Szacuje się, że około jedna trzecia odpadów trafiających do akwenów Unii Europejskiej pochodzi ze źródeł morskich, w tym głównie ze statków. Samych plastikowych śmieci zrzucają one do oceanów od 4,8 mln ton do 12,7 mln ton rocznie.

Zapobieganie zanieczyszczeniu wód ma ułatwić dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/883 z 2019 r. w sprawie portowych urządzeń do odbioru odpadów ze statków. Czas na jej transpozycję mieliśmy do 28 czerwca br. W miniony piątek projekt ustawy, która wdroży do polskiego porządku niezbędne rozwiązania, trafił do konsultacji i opiniowania.
Regulacje, które proponuje resort infrastruktury, nakładają na podmioty zarządzające portami lub przystaniami morskimi obowiązek zapewnienia odbioru szerszego katalogu odpadów ze statków (w tym m.in. pozostałości ładunku), a zarazem posiadania infrastruktury o odpowiedniej przepustowości. Raport o funkcjonowaniu i stopniu wykorzystania urządzeń odbiorczych trzeba będzie składać co dwa lata (obecnie co pięć lat). Pierwszy – do 15 marca 2022 r. i obejmujący okres od dnia wejścia w życie ustawy do końca tego roku.
Istotną zmianą wobec obowiązującego prawa jest wprowadzenie wymogu umożliwienia selektywnej zbiórki śmieci.
Projekt normuje kwestię opłat ponoszonych przez statki za odprowadzenie i przetwarzanie odpadów innych niż pozostałości ładunkowe. Zdefiniowano m.in. opłatę pośrednią, do wnoszenia której statki będą zobowiązane każdorazowo przy zawinięciu do portów i przystani morskich. Powinna ona w pełni pokrywać koszty administracyjne obsługi urządzeń odbiorczych oraz przynajmniej 30 proc. całkowitych bezpośrednich kosztów odprowadzenia odpadów ze statków.
Nowe przepisy wprowadzają sankcje administracyjne, które będzie można nałożyć (w drodze decyzji administracyjnej) na podmioty zarządzające portami lub przystaniami morskimi za nieprzestrzeganie powyższych wymogów. Kary administracyjne będą też grozić kapitanowi lub innemu członkowi załogi, który nie wywiązał się z obowiązku zdania odpadów przez statek zgodnie z ustawą. „Należy podkreślić, że wprowadzenie powyższych sankcji administracyjnych jest niezbędne do zapewniania efektywności przepisom dotyczącym odpadów ze statków” – czytamy w uzasadnieniu.
Rocznie do polskich portów zawija ponad 20 tys. statków.©℗
Etap legislacyjny
Projekt ustawy skierowany do konsultacji