Subskrybuj nas na Youtube
Jak wliczyć premie kwartalne do podstawy wynagrodzenia chorobowego? Poza składnikiem kwartalnym pracownik otrzymuje wynagrodzenie miesięczne.
Pracownik zachorował pod koniec października br. Na początku października została wypłacona premia za III kwartał 2022 r. w wysokości 1830 zł. Za I kwartał 2022 r. premia nie została wypłacona, bo pracownik jej nie wypracował. Natomiast premie za II i IV kwartał wyniosły odpowiednio 1290 zł i 1724 zł. Ponadto od 1 października 2022 r. pracownik ma obniżony wymiar czasu pracy z pełnego etatu na 0,75. Jak wliczyć premie kwartalne do podstawy wynagrodzenia chorobowego? Poza składnikiem kwartalnym pracownik otrzymuje wynagrodzenie miesięczne, które od 1 października wynosi 4500 zł, a wcześniej wynosiło 5900 zł.
odpowiedź
Do podstawy wymiaru wynagrodzenia chorobowego za październik br. należy przyjąć premię kwartalną w wysokości 302,75 zł.
Podstawę wymiaru zasiłku z ubezpieczenia społecznego, a tym samym również wynagrodzenia chorobowego, na podstawie kodeksu pracy tworzy przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone za okres 12 miesięcy poprzedzających miesiąc powstania choroby. Jeśli zatrudnienie nie obejmuje całego roku, to przyjmuje się wynagrodzenie za pełne kalendarzowe miesiące ubezpieczenia.
Składniki wynagrodzenia można sklasyfikować ze względu na długość okresu, za jaki przysługują. Mogą to być np. premie, prowizje, dodatki za okresy:
- miesięczne,
- kwartalne,
- półroczne,
- roczne.
W opisywanym przypadku mamy do czynienia z pierwszymi dwoma składnikami. Premie i inne składniki wynagrodzenia, podlegające uwzględnieniu w podstawie wymiaru zasiłku chorobowego, przysługujące za okresy miesięczne wlicza się do podstawy wymiaru tego zasiłku w kwocie wypłaconej pracownikowi za miesiące kalendarzowe, z których wynagrodzenie przyjmuje się do ustalenia podstawy wymiaru zasiłku chorobowego. Natomiast premie i inne składniki wynagrodzenia przysługujące za okresy kwartalne wlicza się do przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia przyjmowanego do ustalenia podstawy wymiaru zasiłku chorobowego w wysokości 1/12 kwot wypłaconych pracownikowi za cztery kwartały poprzedzające miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy.
W razie gdy w danym kwartale pracownik nie przepracował co najmniej połowy obowiązującego go w tym kwartale czasu pracy, to przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego premie i inne składniki wynagrodzenia przysługujące za okresy kwartalne, do których pracownik nie zachowuje prawa w okresie pobierania zasiłku, i tak się uwzględnia się w podstawie wymiaru zasiłku. Nie odrzuca się tego kwartału, jak ma to miejsce przy składnikach miesięcznych.
Składniki wynagrodzenia przysługujące za okresy dłuższe niż miesiąc, do których pracownik nie zachowuje prawa w okresie pobierania zasiłku, zmniejszane proporcjonalnie w związku z usprawiedliwioną nieobecnością w pracy zgodnie z przepisami płacowymi, podlegają uwzględnieniu w podstawie wymiaru zasiłku po uzupełnieniu zgodnie z ogólnymi zasadami. Premię wypłaconą np. za taki niepełny kwartał należy więc uzupełnić, dzieląc wynagrodzenie osiągnięte za przepracowane dni robocze w kwartale przez liczbę dni przepracowanych i mnożąc przez liczbę dni, które pracownik był obowiązany przepracować w tym kwartale, jeżeli przepracował choćby jeden dzień. [przykład 1]
przykład 1
Konieczne uzupełnienie
