Subskrybuj nas na Youtube
Osoby, które utraciły kogoś bliskiego, mogą się domagać zadośćuczynienia, odszkodowania za pogorszenie sytuacji życiowej oraz renty.
Zadośćuczynienie ma zrekompensować członkom rodziny krzywdę, ból i smutek po jego śmierci. Oceniając rozmiar krzywdy, bierze się pod uwagę m.in.: poczucie osamotnienia, cierpienie moralne, wstrząs psychiczny, a także rodzaj i intensywność więzi łączącej członków rodziny ze zmarłym.
Odszkodowanie jest przyznawane osobom, którym na skutek śmierci bliskiego pogorszyła się sytuacja życiowa. Za życia męża pani Monika wspólnie z nim prowadziła gospodarstwo domowe i wychowywała syna – mogła więc liczyć na jego wsparcie. Obecnie jej sytuacja finansowa i majątkowa uległa pogorszeniu, dlatego bez wątpienia może skorzystać z tego roszczenia. Określając wysokość odszkodowania, analizuje się sytuację uprawnionego i porównuje z tą, w której znalazłaby się, gdyby bliski nadal żył. Uwzględnia się m.in. problemy życiowe, obniżenie motywacji do pracy, młody wiek, pogorszenie stanu zdrowia, gorsze warunki wychowawcze.
Możliwe jest także ubieganie się o przyznanie renty, ponieważ na zmarłym ciążył obowiązek alimentacyjny wobec małoletniego syna. Rodzic ma obowiązek utrzymywania dzieci i dbania o ich rozwój, dlatego w razie jego śmierci ubezpieczyciel jest zobowiązany do naprawienia szkody. Obliczając wysokość renty, bierze się pod uwagę, jakie zarobki zmarły mógł uzyskiwać, a nie jakie rzeczywiście osiągał. Jeżeli kilka osób występuje z roszczeniem o zasądzenie renty, musi ona być określona dla każdego z osobna.
Sąd określi, jakie kwoty wchodzą w grę
Powódka straciła męża w wypadku komunikacyjnym. Została sama z dwójką dzieci. Sprawę o zadośćuczynienie, odszkodowanie i rentę przeciwko ubezpieczycielowi skierowała do sądu. Obliczając wysokość renty, sąd stwierdził, że nie może ona być wyższa od kwoty, którą zmarły byłby zobowiązany płacić z tytułu obowiązku alimentacyjnego. Zastosował kryteria usprawiedliwionych potrzeb uprawnionych oraz możliwości zarobkowe i majątkowe zmarłego. Zmarły zarabiał 4400 zł, a powódka miała 1800 zł zasiłku chorobowego. Łącznie było to więc ok. 6200 zł, co dawało ok. 1550 zł dochodu na członka rodziny i wystarczało na usprawiedliwione potrzeby wszystkich. Po śmierci męża żona zaczęła pracować, jednak mimo to miesięczny dochód na członka rodziny zmniejszył się do 923 zł. Różnica wynosiła 627 zł. Zarówno sądy I, jak i II instancji uznały, że poziom życia rodziny uległ obniżeniu i zasądziły rentę. (Wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z 2 sierpnia 2016 r. w sprawie o sygn. akt I ACa 143/16).
Krok po kroku po zadośćuczynienie po śmierci bliskiego
KROK PIERWSZY
Wysłanie pisma z żądaniem wypłaty odpowiednich kwot do ubezpieczyciela
To ubezpieczyciel, u którego sprawca wypadku miał wykupione OC, ponosi odpowiedzialność za naprawienie szkody. Powinien przeanalizować sytuację i zdecydować, czy uznaje żądanie, a jeżeli tak, to w jakiej wysokości. Ma na to 30 dni. We wniosku należy podać podstawę żądania, czyli fakt, że sprawca miał wykupione OC u tego ubezpieczyciela.
KROK DRUGI
Skierowanie sprawy do sądu
Jeżeli proponowane kwoty okażą się za małe lub ubezpieczyciel odmówi wypłaty, trzeba iść do sądu. W zależności od wysokości żądania pozew można skierować do sądu rejonowego lub okręgowego, właściwego (miejscowo) ze względu na miejsce zamieszkania powoda. Jeżeli wartość przedmiotu sporu przewyższa 75 tys. zł, sprawę rozpoznaje sąd okręgowy. W pozwie wymienia się swoje dane personalne i dane pozywanego ubezpieczyciela. Należy dokładnie opisać żądanie i wskazać konkretne kwoty poszczególnych roszczeń. Gdy powództwo ma być wytoczone na rzecz małoletniego dziecka, pani Monika jako przedstawicielka ustawowa będzie reprezentować go w sądzie. Od pozwu wnosi się opłatę sądową, która stanowi 5 proc. żądanej kwoty. Gdyby czytelniczki nie było stać na nią, może wystąpić do sądu z wnioskiem o zwolnienie z kosztów sądowych.
Żądanie, z którym występuje się do sądu, trzeba udowodnić, czyli opisać doznaną szkodę. Warto przedstawić, jakie były relacje między małżonkami, a także ojcem i synem, ich dotychczasowe życie oraz zarobki zmarłego i opisać wpływ śmierci na życie rodziny pod względem emocjonalnym i finansowym. Trzeba powołać świadków, którzy przedstawią relacje rodzinne powoda ze zmarłym, np. rodziców powódki lub rodzeństwo zmarłego. Można zastanowić się nad wnioskiem o powołanie biegłego psychologa, który oceni stopień krzywdy powoda. Wnosząc o odszkodowanie za pogorszenie się sytuacji życiowej oraz renty, należy przygotować zestawienie uzasadnionych wydatków i kosztów utrzymania siebie oraz syna.
Podstawa prawna
Art. 446 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. z 2016 r. poz. 380 ze zm.). Art. 135 par. 1 ustawy z 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz.U. z 2015 r. poz. 2082 ze zm.). Art. 34, 34a ust. 1 ustawy z 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz.U. z 2013 r. poz. 392 ze zm.).