Tym samym osobę wykonującą w tym czasie pracę na umowie zlecenia na rzecz swojego pracodawcy zgłaszamy do ubezpieczeń społecznych z tytułu tej drugiej umowy, a nie ze stosunku pracy – wynika ze stanowiska organu rentowego. Choć jest ono korzystne, to eksperci mają inne zdanie
Tym samym osobę wykonującą w tym czasie pracę na umowie zlecenia na rzecz swojego pracodawcy zgłaszamy do ubezpieczeń społecznych z tytułu tej drugiej umowy, a nie ze stosunku pracy – wynika ze stanowiska organu rentowego. Choć jest ono korzystne, to eksperci mają inne zdanie
Przepis, który miał zapobiegać outsourcowaniu pracowników, wciąż budzi wątpliwości płatników i samych zatrudnionych. Zgodnie z art. 8 ust. 2a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (dalej: ustawa systemowa) za pracownika w rozumieniu tej ustawy uważa się także osobę wykonującą pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, albo umowy o dzieło, jeżeli umowę taką zawarła z pracodawcą, z którym pozostaje w stosunku pracy, lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonuje pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy. O tym, co oznacza chociażby „praca na rzecz wykonawcy”, wypowiedziały się już setki składów sądu. Inna wątpliwość dotyczy zastosowania tego przepisu wtedy, gdy pracownik z różnych przyczyn nie wykonuje umowy o pracę, ale nadal wykonuje umowę cywilnoprawną. Może np. zdecydować o przejściu na urlop bezpłatny albo urlop wychowawczy, a jednocześnie o wykonywaniu dodatkowego zlecenia zawartego ze swoim pracodawcą albo podmiotem trzecim, ale przy wykonywaniu umowy na rzecz pracodawcy. Nie jest także wykluczone przebywanie na urlopie macierzyńskim i rodzicielskim z tytułu etatu i wykonywanie dodatkowego zlecenia. Przepisy nie mówią wprost, czy wówczas art. 8 ust. 2a również będzie miał zastosowanie i pracodawca cały czas będzie musiał odprowadzać składki także za umowę cywilnoprawną.
W przypadku gdy umowa o pracę i umowa zlecenia lub inna tego rodzaju jest zawarta z niepowiązanymi ze sobą podmiotami, nie ma wątpliwości, kto ma odprowadzać składki. Następuje zbieg tytułów ubezpieczeniowych. I tak, zgodnie z ogólną zasadą, jeśli podstawa wymiaru składek z etatu jest równa lub wyższa od minimalnego wynagrodzenia, składki na ubezpieczenie społeczne od zlecenia nie muszą być opłacane. Natomiast jeśli pracownik pobiera zasiłek macierzyński i jednocześnie pracuje na zleceniu, składki będą obowiązkowe tylko z tytułu pobierania zasiłku. Te ze zlecenia będą dobrowolne. Inaczej będzie, gdy zlecenie będzie wykonywane podczas urlopu wychowawczego. Budżet państwa finansuje składki za osobę przebywającą na takim urlopie, jeśli nie podejmie ona dodatkowego zatrudniania. Gdy zacznie wykonywać np. umowę zlecenia, automatycznie to zlecenie stanie się dla niej obowiązkowym tytułem ubezpieczeniowym.
Gdy jednak w grę wchodzi zastosowanie art. 8 ust. 2a na powyższe reguły trzeba spojrzeć inaczej. W przypadku łączenia wykonywania umowy o pracę i zlecenia nie mają już zastosowania zasady zbiegu tytułów ubezpieczeniowych. Przychód ze zlecenia lub innej umowy cywilnoprawnej zostaje doliczony do przychodu z umowy o pracę i składki są łącznie opłacane przez pracodawcę. Sprawa zaczyna komplikować się, gdy pracownik zacznie korzystać z urlopu bezpłatnego. Czy wówczas nadal zachodzi sytuacja określona w art. 8 ust. 2a? Zadaliśmy to pytanie ZUS. Organ poinformował, że osoba, która w trakcie trwania stosunku pracy wykonuje umowę zlecenia na rzecz pracodawcy, a pracownik przebywający na urlopie bezpłatnym nie podlega ubezpieczeniom jako pracownik (zawieszone są jego prawa i obowiązki pracownicze), taka osoba powinna być zgłoszona w tym okresie jako zleceniobiorca. [stanowisko] Analogicznie stwierdził również, że jako zleceniobiorcy powinny być zgłaszane osoby przebywające na urlopie macierzyńskim i pobierające zasiłek macierzyński i przebywające na urlopie wychowawczym. To - jak widać - korzystna wykładnia dla pracodawców. Skoro pracownik ma być z umowy zlecenia zgłoszony jak zleceniobiorca, to oznacza, że art. 8 ust. 2a nie ma zastosowania w opisanych przypadkach.