Pracownik zachorował w listopadzie 2022 r. Poza wynagrodzeniem miesięcznym jest uprawniony do premii kwartalnej, do której nie zachowuje prawa za okres pobierania zasiłków. Premia ta stanowi 20 proc. przychodu za dany kwartał. Do ustalenia podstawy wymiaru zasiłku przyjmuje się przeciętne miesięczne wynagrodzenie za okres od listopada 2021 r. do października 2022 r. oraz premie za IV kwartał 2021 r. oraz I, II i III kwartał 2022 r. W III kwartale pracownik był nieobecny w pracy z przyczyn usprawiedliwionych od 10 sierpnia do 30 września, tj. przez większą część tego kwartału. Premię kwartalną za ten kwartał pracownik otrzymał, ale w proporcjonalnie zmniejszonej wysokości – 985,32 zł, już po odliczeniu części 13,71 proc. Premię należy przyjąć w wysokości 1/12 kwot wypłaconych za IV, I, II i III kwartał, po uprzednim uzupełnieniu premii za III kwartał, wynoszącej 2287,35 zł:
985,32 zł : 28 dni przepracowanych w III kwartale × 65 dni do przepracowania = 2287,35 zł
przykład 2
Opieka nad dzieckiem
Pracownik zachorował we wrześniu br. Do ustalenia podstawy wymiaru zasiłku chorobowego pracodawca przyjął premie za III, IV kwartał ub.r. oraz I i II kwartał br. W II kwartale pracownik przez 10 dni był nieobecny w pracy z powodu konieczności sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem i za ten kwartał otrzymał premię w wysokości proporcjonalnie zmniejszonej. W III kwartale pracownik przepracował 20 dni, a przez pozostały okres był nieobecny w pracy z powodu choroby i za ten kwartał premii nie otrzymał. Do ustalenia podstawy wymiaru zasiłku przyjmuje się premie w wysokości 1/12 premii wypłaconych za III, IV, I i II kwartał, po uzupełnieniu premii za II kwartał.
przykład 3
Zmniejszenie wymiaru czasu pracy
Pracownica do 15 października 2021 r. była zatrudniona w pełnym wymiarze czasu pracy, a od 16 października jest zatrudniona w wymiarze 0,5 etatu. W październiku 2022 r. stała się niezdolna do pracy z powodu choroby. Pracownica oprócz wynagrodzenia miesięcznego otrzymuje także premię kwartalną, która nie przysługuje za okres pobierania zasiłku. Podstawę wymiaru zasiłku chorobowego przysługującego pracownicy stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie po zmianie wymiaru czasu pracy, tj. za okres od listopada 2021 r. do września 2022 r. Do przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za ten okres należy doliczyć 1/11 sumy kwot premii kwartalnych wypłaconych za okres pełnych kalendarzowych miesięcy po zmianie wymiaru czasu pracy, a więc premii za IV kwartał w kwocie przypadającej na listopad i grudzień 2021 r. oraz za I, II i III kwartał. Pracownica otrzymała za IV kwartał premię w kwocie 1855,40 zł. Kwota premii za ten kwartał przypadająca na listopad i grudzień wynosi 1067,73 zł i została obliczona następująco:
1855,40 zł : (14 dni × 1 etat + 78 dni × 0,5) x (61 dni × 0,5) = 1067,73 zł.
przykład 4
Tylko część premii
Pracownik, który został zatrudniony od 1 stycznia 2022 r., stał się niezdolny do pracy z powodu choroby w październiku br. Pracownik otrzymał premię za I, II i III kwartał. Przy obliczaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego należy wliczyć 1/9 kwoty premii.
przykład 5
Uwzględniona proporcjonalnie
Pracownik jest zatrudniony u pracodawcy od 15 lutego 2022 r. We wrześniu 2022 r. stał się niezdolny do pracy z powodu choroby. Oprócz wynagrodzenia miesięcznego pracownik otrzymał premie za I i II kwartał. Przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego do przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za okres od marca do sierpnia 2022 r. powinna zostać wliczona premia kwartalna w wysokości 1/4 kwot wypłaconych za I i II kwartał bieżącego roku, tj. proporcjonalnie do liczby pełnych miesięcy kalendarzowych zatrudnienia w kwartałach poprzedzających chorobę.
