W badaniu wzięli udział przedstawiciele czterech generacji: Z, Y, X oraz baby boomers, dzięki czemu badacze uchwycili różnice generacyjne w poziomie wiedzy, nastrojach i oczekiwaniach Polaków wobec AI.

– Z zebranego materiału badawczego wyłania się zróżnicowany obraz polskiego społeczeństwa, które wciąż niewiele wie o rozwiązaniach opartych na AI i nie do końca rozumie sposób jej działania. Nadzieją napawa jednak fakt, że mimo poczucia niepewności, każda z generacji dostrzega potencjał w rozwoju sztucznej inteligencji i deklaruje otwartość na zgłębianie wiedzy na jej temat – mówi prof. Kamil Staniec, prorektor ds. kształcenia Politechniki Wrocławskiej.

ikona lupy />
Raport „Między ciekawością a niepewnością. Pokolenia Polaków wobec sztucznej inteligencji – wiedza, doświadczenie, nastroje” / Media

Wysoki odsetek badanych (87 proc.) twierdzi, że spotkał się z pojęciem sztucznej inteligencji. Zdecydowanie mniej osób wie co to pojęcie oznacza. Jedynie 15 proc. badanych Polaków ocenia swoją wiedzę o rozwiązaniach opartych na sztucznej inteligencji jako wysoką. Nieco więcej – 23 proc. – deklaruje, że rozumie, jak działają konkretne narzędzia AI. Co piąty uczestnik badania nie potrafił wskazać żadnego znanego rozwiązania opartego na AI.

AI w pracy - Polacy są na "tak"

Mimo tego, Polacy są otwarci na używanie AI w życiu zawodowym. Zastosowanie sztucznej inteligencji w pracy jako wartość nieznacznie częściej zauważają osoby z pokolenia baby boomers (56 proc.), respondenci z wyższym wykształceniem (64 proc.) oraz osoby zamieszkujące polskie aglomeracje (61 proc.). W praktyce te odsetki są jednak znacznie niższe. Ponad połowa respondentów przyznaje, że nie korzysta z rozwiązań opartych na sztucznej inteligencji w obszarze zawodowym.

– Wyraźny rozdźwięk między potrzebą stosowania AI a jej realnym wykorzystaniem w pracy wynika nie z braku zaufania, lecz z niedostatecznej wiedzy i braku kompetencji wdrożeniowych – szczególnie w organizacjach, które nie posiadają kultury technologicznej – zauważa dr hab. inż. Tomasz Kajdanowicz, prof. uczelni, Kierownik Katedry Sztucznej Inteligencji na Wydziale Informatyki i Telekomunikacji Politechniki Wrocławskiej.

ikona lupy />
Raport „Między ciekawością a niepewnością. Pokolenia Polaków wobec sztucznej inteligencji – wiedza, doświadczenie, nastroje”, / Media

Największe nadzieje związane z AI Polacy wiążą z rozwojem medycyny. Respondenci – niezależnie od wieku – wierzą, że sztuczna inteligencja pomoże w szybszej i skuteczniejszej diagnostyce, opracowywaniu nowych terapii i leków oraz w przeprowadzaniu zabiegów i operacji. Szczególnie widoczne jest to w odpowiedziach pokolenia baby boomers.

Na kolejnych miejscach wśród obszarów, w których Polacy widzą największy potencjał dla rozwoju AI są: programowanie (39 proc.), rozwój nauki (30 proc.) oraz cyberbezpieczeństwo (28 proc.)

Polacy widzą zagrożenia w AI

Z badania wynika również, że Polacy dostrzegają pewne zagrożenia w rozwoju AI. Wśród najczęściej wskazywanych zagrożeń znalazły się dezinformacja i manipulacja informacją – obawia się ich 44 proc. respondentów. Na drugim miejscu znalazło się tzw. bezrobocie technologiczne (39 proc.), a tuż za nim – poczucie utraty bezpieczeństwa i prywatności (35 proc.). Lęki te koncentrują się wokół zagadnień etycznych: deepfake, halucynacji modeli, braku przejrzystości, wpływu na środowisko i trudności w określeniu odpowiedzialności.

Eksperci Politechniki Wrocławskiej przyznają, że AI zmienia rynek pracy, przy czym zwracają uwagę, że to, co respondenci postrzegają jako „wykluczenie”, często jest w rzeczywistości przemianą wymagań na danym stanowisku lub koniecznością przekwalifikowania.

– Istnieje przekonanie, że AI nie zastąpi ludzi na miejscu pracy, ale pracownicy używający AI będą mieć przewagę. Kluczowe zatem staje się rozumienie, które z działań na danym stanowisku mogą być wspierane lub zastępowane przez narzędzia AI, a które nie obędą się bez obecności człowieka – mówi Katarzyna Oleszek-Sławińska z Biura Karier Politechniki Wrocławskiej.

Badania zlecone przez Politechnikę Wrocławską wyraźnie pokazują, że mimo niepewności co do przyszłości w związku z rozwojem AI, wciąż jesteśmy jej ciekawi i jako społeczeństwo pozostajemy otwarci, by ją poznawać. 43 proc. badanych deklaruje chęć poszerzania wiedzy o AI. Największą motywację widać wśród najmłodszego pokolenia, co – jak podkreślają eksperci – jest dużym potencjałem, który warto wspierać poprzez nowoczesną edukację.

– Wierzę, że wnioski zawarte w raporcie dotrą do szerokiego grona odbiorców i pomogą im lepiej rozumieć świat, w którym żyjemy. Z kolei dla jednostek edukacyjnych, administracyjnych, a także przedstawicieli biznesu staną się impulsem do współpracy i podejmowania inicjatyw, które pozwolą im jeszcze lepiej odpowiadać na potrzeby nowoczesnej gospodarki i rynku pracy – podkreśla prof. Kamil Staniec.