Wniosek do sądu rejonowego o zawezwanie do próby ugodowej jest czynnością przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia roszczenia, której dokonanie przerywa bieg terminu przedawnienia. W orzecznictwie sądów pojawiają się wątpliwości, jaki wpływ na bieg terminu przedawnienia ma złożenie drugiego i kolejnego wniosku o zawezwanie do próby ugodowej. Problematyka ta była wielokrotnie badana przez Sąd Najwyższy.
/>
Zawezwania do próby ugodowej a wniesienie pozwu
Sąd Najwyższy w wyroku z 17 czerwca 2021 r. o sygn. akt II CSKP 104/21 wypowiedział się w sprawie wpływu drugiego i kolejnego wniosku o zawezwanie do próby ugodowej na bieg terminu przedawnienia.
W rozpoznawanej sprawie powód dochodził wynagrodzenia za prace wykonane na podstawie umowy o roboty budowlane. Dwukrotnie składał wnioski o zawezwanie do próby ugodowej. Drugi wniosek został złożony równocześnie z pozwem o zapłatę wynagrodzenia za część robót budowlanych. Pozwem było objęte roszczenie zawarte w pierwszym wniosku. W trakcie procesu powód rozszerzył powództwo o kwoty wynikające z drugiego zawezwania do próby ugodowej.
Sąd Apelacyjny rozpoznający sprawę w II instancji doszedł do wniosku, iż drugie zawezwanie do próby ugodowej zostało złożone wyłącznie w celu przerwania biegu przedawnienia co do części roszczenia nieobjętej pozwem. Nie była to jednak czynność przedsięwzięta w celu dochodzenia roszczenia, a więc nie doszło do przerwania biegu terminu przedawnienia. Z tego względu Sąd Apelacyjny uznał, że roszczenie jest przedawnione i oddalił powództwo w części, w której dokonano rozszerzenia powództwa.
/>
Rozstrzygnięcie Sądu Najwyższego
Sąd Najwyższy w wyroku z 17 czerwca 2021 r. nie zgodził się z Sądem Apelacyjnym i uchylił jego rozstrzygniecie w części oddalającej powództwo.
Przypomniał, że w orzecznictwie zarysowało się kilka poglądów dotyczących wpływu drugiego i kolejnego wniosku o zawezwanie do próby ugodowej na bieg terminu przedawnienia roszczenia. Jeden z nich zakłada, że drugi i kolejny wniosek o zawezwanie do próby ugodowej przerywają bieg terminu przedawnienia bez względu na to, czy rzeczywiście intencją wierzyciela było dążenie do dochodzenia roszczenia czy tylko przerwanie biegu terminu przedawnienia. Inny pogląd wskazuje, że drugi i kolejny wniosek o zawezwanie do próby ugodowej przerywają bieg terminu przedawnienia tylko wtedy, gdy są czynnością przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia roszczenia, a nie podjętą jedynie w celu odsunięcia w czasie momentu upływu terminu przedawnienia.
W omawianej sprawie Sąd Najwyższy opowiedział się za poglądem, zgodnie z którym każde zawezwanie do próby ugodowej przerywa bieg terminu przedawnienia roszczenia. Cele składającego wniosek o zawezwanie do próby ugodowej nie podlegają badaniu. Skutek przerwania biegu terminu przedawnienia przez złożenie wniosku o zawezwanie do próby ugodowej następuje z mocy prawa.
Wyrok Sądu Najwyższego z 17 czerwca 2021 r. przedstawia interpretację korzystną dla wierzycieli, dopuszczając możliwość złożenia drugiego i kolejnego wniosku o zawezwanie do próby ugodowej, bez narażania się na uznanie w przyszłości, iż doszło do przedawnienia roszczenia.
Składając taki wniosek trzeba jednak pamiętać, że zapadały orzeczenia Sądu Najwyższego mniej korzystne dla wierzycieli. Obecnie żaden z wyżej wskazanych poglądów nie jest dominujący, co może powodować wydawanie odmiennych rozstrzygnięć.
Problematyka wpływu drugiego i kolejnego wniosku o zawezwanie do próby ugodowej na przerwanie biegu terminu przedawnienia jest istotna, a wątpliwości interpretacyjne stwarzają stan niepewności prawnej. Kwestia ta powinna być zatem definitywnie rozstrzygnięta w uchwale Sądu Najwyższego.