Po raz pierwszy pracownicy samorządowi mogli się ubiegać o udział w aplikacji legislacyjnej. W ogłoszeniu o terminie rozmowy kwalifikacyjnej prezes Rządowego Centrum Legislacji o takiej możliwości nie informował
Od 1 maja 2015 r. zaczęło obowiązywać rozporządzenie prezesa Rady Ministrów z 28 kwietnia 2015 r. w sprawie aplikacji legislacyjnej (Dz.U. poz. 587). Uchyliło ono regulację z 1 września 2010 r. Nowe rozporządzenie wprowadziło wiele zmian. Nowe rozwiązanie to możliwość odbywania aplikacji przez pracowników samorządowych. Rozmowy kwalifikacyjne odbywają się 11 i 13 maja, o czym informował prezes Rządowego Centrum Legislacji (dalej: RCL) w ogłoszeniu o naborze z 4 kwietnia 2015 r. Termin przyjmowania zgłoszeń upłynął zaś 7 maja br.
Informacja ta wprowadzała jednak w błąd. Nie wskazywała, że o udział w aplikacji legislacyjnej w edycji 2015/2016 mogli ubiegać się pracownicy samorządowi. Określała też zasady płatności za aplikację według uchylonej regulacji z 2010 roku. Trudno więc uznać, że zachowane zostały standardy otwartego i konkurencyjnego naboru, skoro jedna z grup zawodowych pozbawiona została rzetelnej informacji.
Rażące sprzeczności
Obsługę organizacyjną i finansową naboru, jak i odbywania się aplikacji zapewnia Rządowe Centrum Legislacji. Urząd ten przygotował i uzgadniał projekt rozporządzenia. Dlatego tym bardziej dziwi fakt, że informacja prezesa RCL tak znacznie odbiega od zasad ustalonych w podpisanym przez prezesa Rady Ministrów rozporządzeniu. W jego par. 26 ust. 1 przewidziano, że aplikacja edycji 2014/2015, dopuszczenie do egzaminu kończącego aplikację, jego przeprowadzenie oraz ponowne przystąpienie do tego egzaminu odbywa się na dotychczasowych zasadach. Z kolei edycja 2015/2016 powinna się odbyć według nowych reguł, nie przewidziano bowiem przepisów przejściowych w tym zakresie. Te zaś, odmiennie od zapisów informacji o naborze przewidują, że do odbycia rozmowy kwalifikacyjnej na aplikację legislacyjną mogą zostać dopuszczeni, oprócz dotychczas wymienionych członków korpusu służby cywilnej, urzędników, o których mowa w art. 71 ust. 1 ustawy z 16 września 1982 r. o pracownikach urzędów państwowych, żołnierzy zawodowych i funkcjonariuszy służb, również pracownicy samorządowi.
Ponadto rozporządzenie w par. 24 ust. 2 przewiduje, że opłata za uczestnictwo w aplikacji jest wpłacana na rachunek RCL. Jest to nowe rozwiązanie, które ułatwi podmiotom kierującym pracowników do odbycia aplikacji uiścić ją bez nadmiernego obciążenia finansowego. Jej wysokość jest równa 6,5-krotności przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w 2014 roku. Zgodnie z komunikatem prezesa GUS z 10 lutego 2015 r. (M.P. poz. 179) wynosi ono 3783,46 zł. Zatem wysokość opłaty to 24 592,49 zł (6,5 x 3783,46 zł). Informacja o naborze podaje, że opłata za uczestnictwo w aplikacji jest równoważna 14-krotności minimalnego wynagrodzenia, przewidzianego w przepisach o minimalnym wynagrodzeniu za pracę, czyli 24 500 zł (14 x 1750 zł). Takie zasady uiszczania odpłatności za aplikacje obowiązywały jednak na mocy uchylonego rozporządzenia z 2010 roku.
Przedstawione niespójności pomiędzy ogłoszeniem o naborze a rozporządzeniem na pewno nie powinny się zdarzyć, zwłaszcza że dostęp na aplikację jest limitowany.
Okres trwania
Poszerzenie kręgu uczestników to niejedyna zmiana wynikająca z regulacji. Jednym z nowych rozwiązań zawartych w rozporządzeniu jest zmiana dotycząca czasu trwania aplikacji legislacyjnej. Zgodnie z par. 3 ust. 1 ma się ona rozpoczynać we wrześniu każdego roku i będzie trwała 10 miesięcy, tj. do czerwca następnego roku.
Dotychczasowe regulacje przewidywały, że wykłady oraz konwersatoria odbywały się przez okres 10 miesięcy od wyznaczonego przez prezesa RCL dnia rozpoczęcia aplikacji, podczas gdy zajęcia praktyczne - w ciągu 12 miesięcy od tego dnia. Egzamin kończący aplikację był natomiast przeprowadzany dopiero po zakończeniu zajęć praktycznych. Dotychczasowe edycje aplikacji rozpoczynały się we wrześniu, jednocześnie z rozpoczęciem wykładów oraz konwersatoriów, które kończyły się w czerwcu kolejnego roku. Natomiast zajęcia praktyczne z patronami rozpoczynane były w kolejnych miesiącach, tj. w październiku albo listopadzie i trwały przez następne 12 miesięcy. Powodowało to, że aplikanci kończący daną edycję podchodzili do egzaminu kończącego aplikację po kilkumiesięcznej przerwie od zakończenia wykładów i konwersatoriów. Długi czas oczekiwania na egzamin końcowy nie wypływał korzystnie na możliwość przygotowania się do niego przez zdających.
