Na Słowacji od 1 stycznia 2022 r. do każdej plastikowej butelki lub puszki z napojami trzeba będzie dopłacić 15 eurocentów kaucji. Władze ostrzegają przed robieniem zapasów przed Nowym Rokiem, bo kaucja dotyczy tylko oznaczonych opakowań. System kaucyjny obejmuje już szklane butelki.

Oddawanie butelek i aluminiowych puszek ma być proste i przypominać znany na Słowacji od lat system zwrotu kaucji za szklane butelki. Tak jak automat do szklanych butelek nie odda pieniędzy za zbite opakowanie, tak nie będzie można odzyskać 15 eurocentów za zgniecioną plastikową butelkę lub puszkę.

Gdy testowano system automatów, dziennikarze próbowali oddać do zbierających opakowania automatów zmiażdżone lub pogniecione butelki. Maszyny przyjmowały jedynie te z niewielkimi uszkodzeniami. Minister środowiska Jan Budaj wyjaśnił, że skup nie obejmuje zmiażdżonych butelek, ponieważ groziłoby to zalewem opakowań z zagranicy.

Łatwiej będzie przetworzyć odpady, a trudniej wysłać je na wysypisko
Łatwiej będzie przetworzyć odpady, a trudniej wysłać je na wysypisko

Zobacz również

Nowy system objaśniają ogłoszenia w gazetach, instrukcje w sklepach oraz billboardy. Akcja informacyjna, podobnie jak automaty do skupu oraz ręczne czytniki kodów używane do rozliczania opakowań została sfinansowana przez organizację non-profit Administrator Systemu Kaucji. Założyły ją cztery stowarzyszenia występujące w imieniu producentów piwa, napojów bezalkoholowych i wód mineralnych oraz przedstawicieli handlu hurtowego i detalicznego. Łącznie ich członkowie wprowadzają na rynek prawie 80 proc. wszystkich opakowań zwrotnych i reprezentują ponad 3000 placówek handlowych.

Organizacja wygrała przetarg rozpisany przez ministerstwo środowiska, w którym była jedynym kandydatem. Operator systemu kaucyjnego ma finansować swoją działalność ze sprzedaży plastiku i aluminium firmom zajmującym się recyklingiem. Obecny wzrost cen energii przełożył się także na koszt produkcji butelek PET, coraz bardziej deficytowym towarem staje się również aluminium.

Opakowania objęte systemem będą oznaczone specjalnym znakiem "Z". Większość butelek i puszek zakupionych w okresie bożonarodzeniowym jeszcze nie ma tego symbolu, więc nie będzie ich można wymienić na 15 eurocentów kaucji.

Zwolennicy dodatkowej opłaty zwrotnej za plastikowe butelki i aluminiowe puszki podkreślają, że kaucja za szklane butelki jest o 2 centy niższa, a odzyskiwanych jest prawie 100 proc. opakowań. Przed wprowadzeniem systemu kaucyjnego na Słowacji udawało się odzyskiwać ok. 60 proc. butelek PET.

W Europie systemy kaucyjne funkcjonują w: Szwecji, Danii, Finlandii, Estonii, Niemczech, Holandii, Litwie, Chorwacji, Norwegii i Islandii. Dzięki nim udaje się odzyskiwać ok. 90 proc. opakowań.

Piotr Górecki (PAP)