Absurdy polskiego prawa: 156 ubezpieczeń przymusowych, niektóre nie mają sensu

Dzięki ich pracy, PIU może zaprezentować pierwsze w Polsce tak kompleksowe opracowanie na ten obowiązku ubezpieczenia.

Kluczowe kwestie związane z ubezpieczeniami obowiązkowymi:

• 156 ubezpieczeń obowiązkowych i przymusowych istnieje w Polsce. Liczba ta z każdym ]rokiem rośnie, a chaos legislacyjny pogłębia się.
• Aby ustalić liczbę ubezpieczeń obowiązkowych i przymusowych, konieczna była analiza 2000 (dwóch tysięcy!) aktów prawnych polskich i międzynarodowych.
• Nikt dotąd w Polsce nie posiadał pełnej, potwierdzonej wiedzy o liczbie ubezpieczeń obowiązkowych i przymusowych.

Raport pt. „Stan prawny ubezpieczeń obowiązkowych w Polsce”, powstał na zlecenie Polskiej Izby Ubezpieczeń w Katedrze Prawa Ubezpieczeniowego Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Pracami kierował jeden z najwybitniejszych polskich ekspertów w dziedzinie prawa cywilnego, prof. Eugeniusz Kowalewski. To pierwsze na naszym rynku tak obszerne opracowanie na ten temat. Publikacja została przedstawiona dziś po raz pierwszy na zorganizowanej przez PIU konferencji pt. „Rola ubezpieczeń w gospodarce narodowej i rozwoju biznesu”. Konferencja została objęta patronatem Ministerstwa Gospodarki oraz Wicepremiera i Ministra Gospodarki, Janusza Piechocińskiego.

Autorzy raportu podkreślają, że Polska należy do absolutnej europejskiej czołówki, jeśli chodzi o kraje z największą liczbą obowiązkowych ubezpieczeń. Najwięcej, bo ponad 200 rodzajów polis obowiązkowych, znaleźć można we Francji. - Większość z nas na pytanie o ubezpieczenia obowiązkowe, wymieni tylko polisy OC dla kierowców. Niektórzy dodadzą do tego obowiązkowe ubezpieczenia biur podróży. Tymczasem okazuje się że prawie 160 rodzajów działalności opiera się na ubezpieczeniach i bez nich nie mogłaby być wykonywana – mówi Jan Grzegorz Prądzyński, prezes zarządu PIU.

Zdaniem autorów raportu największym problemem, dotyczącym ubezpieczeń obowiązkowych, jest związany z nimi chaos legislacyjny. Najlepszym na to dowodem jest fakt, że jak dotąd nie powstała w Polsce podobna analiza. – Właściwie nikt nie był do dziś w stanie odpowiedzieć na pytanie, ile obowiązków ubezpieczenia mamy w Polsce. Niestety w tworzeniu prawa panuje ogromna dowolność i bałagan. Do tego stopnia, że istnieją regulacje mówiące o konieczności posiadania ubezpieczenia, ale np. niczego nie mówią o sumie ubezpieczenia. Kłopot też w tym, że bardzo duża część regulacji powstaje poza Ministerstwem Finansów, które bardzo dba o logikę i porządek prawa ubezpieczeniowego – podkreśla Jan Grzegorz Prądzyński.

O chaosie legislacyjnym w kwestii ubezpieczeń najlepiej świadczy ilość materiału, który musiał zostać
przestudiowany, aby możliwe było stworzenie raportu. Autorzy zanalizowali:
• 480 polskich ustaw
• 850 polskich rozporządzeń
• 340 umów międzynarodowych
• 100 dyrektyw UE
• 240 rozporządzeń UE
Obowiązek ubezpieczenia najczęściej (choć nie zawsze) dotyczy odpowiedzialności cywilnej. Wedle
praktykowanych w wielu krajach zasad, obowiązek ubezpieczenia powinno się tworzyć tam, gdzie:
• mamy do czynienia z masowością szkód i roszczeń (OC komunikacyjne)
• ewentualna szkoda powoduje duże, często trudno mierzalne w pieniądzu
i nieodwracalne szkody (zdarzenia medyczne)
• mamy do czynienia z zawodem zaufania publicznego (adwokat, lekarz)

Tymczasem powszechne wśród ekspertów z zakresu prawa ubezpieczeniowego jest dziś przekonanie, że obowiązkowych ubezpieczeń w Polsce jest zdecydowanie za dużo. – Nie każda działalność wymaga obowiązku ubezpieczenia i nie w każdej przymusowa polisa jest najlepszym zabezpieczeniem. Dodatkowo nie istnieje żadna kontrola legislacyjna nad ubezpieczeniami.

Są one rozproszone. Liczba obowiązkowych ubezpieczeń właściwie stale się zwiększa. W ostatnich latach obserwujemy rosnącą liczbę ubezpieczeń obowiązkowych poza OC, np. różnego typu gwarancji – mówi Jan Grzegorz Prądzyński.

Oto przykłady ciekawych ubezpieczeń obowiązkowych i przymusowych w Polsce:

• Ustawa z dnia 18 sierpnia 2011 r. o bezpieczeństwie morskim (DzU z 2011 r., nr 228, poz. 1368
z późn. zm.)

51. Ubezpieczenie OC „jachtów komercyjnych” [pisownia autentyczna] – (art. 110 ustawy). Jachty komercyjne inne niż jachty komercyjne odpłatnie udostępniane bez załogi, przewożące pasażerów powinny obowiązkowo posiadać ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej za
szkody na osobie lub w mieniu pasażera. Brak parametrów ubezpieczenia!

• Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 14 września 2011 r. w sprawie obowiązkowego
ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej audytora efektywności energetycznej (DzU z 2011
r., nr 210, poz. 1248)

53. Ubezpieczenie OC audytora efektywności energetycznej – (art. 32 ustawy) Audytor
efektywności energetycznej podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu od odpowiedzialności
cywilnej za szkody wyrządzone w związku ze sporządzaniem audytu efektywności
energetycznej.
Przepis art. 32 ustawy uchylony z dniem 27 grudnia 2012 r., zgodnie z art. 48 ustawy miał
obowiązywać do dnia 31 grudnia 2016 r., rozporządzenia nie uchylono!

• Dyrektywa Rady 93/42/EWG z dnia 14 czerwca 1993 r. dotycząca wyrobów medycznych (Dz.U. UE L 169/1 z 1993 r., ze zm.)

30. Ubezpieczenie uczestników badania – (punkt 2.2 załącznika VIII do dyrektywy) Dla wyrobów wykonanych na zamówienie lub przeznaczonych do badań klinicznych wytwórca lub jego upoważniony przedstawiciel musi sporządzić deklarację zawierającą informacje określone w sekcji 2. Deklaracja dla wyrobów przeznaczonych do badań klinicznych objętych załącznikiem X musi zawierać następujące informacje: potwierdzenie ubezpieczenia
uczestników badania. Brak określenia, o jakie dokładnie ubezpieczenie chodzi!

• Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 11 grudnia 2003 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla kolei linowych przeznaczonych do przewozu osób (DzU z 2004 r., nr 15, poz.
130)

15. Ubezpieczenie OC jednostki notyfikowanej odpowiedzialnej za dokonywanie ocen
zgodności (§ 29 rozporządzenia). Brak parametrów ubezpieczenia!

Źródło: Polska Izba Ubezpieczeń