Stanowisko ZUS z 15 kwietnia 2022 r. w sprawie zastosowania art. 8 ust. 2a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych
/>
nieznane
PYTANIE DGP: Pracownik wykonuje umowę zlecenie na rzecz zewnętrznej firmy, ale de facto wykonuje ją na rzecz pracodawcy, co skutkuje zastosowaniem art. 8 ust. 2a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych i opłacaniem przez pracodawcę także składek od wynagrodzenia z umowy zlecenia.
Czy w sytuacji, gdy pracownik rozpocznie korzystanie z:
• urlopu bezpłatnego u pracodawcy,
• urlopu macierzyńskiego u pracodawcy,
• urlopu wychowawczego o pracodawcy,
- art. 8 ust. 2a nadal będzie miał zastosowanie i pracodawca będzie zobowiązany opłacać składki od wynagrodzenia ze zlecenia (zakładając, że zlecenie nadal będzie wykonywane)?
ODPOWIEDŹ ZUS: Osoba, która w trakcie trwania stosunku pracy wykonuje umowę zlecenia na rzecz pracodawcy, a pracownik przebywa na:
• urlopie bezpłatnym - nie podlega ubezpieczeniom jako pracownik (zawieszone są jego prawa i obowiązki pracownicze), zatem powinna być zgłoszona w tym okresie jako zleceniobiorca;
• urlopie macierzyńskim i pobiera z tego tytułu zasiłek - podlega ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym jako osoba pobierająca zasiłek macierzyński, a nie podlega jako pracownik; w związku z tym powinna zostać zgłoszona do obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego jako zleceniobiorca, a na jego wniosek może być zgłoszona do dobrowolnych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych jako zleceniobiorca (wtedy powstaje również konieczność zgłoszenia do obowiązkowego ubezpieczenia wypadkowego);
• urlopie wychowawczym - podlega ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym jako osoba przebywająca na tym urlopie pod warunkiem, że nie posiada innego tytułu do tych ubezpieczeń; czyli w sytuacji wykonywania umowy zlecenia powinna zostać zgłoszona do obowiązkowych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych oraz wypadkowego, a także zdrowotnego jako zleceniobiorca, na jego wniosek może być zgłoszona do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego.
Agata Majewska radca prawny, Ślązak, Zapiór i Partnerzy
/
nieznane
W przypadku art. 8 ust. 2a ustawy systemowej kluczowe są tu dwie kwestie -pozostawanie w stosunku pracy z pracodawcą oraz wykonywanie na jego rzecz czynności na podstawie umowy cywilnoprawnej - niezależnie od tego, czy zawarta została ona ztym pracodawcą czy z podmiotem trzecim. Jeśli powyższe warunki zostają spełnione, umowa taka podlega oskładkowaniu, zaś płatnikiem staje się pracodawca, na rzecz którego pracownik wykonuje dodatkowo czynności wramach umowy cywilnej. Potwierdza to uchwała SN z 2 września 2009 r., sygn. akt II UZP 6/09, wskazująca, że „pracodawca, którego pracownik wykonuje na jego rzecz pracę w ramach umowy o dzieło zawartej z osobą trzecią, jest płatnikiem składek na ubezpieczenie emerytalne, rentowe chorobowe i wypadkowe z tytułu tej umowy”. Bez znaczenia pozostaje natomiast faktyczne wykonywanie w czasie trwania umowy zlecenia umowy o pracę łączącej ubezpieczonego z pracodawcą. Tym samym korzystanie przez pracownika z urlopu (w tym bezpłatnego) u pracodawcy, przy jednoczesnym wykonywaniu w jego trakcie na rzecz tego pracodawcy umowy cywilnoprawnej, nie wyłącza zastosowania art. 8 ust. 2a ustawy systemowej. W okresie urlopu nie dochodzi bowiem do utraty statusu pracownika w rozumieniu tego przepisu.