PCPR powinien odstąpić w całości od ustalenia opłat za pobyt dziecka w pieczy zastępczej, gdy rodzic przebywa w zakładzie poprawczym – stwierdził w wyroku WSA w Krakowie.

Dyrektor Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie wszczął z urzędu postępowanie dotyczące odstąpienia od ustalenia kobiecie opłaty za pobyt małoletniej córki w rodzinie zastępczej. W postępowaniu wskazano, że ojcostwo dziecka nie zostało potwierdzone. Organ ustalił, że matka, mocą postanowienia Sądu Rejonowego Wydział Rodzinny i Nieletnich została umieszczona w zakładzie poprawczym. Otrzymuje rentę rodzinną, nie leczy się z powodu długotrwałej lub ciężkiej choroby, nie jest osobą niepełnosprawną, nie jest ubezwłasnowolniona, nie wychowuje samotnie dziecka, nie jest w ciąży, ani nie przebywa w areszcie śledczym czy zakładzie karnym. PCPR zbadał sytuację finansową matki i stwierdził, że nie może jej całkowicie zwolnić z kosztów opieki. Tym samym wydając decyzję administracyjną ustalił wysokość opłaty częściowej.

Kobieta odwołała się do Samorządowego Kolegium Odwoławczego. Stwierdziła, że zakład poprawczy, w którym przebywa jest placówką zapewniającą całodobową opiekę o którym mowa w uchwale rady powiatu, w związku z tym organ powinien odstąpić w całości od ustalenia dla niej opłaty za pobyt córki w rodzinie zastępczej.

SKO utrzymując decyzję w mocy wskazało, że w sprawie nie zachodzi przesłanka z uchwały dająca prawo do odstąpienia w całości od ustalenia opłaty za pobyt dziecka w rodzinie zastępczej - dla przebywającej w zakładzie poprawczym. Jego zdaniem zakład poprawczy nie należy do placówek zapewniających całodobową opiekę, o których mowa w § 3 pkt 8 ww. uchwały – która nakazuje odstąpić w całości od ustalania opłaty w sytuacji, gdy rodzic dziecka pozostającego w pieczy zastępczej sam pozostaje w placówce całodobowej opieki, areszcie lub zakładzie karnym.

Sprawa trafiła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie. WSA uchylił obie decyzje administracji.

Sąd przypomniał, że zgodnie z ustawą z 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy, istnieje obowiązek ponoszenia przez rodziców opłaty za pieczę zastępczą i to w wysokości odpowiadającej wysokości przyznanych świadczeń oraz dodatków, a obowiązek ten istnieje od momentu umieszczenia dziecka w pieczy. Dodał też, że w ustawie o pomocy społecznej nie zostało zdefiniowane pojęcie placówki całodobowej opieki. Jednak jest ono np. odnoszone do młodzieżowego ośrodka socjoterapii zapewniającego całodobową opiekę. Niewątpliwie zakład poprawczy ma służyć rehabilitacji swoich wychowanków, tym niemniej w ramach pojęcia rehabilitacji mieści się również opieka nad wychowankami.

Zdaniem WSA, uchwała rady powiatu ani nie odnosi się wprost do ustawy o pomocy społecznej, ani nie wprowadza ograniczenia, że muszą to być wyłącznie placówki całodobowej opieki, które żadnych innych usług nie świadczą. Sąd zauważył również, że uchwała nakazuje odstąpić w całości od ustalania opłaty w sytuacji, gdy rodzic dziecka pozostającego w pieczy zastępczej pozostaje w areszcie śledczym lub zakładzie karnym. Zdaniem WSA, celem odbywania kary pozbawienia wolności jest resocjalizacja skazanego, a więc jest to cel tożsamy z celem przebywania w zakładzie poprawczym. Nie budzi więc wątpliwości, że pozostawanie w zakładzie poprawczym, jest podobne do pozostawania w zakładzie karnym.

Wyrok WSA w Krakowie sygn. III SA/Kr 873/21