Od 1 września zacznie obowiązywać nowy ustrój szkolny. Dotychczasowy system, który składał się z 6-letniej szkoły podstawowej, 3-letniego gimnazjum, 3-letniego liceum ogólnokształcącego, 4-letniego technikum, 3-letniej szkoły zawodowej i szkół policealnych, będzie stopniowo przekształcany. Docelowo będzie obejmować: 8-letnią szkołę podstawową, 4-letnie liceum, 5-letnie technikum, 3-letnią szkołę branżową I stopnia, 2-letnią szkołę branżową II stopnia, 3-letnią szkołę specjalną przysposabiającą do pracy i szkołę policealną.
Wygaszanie gimnazjów już się rozpoczęło, wiosną nie przeprowadzono rekrutacji do I klas. Uczniowie, którzy skończyli w czerwcu VI klasę szkoły podstawowej, we wrześniu zamiast rozpocząć naukę w gimnazjum, pójdą do VII klasy. Rok później rozpoczną naukę w klasie VIII, po której zakończeniu będą pisać egzamin ósmoklasisty.
W VII klasie szkoły podstawowej wraz z nimi będą się uczyć uczniowie, którzy w roku szkolnym 2016/2017 nie otrzymali promocji do II klasy gimnazjum. Zostaną skierowani do obwodowej szkoły podstawowej właściwej dla miejsca zamieszkania, ale jeśli rodzice wybiorą inną szkołę, uczeń będzie mógł do niej chodzić, pod warunkiem, że będą wolne miejsca. Dane o liczbie uczniów, którzy nie otrzymali promocji do II klasy gimnazjum, będą znane MEN dopiero jesienią, gdy spłyną informacje do Systemu Informacji Oświatowej.
Uczeń VII klasy szkoły podstawowej otrzyma nową legitymację szkolną na dotychczas obowiązującym druku. Jest to związane z tym, że na druku jest tylko sześć miejsc na pieczątkę szkoły potwierdzającą termin ważności dokumentu.
Do 8-letniej szkoły podstawowej została przygotowana nowa podstawa programowa. Jest to rozporządzenie ministra edukacji, w którym opisano, co uczeń powinien umieć z danego przedmiotu na danym etapie edukacji. Nauczyciel ma obowiązek zrealizowania w pracy z uczniami wszystkich treści zawartych w podstawie, a programy nauczania i podręczniki muszą być z nią zgodne.
Jako pierwsi - od września tego roku - według nowej podstawy będą się uczyć dzieci i młodzież z klas I, IV i VII szkół podstawowych.
Tak jak dotychczas, w klasach I-III będzie edukacja wczesnoszkolna. Od I klasy uczniowie będą się także uczyć języka obcego.
W IV klasie rozpocznie się nauczanie przedmiotowe. Uczniowie będą mieli: język polski, język obcy nowożytny, matematykę, informatykę, historię, przyrodę, muzykę, plastykę, technikę i wychowanie fizyczne. Naukę prawie wszystkich tych przedmiotów będą kontynuować do końca szkoły podstawowej, przy czym w IV klasie na lekcjach historii nie będzie kursu przedstawiającego chronologicznie dzieje, ale wprowadzenie do nauki przedmiotu przez poznanie sylwetek wybitnych postaci.
Od V klasy w miejsce przyrody zostaną wprowadzone geografia i biologia. W klasie VII dojdą drugi język obcy, chemia i fizyka, a w klasie VIII - wiedza o społeczeństwie i edukacja dla bezpieczeństwa. Zajęcia z techniki uczniowie będą mieli do VI klasy włącznie, a z muzyki i plastyki - do VII klasy włącznie.
W roku szkolnym 2017/2018 będzie kontynuowany program bezpłatnych - z punktu widzenia rodziców - podręczników. Należące do szkoły książki - kupowane z dotacji z budżetu państwa - będą użyczane uczniom. Podręczniki mają służyć co najmniej trzem rocznikom.
W tym roku zupełnie nowe podręczniki otrzymają uczniowie klas I, IV i VII szkół podstawowych, którzy pierwsi będą się uczyć zgodnie z nową podstawą programową, oraz uczniowie klas VI i III gimnazjów, którzy nie byli objęci programem w latach wcześniejszych. Wszyscy uczniowie szkół podstawowych i gimnazjów dostaną nowe ćwiczenia, kupione specjalnie dla nich przez szkoły.
W nowym roku - po trzech latach, gdy w szkołach podstawowych uczniowie I klas szkół podstawowych uczyli się głównie z przygotowanego na zlecenie MEN podręcznika "Nasz elementarz" - znów szkoły mają możliwość wyboru podręcznika dla pierwszaków spośród wszystkich oferowanych na rynku. Uczniowie klas II i III nadal będą się uczyć z przygotowanego przez MEN podręcznika "Nasza szkoła".
Uczniowie, którzy we wrześniu rozpoczną naukę w II i III klasach gimnazjów, będą się w nich uczyć na dotychczasowych zasadach, zgodnie z obowiązującą w gimnazjach podstawą programową. Na koniec nauki w tym typie szkoły będą zdawać, tak jak dotychczas, egzamin gimnazjalisty.
Zgodnie z założeniami reformy, dotychczasowe gimnazja zostają włączone do szkół podstawowych, liceów lub techników, mogą też zostać przekształcone w któryś z tych typów szkół. Decyzje w tej sprawie samorządy podejmowały wiosną. W rezultacie zmieniono obwody szkół podstawowych.
W części szkół podstawowych od września w klasach VII (docelowo w klasach VII i VIII) będą funkcjonować oddziały dwujęzyczne; które wcześniej działały dopiero w gimnazjum. Warunkiem przyjęcia do klasy dwujęzycznej jest uzyskanie pozytywnego wyniku na sprawdzianie predyspozycji językowych. W pierwszej kolejności do takiej klasy przyjmowani są uczniowie danej szkoły.
We wrześniu tego roku, w miejsce zasadniczych szkół zawodowych, pojawią się szkoły branżowe I stopnia.
Początek nowego roku szkolnego to także zmiany w przedszkolach. Od 1 września prawo do wychowania przedszkolnego otrzymają dzieci 3-letnie; przyznanie tego prawa oznacza, że jeśli rodzice dziecka w tym wieku chcą, by korzystało ono z wychowania przedszkolnego, to samorząd musi mu to zapewnić, niekoniecznie jednak w tej placówce, którą rodzice wybrali. Wcześniej - kilka lat temu - prawo do wychowania przedszkolnego przyznano dzieciom starszym: 4-, 5- i 6-letnim.
Od nowego roku szkolnego rodzice 6-latków w edukacji przedszkolnej nie będą musieli wnosić opłat za pobyt dziecka w placówce. Rodzice będą opłacać jedynie wyżywienie. Związane jest to z objęciem tej grupy dzieci subwencją oświatową, tak jak dzieci uczących się w szkołach.
Od nowego roku szkolnego - zgodnie z decyzją rady miasta - w Warszawie uczniowie szkół podstawowych i gimnazjów będą podróżowali komunikacją miejską bezpłatnie, na podstawie kart ucznia.