Inicjatywa pn. Europejskie Wspólne Przedsięwzięcie w dziedzinie Obliczeń Wielkiej Skali (EuroHPC) ma umożliwić krajom Unii Europejskiej budowę superkomputerów i konkurowanie w tym obszarze ze światowymi liderami w dziedzinie – takimi jak USA, Chiny czy Japonia. Program EuroHPC zacznie funkcjonować w 2019 r.
„Przystąpienie Polski do EuroHPC przysłuży się nie tylko umiędzynarodowieniu polskiej nauki i podnoszeniu jakości badań, ale może mieć także pozytywne skutki dla polskiej gospodarki” - napisano w komunikacie MNiSW. Minister nauki i szkolnictwa wyższego, wicepremier Jarosław Gowin podpisał deklarację w ubiegłym tygodniu w Warszawie.
"Podpisując deklarację HPC, tym samym deklarujemy nasze zobowiązanie, by zostać państwem członkowskim Europejskiego Wspólnego Przedsięwzięcia w dziedzinie Obliczeń Wielkiej Skali po jego ustanowieniu. Systemy HPC to bardzo dynamiczna dziedzina badań, która staje się kluczowa dla rozwoju nauki i wspierania innowacji. Systemy te pozwalają obniżyć koszty prowadzenia badań i wdrażania technologii, zapewniając szybszą reakcję na globalne wyzwania" – podkreślił Gowin, cytowany w komunikacie.
Jak wyjaśnił resort nauki, systemy HPC (ang. High-Performance Computing - wysokowydajne systemy obliczeniowe) należą do kluczowych instrumentów rozwoju nauki i innowacji w erze cyfrowej. Obliczenia wielkiej skali obejmują modelowanie i symulację, zaawansowaną analizę danych i wizualizację, które są wykorzystywane w procesach przetwarzania danych na potrzeby wielu zastosowań - naukowych, medycznych, przemysłowych i biznesowych. Stosowane są także w sektorze publicznym, np. w badaniach nad klimatem i katastrofami naturalnymi czy cyberbezpieczeństwie.
Według MNiSW inicjatywa będzie się opierać na dwóch zasadniczych filarach. Pierwszym będzie zakup infrastruktury HPC i infrastruktury danych, a następnie uruchomienie, eksploatacja i zapewnienie dostępu do tej infrastruktury użytkownikom publicznym i prywatnym. Drugi filar to program badań naukowych i innowacji w dziedzinie HPC: tworzenie oprogramowania i aplikacji na potrzeby systemów HPC oraz rozwijanie zaawansowanych kompetencji cyfrowych, by szeroko wykorzystać komputery dużej mocy.
Resort nauki zwrócił uwagę, że oprócz pozyskania zasobów obliczeniowych, potrzebnych w wielu dziedzinach nauki, skutkiem uczestnictwa Polski w inicjatywie EuroHPC będzie transfer wiedzy pomiędzy krajami - w szczególności w zakresie sprzętu, oprogramowania, aplikacji, usług, inżynierii, wzajemnych połączeń, wiedzy specjalistycznej i umiejętności. „Ponadto, eksaskalowe moce obliczeniowe będą wykorzystywane w gospodarce – np. przyspieszą prace B+R przedsiębiorców. Przełoży się to na szybsze ulepszenie obecnych i opracowanie nowych produktów, na ich wdrożenie oraz produkcję” - napisano w komunikacie.
MNiSW zapowiedziało, że EuroHPC przyjmie formę prawną tzw. wspólnego przedsięwzięcia, finansowanego ze środków europejskich i krajowych.
Deklarację w sprawie EuroHPC podpisało 23 marca 2017 r. podczas Dnia Technologii Cyfrowych w Rzymie siedem państw członkowskich (Francja, Hiszpania, Holandia, Luksemburg, Niemcy, Portugalia i Włochy). Potem do sygnatariuszy dołączyły jeszcze: Belgia, Bułgaria, Chorwacja, Grecja, Słowenia, Szwajcaria, Czechy, Cypr i ostatnio Polska.
Wkład finansowy UE, zgodnie z obecnymi wieloletnimi ramami finansowymi, ma wynieść 486 mln euro - podobną wysokość osiągnie składka państw uczestniczących – podaje resort nauki. „Dodatkowo, zakłada się również wkład finansowy i rzeczowy prywatnych partnerów wchodzących w skład EuroHPC. Obecnie trwają prace nad rozporządzeniem ws. wspólnego przedsięwzięcia, które stanie się podstawą do jego utworzenia w 2019 r.” - czytamy w komunikacie.