Jakie świadczenie powinien otrzymać pracownik, który podczas pobierania świadczenia rehabilitacyjnego trafia na kwarantannę? Jak długo trwa okres wyczekiwania po powrocie z urlopu wychowawczego? Jak rozliczyć zatrudnionego, który podczas izolacji w warunkach domowych przepracował zdalnie kilka dni?

Wypłacamy naszemu pracownikowi świadczenie rehabilitacyjne. Ostatnio trafił na kwarantannę jako członek rodziny. Czy za ten okres należy mu wypłacić świadczenie rehabilitacyjne czy zasiłek chorobowy za okres kwarantanny?
W okresie pobierania świadczenia rehabilitacyjnego przez ubezpieczonego przebywanie na kwarantannie nic nie zmienia w kwestii pobieranego świadczenia. Zgodnie z art. 18 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (dalej: ustawa zasiłkowa) świadczenie rehabilitacyjne przysługuje ubezpieczonemu, który po wyczerpaniu zasiłku chorobowego jest nadal niezdolny do pracy, a dalsze leczenie lub rehabilitacja lecznicza rokują odzyskanie zdolności do pracy. Świadczenie to przysługuje przez okres niezbędny do przywrócenia zdolności do pracy, nie dłużej jednak niż przez 12 miesięcy.
Zasiłek macierzyński a Polski Ład. „Pilna nowelizacja niezbędna"
Zasiłek macierzyński a Polski Ład. „Pilna nowelizacja niezbędna"

Zobacz również
Z kolei zasiłek chorobowy przysługuje ubezpieczonemu, który stał się niezdolny do pracy z powodu choroby w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego. Na równi z niezdolnością do pracy z powodu choroby traktuje się niemożność wykonywania pracy w wyniku decyzji wydanej przez właściwy organ lub uprawniony podmiot albo wskutek poddania się obowiązkowi kwarantanny, izolacji w warunkach domowych albo izolacji, o której mowa w przepisach o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi.
Okres pobierania świadczenia rehabilitacyjnego jest więc okresem niezdolności do pracy. Różnica dotyczy jednak wysokości tych dwóch świadczeń chorobowych. Wysokość świadczenia rehabilitacyjnego wynosi 90 proc. podstawy wymiaru zasiłku chorobowego za okres pierwszych trzech miesięcy, 75 proc. tej podstawy za pozostały okres, a jeżeli niezdolność do pracy przypada w okresie ciąży – 100 proc. Zaś w przypadku zasiłku chorobowego stawka ogólna wynosi 80 proc. podstawy wymiaru zasiłku. Wyjątkowo wynosi 100 proc., jeżeli niezdolność do pracy lub niemożność wykonywania pracy:
  • przypada w okresie ciąży;
  • powstała wskutek poddania się niezbędnym badaniom lekarskim przewidzianym dla kandydatów na dawców komórek, tkanek i narządów oraz zabiegowi pobrania komórek, tkanek i narządów;
  • powstała wskutek wypadku w drodze do pracy lub z pracy.
Jak widać, w przypadku pobierania świadczenia powyżej trzech miesięcy nieco wyższy byłby zasiłek chorobowy (80 proc. wobec 75 proc.). Przepisy ustawy zasiłkowej nie przewidują jednak „zamiany” świadczenia rehabilitacyjnego na zasiłek chorobowy w trakcie przebywania na kwarantannie. Tym bardziej nie ma możliwości wyboru rodzaju świadczenia przez samego chorego. Kwarantanna nic zatem w jego sytuacji nie zmienia.
Podstawa prawna
• art. 6, art. 11 i art. 18‒19 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1133; ost.zm. Dz.U. z 2021 r. poz. 1834)
Pracownik pobierał zasiłek chorobowy od 10 grudnia 2021 r. do 25 stycznia 2022 r. Następnie od 26 stycznia do 9 lutego 2022 r. pobierał zasiłek opiekuńczy w związku z chorobą dziecka i koniecznością sprawowania nad nim opieki. Od 10 lutego 2022 r. przebywa ponownie na zwolnieniu lekarskim – na inną chorobę. Czy okresy niezdolności do pracy z powodu jego choroby należy wliczyć do jednego okresu zasiłkowego?
