W 2022 r. będzie można na dotychczasowych zasadach potrącać odpisy amortyzacyjne od mieszkań i domów mieszkalnych nabytych lub wybudowanych do końca 2021 r. – odpowiedział resort finansów na pytanie DGP
To ważne wyjaśnienie, bo z przepisu przejściowego w Polskim Ładzie wcale to nie wynika. Owszem, jest mowa o odpisach amortyzacyjnych, tylko nie wiadomo, w jakiej wysokości miałyby być one ustalane. W przepisie tego nie napisano, natomiast od 1 stycznia 2022 r. z wykazu stawek amortyzacyjnych, który jest załącznikiem do ustaw PIT i CIT, znikną stawki dla lokali mieszkalnych i budynków mieszkalnych. Powstało więc pytanie, w jakiej wysokości podatnicy mieliby ustalać w 2022 r. wysokość odpisu amortyzacyjnego dla nieruchomości mieszkalnych.
Chodzi o art. 71 ust. 2 Polskiego Ładu, czyli nowelizacji ustawy o PIT, o CIT oraz innych ustaw (Dz.U. z 2021 r. poz. 2105). Zgodnie z tym przepisem podatnicy PIT i CIT „mogą, nie dłużej niż do dnia 31 grudnia 2022 r., zaliczać do kosztów uzyskania przychodów odpisy amortyzacyjne od środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych będących odpowiednio budynkami mieszkalnymi, lokalami mieszkalnymi stanowiącymi odrębną nieruchomość, spółdzielczym własnościowym prawem do lokalu mieszkalnego lub prawem do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej, nabytych lub wytworzonych przed dniem 1 stycznia 2022 r.”.
Zakaz amortyzacji
Przepis ten miał być wyjątkiem od zasady, która mówi, że od 1 stycznia 2022 r. nie będzie już można amortyzować mieszkań i budynków mieszkalnych oraz praw o charakterze mieszkalnym. Zakaz ten będzie wynikać z art. 22c pkt 2 ustawy o PIT oraz z art. 16c pkt 2a ustawy o CIT.
Przypomnijmy, że obejmie on zarówno wynajmujących mieszkania, jak i indywidualnych przedsiębiorców, którzy prowadzą biznes we własnym domu lub mieszkaniu, chyba że wykorzystują do tego wyodrębniony lokal - o charakterze użytkowym (np. gabinet lekarski, gabinet masażu, kancelarię adwokacką).
Wadliwy przepis
W przepisie przejściowym, czyli art. 71 ust. 2 Polskiego Ładu zabrakło wskazania, według jakich zasad miałyby być naliczane odpisy amortyzacyjne jeszcze przez 2022 r. W efekcie ustawodawca, zamiast w drodze wyjątku umożliwić podatnikom amortyzowanie w 2022 r. nieruchomości mieszkalnych, pozwolił im jedynie na zaliczanie odpisów amortyzacyjnych do kosztów uzyskania przychodu.
Zwróciliśmy na to uwagę w artykule „Amortyzacja mieszkań. Niby możliwa, ale zerowa” (DGP nr 217/2021). Wskazaliśmy, że co prawda będzie można potrącić odpisy, ale wyniosą one zero złotych (bowiem nieruchomości mieszkalnych nie będzie można już amortyzować). Wskutek tego przepis przejściowy (art. 71 ust. 2 nowelizacji) będzie martwy.
Wykładnia resortu
Dopiero z odpowiedzi Ministerstwa Finansów na pytanie DGP wynika, że na podstawie przepisu przejściowego - w odniesieniu do budynków i lokali mieszkalnych nabytych lub wybudowanych przed 1 stycznia 2022 r. - będzie można stosować przepisy dotyczące amortyzacji „obowiązujące na dzień 31 grudnia 2021 r.”.
