Subskrybuj nas na Youtube
Przeprowadzone w jednym dniu trzy czytania w Sejmie i natychmiastowe zatwierdzenie nowelizacji przez Senat odsuwa o trzy miesiące elektronizację doręczeń. Zamiast w lipcu ruszy w październiku.
Ograniczenie godzin pracy poczty i limity interesantów, a przez pewien moment praktyczne zawieszenie dostarczania listów poleconych podczas pierwszego lockdownu wiosną 2020 r. dobitnie unaoczniło skalę zaniedbań w elektronizacji administracji. Mozolny rozwój e-usług w postaci ePUAP czy Profilu Zaufanego został uzupełniony o rozwiązania przyjęte w ustawie o doręczeniach elektronicznych (Dz.U. z 2020 r. poz. 2320 ze zm.). Ustawa wprowadza obowiązkową komunikację elektroniczną pomiędzy organami administracji publicznej, a następnie w relacjach firm oraz obywateli z urzędami.
Wszystko miało się opierać na zasadzie jednej skrzynki – zarówno dla urzędów, sądów czy przedsiębiorców i obywateli – i miało być wdrażane etapami, ale już wiadomo, że będzie poślizg. Na niespełna dwa tygodnie przed dniem wejścia w życie ustawy Sejm w błyskawicznym tempie przeforsował (na wniosek Ministerstwa Cyfryzacji) jej odroczenie o trzy miesiące. Dodatkowo ustawa przewiduje przesunięcie terminu wejścia w życie przepisów dla administracji rządowej o dziewięć miesięcy, natomiast dla administracji centralnej oraz ZUS, KRUS i NFZ o sześć miesięcy (patrz: grafika). W ten sposób obowiązek stosowania e-doręczeń dla organów administracji publicznej będzie obowiązywał jednolicie od 5 lipca przyszłego roku.
Potrzebny czas na testy
‒ Elementem niezbędnym do osiągnięcia stanu gotowości jest przeprowadzenie odpowiednich testów systemu i szkoleń urzędników. Trwający od ponad roku okres pandemii COVID-19 z jednej strony charakteryzuje się dynamicznym postępem cyfryzacji państwa prowadzonej przez administrację naszego rządu, z drugiej jednak powoduje konieczność szybkiego wdrażania nowych projektów niezbędnych do działań w celu minimalizacji skutków pandemii oraz wywołuje trudności z wdrażaniem systemów teleinformatycznych, w tym systemu e-doręczeń – uzasadniał w Sejmie konieczność odsunięcia wejścia w życie przepisów na jesień Adam Andruszkiewicz, wiceminister cyfryzacji.
Inna sprawa, że do tej pory nie ma również niezbędnych rozporządzeń do ustawy. Minister cyfryzacji nie wydał wciąż jeszcze chociażby aktów wykonawczych dotyczących gwarantowanych dostępności oraz pojemności skrzynek doręczeń, a także w sprawie realizacji publicznej usługi hybrydowej, jak również w sprawie reklamacji za jej niewykonanie (te dwa ostatnie rozporządzenia ma wydać wspólnie z ministrem aktywów państwowych).
To właśnie na skrzynki doręczeń, których administratorem w pierwszych latach ma być Poczta Polska, będzie kierowana urzędowa, a w dalszym etapie sądowa korespondencja. Posiadanie e-skrzynek dla obywateli będzie dobrowolne, ale dla podmiotów publicznych oraz przedsiębiorców (zarówno dla dużych spółek wpisanych do Krajowego Rejestru Sądowego, jak i mikroprzedsiębiorców ujawnianych w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej) ‒ obligatoryjne. Adresy skrzynek trafią do Centralnej Bazy Adresowej, z której będą mogły korzystać wszystkie organy publiczne. Co ważne, chodzi o adresy e-skrzynek, a nie adresy e-mailowe. Po umieszczeniu pisma w e-skrzynce zostanie automatycznie wysłane powiadomienie o tym fakcie na podany przez użytkownika adres e-mail. Pismo zostanie uznane za doręczone po zalogowaniu się adresata do skrzynki doręczeń lub po upływie dwóch tygodni od umieszczenia.
Co istotne dla odbiorców, którzy nie zdecydują się na założenie skrzynki doręczeń, korespondencja będzie wysyłana co prawda w sposób elektroniczny, ale przed dostarczeniem do adresata zostanie przez pocztę wydrukowana, zakopertowana i przekazana w sposób tradycyjny.
Zmiany dla pełnomocników
Błyskawiczna nowelizacja przekłada też termin wejścia w życie obowiązku ustanowienia skrzynki doręczeń dla zawodowych pełnomocników (adwokatów, radców prawnych, notariuszy, doradców podatkowych i restrukturyzacyjnych, rzeczników patentowych i radców Prokuratorii Generalnej RP) z 1 października 2021 r. na 5 lipca 2021 r. Natomiast niezmiennie sądy w postępowaniach cywilnych będą mogły wysyłać pisma również na skrzynkę doręczeń (jeśli będą miały taką możliwość) od 1 października przyszłego roku.
Wcześniej, bo już 3 lipca br., wejdą w życie zmiany w kodeksie postępowania cywilnego wprowadzone za pomocą nowelizacji ustawy covidowej, która w ostatni piątek została opublikowana (Dz.U. z 2021 r. poz. 1090). Regulacje te przewidują doręczanie pism elektronicznych profesjonalnym pełnomocnikom na konto w portalu informacyjnym sądu.
Harmonogram wdrażania e-doręczeń
Etap legislacyjny
Ustawa skierowana do podpisu prezydenta