Zasady ustalania okresu zasiłkowego, a więc maksymalnego okresu, przez jaki ubezpieczony może pobierać zasiłek chorobowy, określa art. 9 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (dalej: ustawa zasiłkowa). Zgodnie z jego ust. 1 wlicza się do niego wszystkie okresy nieprzerwanej niezdolności do pracy, jak również okresy niemożności wykonywania pracy z przyczyn określonych w art. 6 ust. 2. Zgodnie z tym ostatnim przepisem na równi z niezdolnością do pracy z powodu choroby traktuje się niemożność wykonywania pracy:
  • w wyniku decyzji wydanej przez właściwy organ albo uprawniony podmiot na podstawie przepisów o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi;
  • wskutek poddania się obowiązkowi kwarantanny, izolacji w warunkach domowych albo izolacji;
  • z powodu przebywania w:
– stacjonarnym zakładzie lecznictwa odwykowego w celu leczenia uzależnienia alkoholowego,
– szpitalu albo innym zakładzie leczniczym podmiotu leczniczego wykonującego działalność leczniczą w rodzaju stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne w celu leczenia uzależnienia od środków odurzających lub substancji psychotropowych;
  • wskutek poddania się niezbędnym badaniom lekarskim przewidzianym dla kandydatów na dawców komórek, tkanek i narządów.
Od 1 stycznia 2022 r. obowiązuje nowe brzmienie art. 9 ust. 2. Zgodnie z nim do okresu zasiłkowego wlicza się okresy poprzednich niezdolności do pracy, jeżeli przerwa pomiędzy ustaniem poprzedniej a powstaniem ponownej niezdolności do pracy nie przekraczała 60 dni. Do okresu zasiłkowego nie wlicza się okresów niezdolności do pracy przypadających przed przerwą nie dłuższą niż 60 dni, jeżeli po przerwie niezdolność do pracy wystąpiła w trakcie ciąży.
W poprzednim stanie prawnym, jeśli następna niezdolność do pracy była spowodowana inną chorobą, to, o ile wystąpił między nimi przynajmniej dzień przerwy, okres zasiłkowy musiał być już naliczany na nowo. Od 1 stycznia 2022 r. nie ma znaczenia, czy kolejna niezdolność spowodowana jest tą samą czy inną chorobą – będzie ona i tak wliczona do tego samego okresu zasiłkowego, jeśli przerwa między nimi nie przekracza 60 dni.
Tak też jest i w opisywanym przypadku, co spowoduje, że niezdolność do pracy trwającą od 10 grudnia 2021 r. do 25 stycznia 2022 r. oraz od 10 lutego 2022 r. trzeba będzie wliczyć do jednego okresu zasiłkowego. Nie jest natomiast do niego doliczany okres pobierania zasiłku opiekuńczego. Zasiłek opiekuńczy jest co prawda także świadczeniem z ubezpieczenia chorobowego, ale innego rodzaju i dotyczą go innego rodzaju limity określone w ustawie zasiłkowej.
Podstawa prawna
•art. 6 ust. 2, art. 9 i art. 32 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1133; ost.zm. Dz.U. z 2021 r. poz. 1834)
Przebywam na urlopie wychowawczym, którego limit niedługo się kończy i wracam do pracy. Czy po powrocie do pracy muszę czekać 30 dni, aby otrzymać zasiłek chorobowy w przypadku, gdybym zachorowała?
Nie, po urlopie wychowawczym zasiłek chorobowy przysługuje nawet w przypadku, gdy niezdolność do pracy powstała pierwszego dnia po powrocie. Zgodnie z art. 4 ust. 1 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa ubezpieczony nabywa prawo do zasiłku choro bowego:
1) po upływie 30 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego – jeżeli podlega obowiązkowo temu ubezpieczeniu;
2) po upływie 90 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego – jeżeli jest ubezpieczony dobrowolnie.
W przypadku pracowników, a tylko oni mają prawo do urlopu wychowawczego, okres wyczekiwania będzie więc wynosił 30 dni.
