TK: Dobro nieletniego ważniejsze od praw pokrzywdzonego

Pokrzywdzony czynem karalnym przez nieletniego nie jest stroną postępowania. Nie może zatem wnieść apelacji od orzeczenia kończącego postępowanie w jego sprawie. Powyższa zasada wynika wprost z art. 30 ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich (Dz.U. z 2014 r. poz. 382 ze zm. – u.p.w.n.) i jest zgodna z konstytucją. Tak uznał wczoraj Trybunał Konstytucyjny.

W jego ocenie to, że przepisy u.p.w.n. uznają za strony postępowania w sprawie nieletniego wyłącznie samego obwinionego, jego rodziców/opiekunów oraz prokuratora, nie godzą w zagwarantowane w ustawie zasadniczej prawo do sądu.

Sędziowie konstytucyjni – powołując się na doktrynę – uznali, że naczelną dyrektywą w tego typu sprawach jest zasada dobra nieletniego, a więc dobra dziecka. Ta zaś chroniona jest konstytucyjnie. Postępowanie w sprawie nieletnich powinno więc przede wszystkim spełniać funkcję ochronną, opiekuńczo-wychowaczą, a także resocjalizacyjną.

Dzieci znikną z reklam? RPD: Ograniczenie to dobry pomysł

– Nie można zatem dokonywać prostego przeniesienia zasad obowiązujących w postępowaniu karnym i uprawnień przysługujących w tym postępowaniu pokrzywdzonemu do postępowania w sprawach nieletnich – pokreślił Stanisław Biernat, sędzia sprawozdawca.

Przypomniał on, że ustawodawca przyjął model postępowania w sprawach nieletnich oparty na przepisach kodeksu postępowania cywilnego właściwych dla spraw opiekuńczych, będących sprawami nieprocesowymi. Pełna kontradyktoryjność postępowania w sprawie nieletniego – jak podkreślał sędzia Biernat – mogłaby bowiem kolidować z opiekuńczo-wychowawczą funkcją tego postępowania i pozostawać w sprzeczności z jego dobrem.

Z tych też powodów w ocenie TK ustawodawca mógł ograniczyć uprawnienia przysługujące pokrzywdzonemu jedynie do tych, których realizacja nie pozostaje w sprzeczności z zasadą dobra dziecka.