Czy przeliczać podstawę wymiaru zasiłku dla pracownicy, która wróciła po urlopach związanych z macierzyństwem? Na te pytanie odpowiada nasza ekspertka ds. ubezpieczeń społecznych.
Nasza pracownica wróciła do pracy 25 września 2023 r. Wcześniej przebywała na zasiłku macierzyńskim z tytułu urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego, a jeszcze wcześniej (od marca 2022 r. do dnia porodu) pobierała zasiłek chorobowy. We wrześniu 2023 r. przepracowała dwa dni, po czym 27 września 2023 r. stała się niezdolna do pracy. Czy w tej sytuacji należy przeliczyć jej podstawę wymiaru zasiłku?
Ogólna zasada przeliczania podstawy wymiaru zasiłku została określona w art. 43 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (dalej: ustawa zasiłkowa). Zgodnie z nim podstawy wymiaru zasiłku nie ustala się na nowo, jeżeli między okresami pobierania zasiłków zarówno tego samego rodzaju, jak i innego rodzaju nie było przerwy albo przerwa była krótsza niż miesiąc kalendarzowy. To oznacza, że nie ma znaczenia liczba dni między początkiem jednej a początkiem kolejnej niezdolności do pracy, a jedynie to, czy minął między nimi miesiąc kalendarzowy.
Innymi słowy – czy ubezpieczony przynajmniej przez jeden miesiąc pobrał tylko wynagrodzenie za pracę (odpowiednio – osiągnął przychód z umowy zlecenia), bez pobierania żadnych świadczeń z ubezpieczenia chorobowego ani wynagrodzenia chorobowego w przypadku pracowników. Jeśli zasiłek (wynagrodzenie chorobowe) należny jest za okres występujący w następujących po sobie miesiącach, to niezależnie np. od podwyżek wynagrodzenia podstawa wymiaru świadczeń nie jest przeliczana. Nie ma przy tym znaczenia, jaki jest rodzaj kolejnego zasiłku.
Tak będzie właśnie w opisywanej sytuacji, gdy ubezpieczona od marca 2022 r. nie przepracowała ani jednego pełnego miesiąca kalendarzowego. W opisanej sytuacji należy więc uznać, że zasiłek za okres niezdolności do pracy, która rozpoczęła się we wrześniu 2023 r., należy ustalić od podstawy obowiązującej od marca 2022 r., a zatem od marca 2021 r. do lutego 2022 r. Tak samo należałoby ustalić podstawę wymiaru zasiłku, gdyby ubezpieczona w opisywanej sytuacji stała się niezdolna do pracy w październiku 2023 r. Dopiero gdyby zachorowała w listopadzie 2023 r., po przepracowaniu pełnego października 2023 r., podstawę wymiaru zasiłku trzeba by przeliczyć.
WAŻNE Zgodnie z przepisami podstawy wymiaru zasiłku nie ustala się na nowo, jeżeli między okresami pobierania zasiłków zarówno tego samego rodzaju, jak i innego rodzaju nie było przerwy albo przerwa była krótsza niż miesiąc kalendarzowy.
Inaczej byłoby, gdyby ubezpieczona powróciła do pracy po kilkumiesięcznym urlopie wychowawczym. Wówczas podstawa wymiaru zasiłku musiałaby ulec przeliczeniu. [przykład 1] Tak samo byłoby, gdyby ubezpieczona co prawda formalnie wróciła do pracy, ale wykorzystała zaległy urlop. Urlop wypoczynkowy uznaje się bowiem za czas przepracowany. Jeśli więc urlop objąłby przynajmniej jeden miesiąc kalendarzowy, to podstawę wymiaru zasiłku za dalsze niezdolności do pracy należałoby już przeliczyć. [przykład 2] ©℗
Podstawa prawna
Podstawa prawna
• art. 43 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1732; ost.zm. Dz.U. z 2023 r. poz. 641)
przykład 1
Po wychowawczym
Nasza pracownica wróciła do pracy 25 września 2023 r. Wcześniej przebywała na urlopie wychowawczym, a jeszcze wcześniej (do września 2022 r.) pobierała zasiłek macierzyński z tytułu urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego. Jeszcze wcześniej (od marca 2021 r. do dnia porodu) pobierała zasiłek chorobowy. We wrześniu 2023 r. przepracowała dwa dni, po czym 27 września 2023 r. stała się niezdolna do pracy.
W takiej sytuacji należy ustalić podstawę wymiaru zasiłku na nowo, bo ostatni okres pobierania zasiłku zakończył się wcześniej niż miesiąc kalendarzowy wstecz. W tej sytuacji do podstawy wymiaru zasiłku należy przyjąć wynagrodzenie z września 2023 r., ale po jego uzupełnieniu według zasad ogólnych.
przykład 2
Najpierw urlop wypoczynkowy
Pracownica wróciła do pracy 25 września 2023 r., ale od razu rozpoczęła wykorzystywanie zaległego urlopu wypoczynkowego. Wcześniej przebywała na zasiłku macierzyńskim z tytułu urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego, a jeszcze wcześniej (od marca 2022 r. do dnia porodu) pobierała zasiłek chorobowy. Stała się niezdolna do pracy 2 listopada 2023 r.
W tej sytuacji należy uznać, że pracownica przepracowała jeden miesiąc kalendarzowy (październik 2023 r.), ponieważ urlop wypoczynkowy dla celów zasiłkowych traktuje się jak czas przepracowany. Dlatego też zasiłek (wynagrodzenie chorobowe) pracownicy za listopad 2023 r. będzie obliczany od nowej podstawy wymiaru. ©℗