Sprawa dotyczyła żądania zwrotu ponad 75 tys. zł zaliczek na poczet zysku wypłaconych Wojciechowi T., komplementariuszowi spółki komandytowej Z.
Spółka ta kilka lat po ich wypłacie przekształciła się w spółkę komandytowo-akcyjną. Po przekształceniach podjęto uchwały w sprawie zmiany przeznaczenia zysków spółki, wykluczając wypłaty zaliczek na poczet zysku wspólnikom. Na podstawie tych uchwał spółka zażądała zwrotu wypłaconych wcześniej zaliczek od komplementariusza Wojciecha T.
W tym czasie spółkę postawiono w stan likwidacji, gdyż cel został wykonany (była to inwestycja deweloperska, którą zrealizowano), a poza tym działalność spółki przestała przynosić zyski.
Sprawa trafiła do sądu, gdzie dochodziło do różnych rozstrzygnięć. W I instancji sąd zasądził zwrot żądanych przez spółkę zaliczek, ale sąd apelacyjny zmienił to orzeczenie i oddalił powództwo w całości. Wyrok ten podtrzymał Sąd Najwyższy, oddalając skargę kasacyjną spółki.
Uzasadniając orzeczenie, Sąd Najwyższy wskazał, że spółka błędnie oparła żądanie zwrotu na uchwałach wspólników już przekształconej spółki komandytowo-akcyjnej, zmieniających przeznaczenie zysku i wykluczających wypłaty dla wspólników. SN zwrócił uwagę, że wezwanie do zapłaty zawarte w uchwałach dotyczyło tylko akcjonariuszy spółki komandytowo-akcyjnej i odnosiło się wyłącznie do dywidend z akcji. Nie mogło zatem dotyczyć komplementariusza. SN podkreślił ponadto, że wypłaty zaliczek następowały w latach 2010–2011, a spółka uległa przekształceniu w spółkę komandytowo-akcyjna kilka lat później. To spowodowało, że roszczenia spółki zostały pozbawione podstaw.
– Nie może być tak, że przekształcona spółka likwiduje podstawy wypłat z zysku wcześniejszej spółki osobowej, gdy te wypłaty następowały na innej podstawie prawnej – mówiła sędzia Małgorzata Manowska.
Dodała, że kwestie ewentualnych zwrotów zaliczek na poczet zysków i rozliczeń powinny być rozwiązane przy przekształceniach spółki, a nie kilka lat po tym fakcie.
– Być może pozwana może być pokrzywdzona, ale nie można mówić o nienależnym świadczeniu – podkreślała sędzia Manowska.

orzecznictwo

Wyrok Sądu Najwyższego z 28 listopada 2019 r., III CSK 286/17.