Artykuł 4 ust. 2 stanowi z kolei, że do powyższych okresów ubezpieczenia chorobowego wlicza się poprzednie okresy ubezpieczenia chorobowego, jeżeli przerwa między nimi nie przekroczyła 30 dni lub była spowodowana urlopem wychowawczym, urlopem bezpłatnym albo odbywaniem czynnej służby wojskowej przez żołnierza niezawodowego. Przepis ten mówi więc wprost, że osoby powracające do pracy po urlopie wychowawczym nie są objęte ponownie 30-dniowym okresem wyczekiwania. Aby bowiem możliwe było nabycie uprawnień do urlopu wychowawczego, pracownik musiał podlegać zatrudnieniu przynajmniej sześć miesięcy. Nie ma więc wątpliwości, że spełnił warunek 30 dni podlegania ubezpieczeniu chorobowemu.
Podstawa prawna
• art. 6 ust. 2, art. 9 i art. 32 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1133; ost.zm. Dz.U. z 2021 r. poz. 1834)
• art. 186 ust. 1 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1320; ost.zm. Dz.U. z 2021 r. poz. 1162)
Pracownik został skierowany na izolację w warunkach domowych. Czuł się dobrze, a my kończyliśmy ważny projekt, więc kilka dni pracował zdalnie – na własny wniosek. Jednak po kilku dniach poczuł się gorzej i oznajmił, że nie jest w stanie pracować. Jakie świadczenie mu wypłacić?
Zgodnie z ogólnymi zasadami wynikającymi z art. 6 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa zasiłek chorobowy przysługuje ubezpieczonemu, który stał się niezdolny do pracy z powodu choroby w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego. Na równi z niezdolnością do pracy z powodu choroby traktuje się niemożność wykonywania pracy wskutek poddania się obowiązkowi izolacji w warunkach domowych.
Wydawać by się mogło, że wobec tego podjęcie pracy zdalnej podczas izolacji stanowi naruszenie ustawy zasiłkowej i zgodnie z art. 17 tej ustawy powoduje utratę prawa do zasiłku za cały ten okres. Zgodnie z tym przepisem ubezpieczony wykonujący w okresie orzeczonej niezdolności do pracy pracę zarobkową lub wykorzystujący zwolnienie od pracy w sposób niezgodny z celem tego zwolnienia traci prawo do zasiłku chorobowego za cały okres tego zwolnienia.
W przypadku jednak pracy podczas izolacji lub kwarantanny należy odwołać się do art. 4ha ust. 1 ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 w okresie ogłoszenia stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii. Zgodnie z tym przepisem pracownicy i inne osoby zatrudnione poddane obowiązkowej izolacji w warunkach domowych mogą – za zgodą pracodawcy albo zatrudniającego – świadczyć w trybie pracy zdalnej pracę określoną w umowie i otrzymywać z tego tytułu wynagrodzenie. W przypadku świadczenia pracy w tym czasie nie przysługuje wynagrodzenie chorobowe ani zasiłek chorobowy. Jak widać, ustawodawca przewidział więc dla izolowanych lub poddanych kwarantannie zasady specjalne. Jednocześnie nie można zapominać o art. 80 kodeksu pracy, na mocy którego wynagrodzenie przysługuje za pracę wykonaną. Prowadzi to do wniosku, że możliwe jest wypłacenie pracownikowi zarówno wynagrodzenia za pracę, jak i świadczeń chorobowych za czas izolacji, ale co oczywiste, za różne dni.
W opisanej sytuacji pracodawca powinien więc wypłacić pracownikowi wynagrodzenie za dni, w których pracował zdalnie. Natomiast za dni, gdy nie był w stanie świadczyć pracy – wynagrodzenie chorobowe lub zasiłek chorobowy (jeśli pracodawca jest płatnikiem zasiłków). Jeśli nie jest płatnikiem zasiłków, a pracownik wyczerpał już przysługujący mu limit wynagrodzenia chorobowego, zasiłek chorobowy za te dni wypłaci ZUS. ©℗
Podstawa prawna
• art. 6 ust. 2, art. 9 i art. 32 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1133; ost.zm. Dz.U. z 2021 r. poz. 1834)
• art. 4ha ustawy z 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 2095; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 218)
• art. 80 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1320; ost.zm. Dz.U. z 2021 r. poz. 1162)