przykład 6
Kiedy sporządzono listę
Pracownik stał się niezdolny do pracy z powodu choroby w październiku 2022 r. Podstawę wymiaru zasiłku chorobowego stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie pracownika za okres od października 2021 do września 2022 r. Pracownikowi temu przysługuje premia kwartalna. Do ustalenia podstawy wymiaru zasiłku powinna zostać uwzględniona premia za IV kwartał 2021 r. oraz I, II i III kwartał 2022 r. Do czasu sporządzenia listy wypłat zasiłków premia za III kwartał nie została jeszcze wypłacona. Do ustalenia podstawy wymiaru należy przyjąć premie za IV i I kwartał oraz premię za II kwartał w podwójnej wysokości.©℗
Premie kwartalne lub za inne okresy wlicza się w wysokości stanowiącej 1/12 premii wypłaconych za cztery kwartały poprzedzające miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy, nawet jeżeli za niektóre z kwartałów poprzedzających miesiąc (lub za inne okresy), w którym powstała niezdolność do pracy, pracownik nie otrzymał premii, bez względu na przyczynę jej nieprzyznania. [przykład 2]
Zmiana etatu
Obliczanie podstawy wymiaru zasiłków komplikuje się, gdy dochodzi do zmiany umowy o pracę lub innego aktu nawiązującego stosunek pracy polegającej na zmianie wymiaru czasu pracy. Wówczas podstawę wymiaru zasiłku stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie ustalone dla nowego wymiaru czasu pracy, jeżeli zmiana wymiaru czasu pracy nastąpiła w miesiącu, w którym powstała niezdolność do pracy albo w miesiącach poprzedzających.
Jeżeli zmiana wymiaru czasu pracy miała miejsce w okresie czterech kwartałów poprzedzających powstanie niezdolności do pracy, to składnik kwartalny przyjmuje się proporcjonalnie do liczby pełnych kalendarzowych miesięcy po zmianie wymiaru czasu pracy w kwartałach kalendarzowych poprzedzających niezdolność do pracy. [przykład 3]
Krócej niż 12 miesięcy
Może się zdarzyć, że pracownik nie był zatrudniony u pracodawcy przez okres czterech kwartałów poprzedzających powstanie niezdolności do pracy. Wtedy premie i inne składniki za okresy kwartalne powinny być uwzględnione proporcjonalnie do liczby pełnych kalendarzowych miesięcy zatrudnienia w tych kwartałach, z których składnik za okresy kwartalne podlega uwzględnieniu w podstawie wymiaru zasiłku. [przykłady 4 i 5]
Bez wypłaty
Jeżeli składnik wynagrodzenia uwzględniany w podstawie wymiaru zasiłku przysługuje, lecz nie został wypłacony do czasu ostatecznego sporządzenia listy wypłat zasiłków chorobowych, to do podstawy wymiaru zasiłku przyjmuje się ten składnik w wysokości wypłaconej za poprzedni okres. W takim przypadku wypłata premii i innych składników wynagrodzenia po ustaleniu podstawy wymiaru zasiłków nie powoduje ponownego ustalenia tej podstawy.
Jeżeli dłuższe składniki wynagrodzenia nie zostały wypłacone również za okresy poprzednie, to podstawę wymiaru zasiłku ustala się bez nich, a po wypłaceniu podstawę wymiaru zasiłku przelicza się, uwzględniając te składniki, oraz wyrównuje wysokość zasiłku. [przykład 6]
Odpowiedź dla czytelnika
W przykładzie opisanym w pytaniu czytelnika zmiana wymiaru czasu pracy miała miejsce w październiku br., czyli po upływie czterech kwartałów poprzedzających powstanie niezdolności do pracy. W takiej sytuacji składnik kwartalny przyjmuje się w kwocie przeliczonej odpowiednio do nowego wymiaru czasu pracy.
Pracownik zachorował właśnie w październiku 2022 r. Wziąwszy to pod uwagę, należy premie kwartalne odpowiednio przeliczyć. Przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego zostanie więc uwzględnione wynagrodzenie miesięczne za październik, po zmianie wymiaru czasu pracy, po uzupełnieniu do pełnej kwoty, do którego należy dodać premię kwartalną w wysokości 1/12 kwoty otrzymanej za cztery ostatnie kwartały, tj. za IV kwartał 2021 r. oraz I, II i III kwartał 2022 r., po pomnożeniu tej kwoty przez współczynnik odpowiadający proporcji aktualnego wymiaru czasu pracy (0,75 etatu) do poprzedniego wymiaru czasu pracy (1/1). Współczynnik ten wynosi 0,75 i został obliczony następująco:
0,75 : 1 = 0,75
Kwota z tytułu premii kwartalnych:
(1724 zł + 0 zł + 1290 zł + 1830 zł) × 0,75 = 3633 zł
3633 zł × 1/12 = 302,75 zł
Do tego wynagrodzenie miesięczne za październik, po obniżeniu wymiaru czasu pracy:
4500 zł + 302,75 zł = 4802,75 zł
Podstawa wynagrodzenia chorobowego: 4802,75 zł – 13,71 proc. = 4144,29 zł©℗
Podstawa prawna
•art. 36 ust. 1 i 2 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1732)
