Zatrudnieni powinni przekazać zaświadczenie od płatnika składek. Jeśli uprawniony prowadzi działalność gospodarczą, składa jedynie odpowiednie oświadczenie.
Zgodnie z ustawą o świadczeniach przedemerytalnych (dalej: u.ś.p.) świadczenie przedemerytalne jest zmniejszane albo zawieszane w przypadku osiągania przychodu, o którym mowa w art. 104 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Za przychód w rozumieniu tej ostatniej ustawy uważa przychód z tytułu działalności podlegającej obowiązkowi ubezpieczenia społecznego oraz z tytułu służby wymienionej w art. 6 ust. 1 pkt 4 i 6 tej ustawy (chodzi m.in. o czynną służbę w Wojsku Polskim lub okresy jej równorzędne albo okresy zastępczych form tej służby oraz pełnienie służby np. w policji, Państwowej Straży Pożarnej, Służbie Więziennej, Służbie Celnej, Straży Granicznej). W przypadku osób prowadzących pozarolniczą działalność za przychód uważa się kwotę stanowiącą podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.
Zmniejszenie albo zawieszenie
Zgodnie z zasadami określonymi w art. 5 u.ś.p. świadczenie przedemerytalne jest zmniejszane, jeżeli kwota przychodu:
- przekracza miesięcznie kwotę 25 proc. przeciętnego wynagrodzenia w roku kalendarzowym poprzedzającym termin waloryzacji (dopuszczalna kwota przychodu) i
- nie przekracza jednak kwoty 70 proc. tego wynagrodzenia (graniczna kwota przychodu).
W takim przypadku świadczenie jest zmniejszane o kwotę tego przekroczenia.
Jeśli natomiast kwota przychodu osiągnięta przez osobę pobierającą świadczenie przekroczy graniczną kwotę przychodu, to świadczenie jest zawieszane.
WAŻNE Na takich samych zasadach jak świadczenia przedemerytalne są zmniejszane i zawieszane zasiłki przedemerytalne. Takich zasiłków obecnie się już nie przyznaje (nie obowiązują już przepisy, które stanowiły podstawę nabycia do nich prawa), ale wypłatę tych już przyznanych przejął i kontynuuje ZUS.
Kwotowy wymiar powyższych limitów ogłasza corocznie prezes ZUS na co najmniej siedem dni przed terminem waloryzacji (1 marca).
Limity przychodu
Od 1 marca 2024 r. te limity wynoszą:
• 1788,90 zł miesięcznie ‒ dopuszczalna kwota przychodu odpowiadająca 25 proc. przeciętnego wynagrodzenia w 2023 r. ogłoszonego do celów emerytalnych;
• 5008,90 zł miesięcznie ‒ graniczna kwota przychodu odpowiadająca 70 proc. przeciętnego wynagrodzenia w 2023 r. ogłoszonego do celów emerytalnych;
• 21 466,80 zł ‒ roczna dopuszczalna kwota przychodu;
• 60 106,80 zł ‒ roczna graniczna kwota przychodu. ©℗
Co ważne, przy ustalaniu przychodu nie uwzględnia się kwot przychodu należnych za okres przed dniem, od którego ustalono prawo do świadczenia przedemerytalnego. To istotne dla osób, którym przyznano świadczenie w trakcie roku rozliczeniowego.
Rozliczenie roczne albo miesięczne
Tryb rozliczania przychodu został określony w art. 6 u.ś.p. Rozliczenie przychodu następuje po zakończeniu roku rozliczeniowego, który trwa od 1 marca do ostatniego dnia lutego następnego roku. Rozliczenie może być roczne albo miesięczne w zależności od tego, która forma jest dla świadczeniobiorcy korzystniejsza. Ustęp 2 art. 6 nakłada na pobierającego świadczenie obowiązek niezwłocznego powiadomienia ZUS o osiąganiu przychodu oraz o jego wysokości. Niezależnie od tego obowiązku trzeba także poinformować ZUS o wysokości przychodu uzyskanego w roku rozliczeniowym, z uwzględnieniem przychodów uzyskanych w kolejnych miesiącach tego roku, w terminie do 31 maja następnego roku. Obowiązek powiadomienia o przychodzie spoczywa także na pracodawcy i zleceniodawcy lub innym płatniku składek zatrudniającym osobę pobierającą świadczenie przedemerytalne, a w przypadku osoby pełniącej służbę ‒ na właściwej jednostce organizacyjnej. ©℗
Podstawa prawna
Podstawa prawna
• art. 5‒6, art. 25 ust. 1 ustawy z 30 kwietnia 2004 r. o świadczeniach przedemerytalnych (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1999; ost.zm. Dz.U. z 2023 r. poz. 1429)
• art. 104 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1251; ost.zm. Dz.U. z 2023 r. poz. 1429)
• komunikat prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z 12 lutego 2024 r. w sprawie dopuszczalnej kwoty przychodu, granicznej kwoty przychodu oraz rocznej dopuszczalnej kwoty przychodu i rocznej granicznej kwoty przychodu stosowanych przy zmniejszaniu lub zawieszaniu świadczeń przedemerytalnych oraz zasiłków przedemerytalnych (M.P. poz. 116)