Kluczowe jest tu końcowe stwierdzenie MF, „obowiązujące na dzień 31 grudnia 2021 r.”. Stwierdzenia tego nie ma w przepisie przejściowym, natomiast znalazło się ono w odpowiedzi ministerstwa na pytanie naszej redakcji. Zdaniem MF „przyjęcie odmiennej interpretacji przepisu przejściowego nie jest uzasadnione”.
Za taką wykładnią może przemawiać również przepis, który nakazuje wybór jednej metody amortyzacji i stosowanie jej aż do pełnego zamortyzowania środka trwałego (art. 22h ust. 2 ustawy o PIT i 16h ust. 2 ustawy o CIT).
Odpowiedź MF na pytanie DGP
Polski Ład wprowadza zmiany w zakresie amortyzacji podatkowej polegające na wyłączeniu z kosztów podatkowych odpisów amortyzacyjnych od budynków lokali mieszkalnych (m.in. zmiany w art. 22b ust. 1 i art. 22c pkt 2 ustawy PIT, oraz w art. 16b ust. 1 i art. 16c ustawy CIT).
Jednocześnie, na podstawie przepisu art. 71 ust. 2 Polskiego Ładu, zarówno podatnicy PIT, jak i podatnicy CIT będą mogli do końca 2022 r. zaliczać do kosztów podatkowych odpisy amortyzacyjne od środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych będących odpowiednio budynkami mieszkalnymi, lokalami mieszkalnymi stanowiącymi odrębną nieruchomość, spółdzielczym własnościowym prawem do lokalu mieszkalnego lub prawem do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej, nabytych lub wytworzonych przed dniem 1 stycznia 2022 r.
Przepis ten pozwala więc na amortyzację budynków i lokali mieszkalnych jeszcze przez rok.
Skorzystają z tej możliwości podatnicy, którzy są w trakcie takiej amortyzacji, oraz tacy, którzy przed 2022 r. byli właścicielami takich nieruchomości lub praw majątkowych i zaczną je amortyzować w 2022 r.
Reasumując, na podstawie przepisu przejściowego, który jest przepisem szczególnym podatnicy jeszcze przez rok będą stosować przepisy dotyczące amortyzacji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych obowiązujące na dzień 31 grudnia 2021 r., w odniesieniu do budynków i lokali mieszkalnych nabytych lub wytworzonych przed 1 stycznia 2022 r. Przyjęcie odmiennej interpretacji przepisu przejściowego nie jest uzasadnione.
OPINIA
Ministerstwo myli się co do zakresu wprowadzonych zmian
Odpowiedź Ministerstwa Finansów pokazuje, że MF nie wie, jakie dokładnie przepisy zostały uchwalone, względnie nie odróżnia pewnych kwestii. Otóż nie jest prawdą, jak twierdzi MF, że „Polski Ład wprowadza zmiany w zakresie amortyzacji podatkowej polegające na wyłączeniu z kosztów podatkowych odpisów amortyzacyjnych od budynków i lokali mieszkalnych”.
Polski Ład wprowadza zmiany polegające na braku możliwości amortyzowania budynków mieszkalnych i lokali mieszkalnych. To całkiem co innego niż brak możliwości zaliczenia odpisów do kosztów podatkowych.
Owszem, inny przepis Polskiego Ładu - art. 71 ust. 1 stanowi, że podatnicy osiągający w 2022 r. przychody ze źródła najem prywatny mogą stosować zasady opodatkowania tych przychodów obowiązujące na dzień 31 grudnia 2021 r. Przepis ten dotyczy jednak tylko osób fizycznych i tylko najmu prywatnego. Nie obejmuje podatników CIT oraz podatników PIT (w zakresie działalności gospodarczej). Nie odnosi się również, moim zdaniem, do zasad amortyzacji.
Odpowiedź MF zatem niczego nie wnosi i powoduje, że z niepokojem trzeba patrzeć na zapowiedzi przyszłych punktowych wyjaśnień przepisów Polskiego Ładu.
