych i ich udostępnianie notariuszom, a tym samym skrócenie czasu trwania postępowań wieczystoksięgowych, wynika z wykazu prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów. Przyjęcie projektu planowane jest na IV kw.

"Celem projektowanej regulacji jest odciążenie sądów w czynnościach o charakterze bezspornym oraz skrócenie czasu na dokonanie czynności w postępowaniu wieczysto-księgowym" - czytamy w wykazie.

Z danych Ministerstwa Sprawiedliwości wynika, że w 2020 roku wpłynęło ok. 5 mln spraw wieczystoksięgowych. Przy czym średni czas rozpoznania spraw w Wydziałach Ksiąg Wieczystych w 2020 r. wynosił 3 miesiące, natomiast w III kwartale 2021 - 2,8 miesiąca.

Zgodnie z obecnymi przepisami, wraz z założeniem nowej KW dokonuje się jednym żądaniem wpisu w dziale I-O i II KW budynkowej. Projektowanym rozwiązaniem jest odejście od tradycyjnych i przejście do elektronicznych akt ksiąg wieczystych i ich udostępnianie podmiotom uprawnionym (np. notariusz).

Rozważane jest także udostępnienie notariuszowi na jego żądanie odpisów dokumentów znajdujących się w aktach księgi wieczystej w formie elektronicznej - skanów sporządzonych przez sąd, przekazywanych notariuszowi na adres e-mail (z zachowaniem poszerzonych wymogów bezpieczeństwa - dostęp hasłem) lub skrzynkę EPUAP (lub w inny bezpieczny sposób) bez konieczności ich kserowania i wysyłania pocztą.

Jak podkreślono w wykazie, wprowadzenie takiego rozwiązania przyczyniłoby się to do oszczędności po stronie sądu, ponadto notariusz składając wniosek o udostępnienie dokumentów z akt księgi wieczystej (wszystkich lub wybranych) uzyskiwałby o kilka dni szybszy dostęp do nich, bez oczekiwania na ich przesyłkę. Zainteresowanym ma jednak przysługiwać prawo wyboru miedzy składaniem wniosku drogą elektroniczną, a dokonaniem tego w dotychczasowy sposób.

Proponowana regulacja zakłada, że notariusze mogliby dokonywać wpisów w księgach wieczystych, które wiązałyby się z zakładaniem nowych ksiąg wieczystych poprzez wyodrębnienie nieruchomości lokalowej z zabudowanej nieruchomości gruntowej, gdy zbywcą jest przedsiębiorca oraz wpisu hipoteki.

Warunkiem wdrożenia proponowanych zmian byłoby powierzenie notariuszom uprawnień umożliwiających im podłączenie się do systemu jako użytkownikom. Dla umożliwienia takich działań konieczne jest dokonanie modyfikacji w funkcjonalności systemu teleinformatycznego, które uwzględniałyby odstępstwa od normalnego toku czynności podejmowanych przez sąd w postępowaniu wieczystoksięgowym.

Decyzje dotyczące udzielenia poszczególnym notariuszom dostępu do systemu teleinformatycznego - z uwzględnieniem zasad bezpieczeństwa informatycznego byłyby wydawane przez ministra sprawiedliwości. Notariusz, dokonując wpisu, zobligowany byłby do dołączenia dokumentów stanowiących podstawę wpisu potwierdzonych kwalifikowanym podpisem elektronicznym.