Uproszczone postępowanie restrukturyzacyjne jest rozwinięciem istniejącego już postępowania uregulowanego w ustawie – Prawo restrukturyzacyjne, a mianowicie postępowania o zatwierdzenie układu.
24 czerwca 2020r. weszła w życie ustawa Tarcza 4.0, która wprowadziła regulację określoną jako uproszczone postępowania restrukturyzacyjne(UPR). W zamyśle ustawodawcy postępowanie to ma stanowić rodzaj szczególnego „koła ratunkowego” dla przedsiębiorców, których dotknęły problemy z wypłacalnością na skutek wprowadzenia na terenie całego kraju stanu epidemii COVID – 19.
Rodzi się istotne pytanie: co nowego regulacja ta wprowadza do systemu prawnego w zakresie restrukturyzacji i kto na tym tak naprawdę może skorzystać.
W pierwszej kolejności należy podkreślić, że uproszczone postępowanie restrukturyzacyjne jest rozwinięciem istniejącego już postępowania uregulowanego w ustawie – Prawo restrukturyzacyjne, a mianowicie postępowania o zatwierdzenie układu. UPR został „wzbogacony” względem pierwotnej wersji postępowania kilkoma instrumentami prawnymi, które rzeczywiście mogą być dobrym rozwiązaniem dla przedsiębiorstw.
Formalnie z uproszczonego postępowania restrukturyzacyjnego może skorzystać każdy przedsiębiorca, który prowadzi działalność gospodarczą zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa, a zatem są to (za art. 4 pr. r.):
- przedsiębiorcy w rozumieniu ustawy Kodeks Cywilny;
-spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, proste spółki z ograniczoną odpowiedzialnością i spółki akcyjne nieprowadzące działalności gospodarczej;
-wspólnicy osobowych spółek handlowych ponoszących odpowiedzialność za zobowiązania spółki bez ograniczeń całym swoim majątkiem;
-wspólnicy spółki partnerskiej.
Przedsiębiorca rozważający ewentualność przeprowadzenia uproszczonego postępowania restrukturyzacyjnego powinien przeanalizować sytuację finansową i prawną swojej firmy. Najlepiej uczynić to korzystając z pomocy licencjonowanego doradcy restrukturyzacyjnego. Należy zatem sprawdzić czy przedsiębiorstwo jest w stanie regulować swoje bieżące zobowiązania czy nie, czy „zatory” płatnicze destabilizują przedsiębiorstwo, czy istnieje zagrożenie wypowiedzenia umów najmu lub dzierżawy. Należy także dokładne prześledzić postępowania sądowe i egzekucyjne toczące się przeciwko firmie. Uproszczone postępowanie restrukturyzacyjne daje możliwość przetrwania i uratowania się właśnie, gdy występują m.in. problemy wskazane powyżej. Ma to związek oczywiście z sytuacją na rynku na jakim działa dane przedsiębiorstwo. Oprócz wspomnianych zatorów płatniczych, mogą to być np. ograniczenie skali działalności w związku z COVID -19, brak możliwości regulowania należności wobec urzędu skarbowego, ZUS itd., drastyczny spadek popytu na oferowane produkty lub usługi (np. branża hotelarska, gastronomiczna). Katalog jest oczywiście szeroki. UPR stwarza pewien „parasol” ochronny dla firmy, która potrzebuje „oddechu” w tym ciężkim okresie.
Na czym więc ta pomoc polega?
Przedsiębiorca po przeprowadzeniu negocjacji z wierzycielami może zawrzeć układ polegających np. na umorzeniu części swoich należności, rozłożeniu na raty, odroczeniu spłat, umorzeniu odsetek. W trakcie postępowania i następnie w toku realizacji układu korzysta z ochrony, o czym mowa poniżej.
Korzyść jaką otrzymuje przedsiębiorca wraz z wszczęciem UPR to przede wszystkim ochrona przed egzekucjami. Postępowania egzekucyjne prowadzone przez komornika ulegają zawieszeniu, zakaz jest wszczynania nowych egzekucji.
Inna aspekt to ograniczenie kosztów takiego postępowania dla mikroprzedsiębiorstw i małych przedsiębiorców, przede wszystkim obciążeń związanych z wynagrodzeniem nadzorcy układu, które zostało ograniczone limitami określonymi w art. 22 ustawy Tarcza 4.0.
Istotnym rozwiązaniem z punktu widzenia przedsiębiorcy jest także zakaz wypowiadania przez kontrahentów przedsiębiorstwa niektórych umów bez zgody nadzorcy układu. Dotyczy to np. umowy najmu lub dzierżawy lokalu lub nieruchomości, w których jest prowadzone przedsiębiorstwo dłużnika. Zapisy te oczywiście wprowadzono po to, aby przedsiębiorstwo nie zostało pozbawione możliwości prowadzenia bieżącej działalności operacyjnej.
Kolejną istotną korzyścią jest możliwość objęcia skutkami zawarcia układu wierzycieli zabezpieczonych rzeczowo (np. hipotecznie). Stanie się tak w przypadku, gdy propozycja układowa przewiduje pełne zaspokojenie.
UPR jest postępowaniem, które powinno być przeprowadzone sprawnie, bez udziału sądu (jego rola ogranicza się tylko do kontroli sądowej układu i jego zatwierdzenia). Czas postępowania jest limitowany i wynosi 4 miesiące – w tym czasie należy przeprowadzić głosowanie nad układem i złożyć stosowny wniosek do sądu. Pamiętać także należy, iż zgodnie z zapisami Tarczy 4.0, przepisy dotyczące UPR mogą być stosowane tylko do 30 czerwca 2021.
UPR może okazać się dobrym rozwiązaniem szczególnie dla mikroprzedsiębiorców i małych przedsiębiorców, w sytuacji gdy nie zachodzi potrzeba przeprowadzenie w firmie daleko idących działań sanacyjnych, a problemy sprowadzają się w zasadzie do przejściowych przyczyn uniemożliwiających normalne funkcjonowanie przedsiębiorstwa.
Radca prawny | Doradca restrukturyzacyjny Krzysztof Gołaszewski