Dlatego nowe rozporządzenie przewiduje 10-miesięczny czas trwania aplikacji, z jednoczesnym ustaleniem, że aplikacja rozpoczyna się we wrześniu każdego roku. Przy czym w tym terminie muszą odbyć się zarówno zajęcia merytoryczne, jak i zajęcia praktyczne, a także egzamin kończący. Rozwiązanie to niewątpliwie pozwoli na lepsze wykorzystanie przez aplikantów czasu aplikacji. Zagwarantuje im podejście do egzaminu końcowego bezpośrednio po zakończeniu zajęć, i tym samym umożliwi wykorzystanie wiedzy i umiejętności zdobytych podczas wykładów oraz ćwiczeń, a następnie utrwalonych w trakcie odbywających się równolegle z nimi zajęć z patronami. Obecnie aplikacja legislacyjna stanowi w istocie 10-miesięczny okres intensywnego przygotowywania się do egzaminu końcowego, który nie będzie poprzedzony jakąkolwiek przerwą.
Jakie zajęcia
Aplikacja legislacyjna obejmuje:
wwykłady i ćwiczenia,
wzajęcia z patronami,
wegzamin kończący aplikację.
Poszerzona została lista przedmiotów, z których będą prowadzone wykłady, m.in. o wybrane problemy z zakresu prawa międzynarodowego, w tym wpływ prawnomiędzynarodowych zobowiązań Rzeczypospolitej Polskiej w dziedzinie praw człowieka na proces tworzenia prawa oraz posługiwanie się narzędziami informatycznymi.
Kierownik aplikacji wyznacza aplikantowi patrona spośród osób mających wykształcenie prawnicze i co najmniej 5-letni staż pracy związany z legislacją oraz aktualnie wykonujących pracę w tym zakresie. Patron może sprawować opiekę nad nie więcej niż dwoma aplikantami, a nie trzema, tak jak było dotychczas.
Zgodnie z par. 14 rozporządzenia przed dopuszczeniem do egzaminu patron sporządza opinię o aplikancie zawierającą informację o jego postępach oraz przydatności do pracy legislacyjnej i przekazuje ją kierownikowi aplikacji na 14 dni przed przeprowadzeniem tego egzaminu. Dotychczasowe przepisy nie wyznaczały patronowi żadnego terminu na złożenie opinii. Wprowadzenie tej zmiany umożliwi zgromadzenie jak najpełniejszych informacji o przebiegu aplikacji i umiejętnościach aplikanta przystępującego do egzaminu końcowego. ©?
Co się zmieniło
Tak było | Tak jest |
Czas trwania | |
Wykłady oraz konwersatoria odbywały się przez 10 miesięcy od wyznaczonego przez prezesa RCL dnia rozpoczęcia aplikacji, podczas gdy zajęcia praktyczne – w ciągu 12 miesięcy od tego dnia. Zajęcia te nie musiały się rozpoczynać w tym samym terminie | Aplikacja rozpoczyna się we wrześniu każdego roku i trwa 10 miesięcy. Wszystkie zajęcia muszą się zakończyć w ciągu tego terminu |
Uczestnicy | |
Aplikantem mógł być pracownik z wykształceniem prawniczym, będący: członkiem korpusu służby cywilnej, urzędnikiem państwowym, żołnierzem zawodowym lub funkcjonariuszem służb z wykształceniem prawniczym | Aplikantem może być pracownik z wykształceniem prawniczym, będący: członkiem korpusu służby cywilnej, urzędnikiem państwowym, żołnierzem zawodowym, funkcjonariuszem służb albo pracownikiem samorządowym |
Wyznaczenie patrona | |
Patron mógł sprawować opiekę nad nie więcej niż trzema aplikantami | Patron może sprawować opiekę nad nie więcej niż dwoma aplikantami |
Podejście do egzaminu przez skreślonego aplikanta | |
Nie mógł być dopuszczony do egzaminu aplikant, który opuścił więcej niż 10 dni wykładów i konwersatoriów bez względu na przyczynę nieobecności. Aplikant taki był skreślany z listy aplikantów. Chcąc skończyć aplikację, musiał ponownie przechodzić procedurę naboru | Aplikant skreślony z listy aplikantów, w przypadku usprawiedliwienia nieobecności, może być przyjęty na kolejną edycję aplikacji bez konieczności odbycia rozmowy kwalifikacyjnej, pod warunkiem ponownego skierowania go i uiszczenia opłaty |
Termin egzaminu powtórkowego | |
W razie niedostatecznego wyniku egzaminu końcowego można było zdawać go ponownie tylko raz, nie wcześniej niż po upływie sześciu miesięcy, w terminie wyznaczonym przez przewodniczącego komisji | Po zmianach aplikant może przystąpić do egzaminu ponownie tylko raz, nie wcześniej niż po upływie trzech miesięcy, w terminie wyznaczonym przez przewodniczącego komisji |
Opłata | |
Opłata za aplikację była równa czternastokrotności minimalnego wynagrodzenia. Uiszczana była w jednej kwocie | Opłata za aplikację jest równa 6,5-krotności przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w 2014 r. Może być w dwóch ratach |