Co to jest kapitał początkowy? Komu ZUS go ustala i w jaki sposób wpływa na emeryturę

ZUS przed 1999 r nie był zobowiązany, by prowadzić indywidualne konta ubezpieczonych, więc nie może sprawdzić, ile pieniędzy faktycznie wpłacono na rzecz danego ubezpieczonego. Jeśli osoba urodziła się po 1948 r. ZUS oblicza wkład do systemu emerytalnego na podstawie stażu pracy i zarobków w tamtym okresie. Wysokość kapitału początkowego ma wpływ na wysokość emerytury. Jak się ustala kapitał początkowy.

Co to jest kapitał początkowy? Jak go oszacować

Kapitał początkowy to odtworzona kwota składek na ubezpieczenie emerytalne, które zostały opłacone przez ciebie albo twojego płatnika składek przed 1 stycznia 1999 roku. Kapitał początkowy nie jest świadczeniem wypłacanym przez ZUS. Jego wysokość ma wpływ na wysokość emerytury.

Aby oszacować swój kapitał początkowy emerytury, można skorzystać z różnych narzędzi i kalkulatorów, dostępnych na stronach internetowych lub u doradców finansowych. Ważne jest, aby wziąć pod uwagę swoje obecne wydatki, przewidywaną długość okresu emerytalnego, oczekiwany poziom dochodu emerytalnego, inflację oraz oprocentowanie oszczędności.

Kapitał początkowy. Wysokość

Wysokość kapitału początkowego uzależniona jest od:

• długości udowodnionych okresów składkowych i nieskładkowych posiadanych przed 1 stycznia 1999 r.,  
• podstawy wymiaru składek,  
• współczynnika p, który służy do obliczenia tzw. części socjalnej.

Ustalanie kapitału początkowego w ZUS

Kapitał początkowy ZUS ustala urodzonym po 1948 roku, którzy do dnia reformy 1 stycznia 1999 przepracowali minimum 6 miesięcy i 1 dzień. W tym celu konieczne jest złożenie wniosku o jego ustalenie wraz z dokumentami potwierdzającymi przebyte przed 1999 r. okresy składkowe i nieskładkowe oraz wysokość zarobków, które są podstawą do obliczenia wymiaru kapitału.

Komu ustala się kapitał początkowy

Kapitał początkowy ustala się osobom, które:

• urodziły się po 31 grudnia 1948 roku,  
• pracowały przed 1 stycznia 1999 roku i miały opłacane składki na ubezpieczenie społeczne, na przykład przez pracodawcę.

ZUS ustali kapitał początkowy także dla osoby, która urodziła się przed 1949 rokiem – jeśli spełnia łącznie warunki:

• osiągnęła powszechny wiek emerytalny po 31 grudnia 1998 roku,  
• złożyła pierwszy raz wniosek o emeryturę z tytułu ukończenia powszechnego wieku emerytalnego po 2008 r. i o obliczenie według nowych zasad,  
• ma okresy składkowe i nieskładkowe – co najmniej 20 lat (kobieta) albo co najmniej 25 lat (mężczyzna), - okresy nieskładkowe nie mogą przekroczyć 1/3 okresów składkowych (nie dotyczy to okresu opieki nad dzieckiem),  
• po tym jak osiągnęła powszechny wiek emerytalny kontynuowała pracę i była objęta ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi.

Wniosek można złożyć osobiście albo przez pełnomocnika.

Wniosek o ustalenie kapitału początkowego składa się przed nabyciem prawa do emerytury na druku EKP lub na podstawie wniosku EMP o ustalenie emerytury, wypełniając odpowiednią część.
Jeżeli osoba złożyła wniosek o emeryturę, nie musi dodatkowo składać wniosku w sprawie kapitału początkowego. ZUS Obliczy kapitał początkowy z urzędu.

Kapitał początkowy. Jakie dokumenty należy złożyć do ZUS

Aby wyliczyć kapitał początkowy, należy złożyć:

1. wypełnione druki:

• wniosek w sprawie kapitału początkowego (druk EKP),  
• informację o okresach składkowych i nieskładkowych (druk ERP-6),  
• informację dotyczącą przebiegu ubezpieczenia osoby ubezpieczonej (druk E 207 PL) 

2. dokumenty, które potwierdzają staż ubezpieczeniowy sprzed 1 stycznia 1999 r., np.:

• świadectwa pracy,  
• zaświadczenia pracodawców lub legitymacje ubezpieczeniowe (gdy jest w nich wpis o okresach zatrudnienia),  
• umowy o pracę,   
• legitymacje służbowe,  
• pisma kierowane do przez pracodawcę (np. o powołaniu, mianowaniu, zmianie angażu, udzieleniu urlopu, zwolnieniu),  
• uwierzytelnione kopie dokumentów lub ich odpisy wydane przez archiwum lub jednostkę, która przechowuje dokumentację zlikwidowanych zakładów pracy   
• zeznania świadków, najlepiej byłych współpracowników, na druku ZUS Rp-8 i oświadczenie w sprawie braku dokumentów – druk: ZU S Rp-9 (jeśli nie ma innych dokumentów potwierdzających dany okres zatrudnienia,  
• zaświadczenie, że o zarejestrowaniu w Urzędzie Pracy lub pobieraniu zasiłku dla bezrobotnych 
• zaświadczenie z Ośrodka Pomocy Społecznej (jeśli były pobierane stałe zasiłki z opieki społecznej, od których były opłacane składki na ubezpieczenie społeczne  
•  książeczkę wojskową   
• zaświadczenie z instytucji, w której pełniono służbę zawodową   
• odpis aktu urodzenia dziecka (jeżeli z powodu opieki nad nim nie wykonywano pracy  
• zaświadczenie z uczelni lub dyplom, w którym jest informacja o ukończeniu studiów oraz programowym czasie trwania nauki. 

3 dokumenty, które mogą potwierdzić wysokość wynagrodzenia przed 1 stycznia 1999 r.:

• zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu, wydane przez pracodawcę, który opłacał składki na ubezpieczenie społeczne (druk Rp-7), lub następcę pracodawcy albo legitymację ubezpieczeniową z wpisami o zatrudnieniu i wynagrodzeniu, 
• dowody zastępcze (np. kserokopie dokumentów wydane przez archiwa lub inne jednostki, które przechowują dokumenty zlikwidowanych zakładów pracy).

Kiedy złożyć wniosek o ponowne ustalenie kapitału początkowego

Można złożyć wniosek o ponowne obliczenie kapitału początkowego (nawet gdy ZUS jeśli przyzna emeryturę w jednej z dwóch sytuacji:

• gdy osoba ma dokumenty potwierdzające staż lub zarobki, których dotychczas nie złożyła w ZUS
• gdy zmienią się przepisy o sposobie obliczania wcześniej ustalonego kapitału początkowego.