Ekwiwalent wypłacany za korzystanie z prawniczego oprogramowania powinien być uwzględniany przy podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.
Sprawa dotyczyła przedsiębiorcy, który na podstawie umowy-zlecenia zatrudniał aplikantów adwokackich. Korzystali oni z własnych licencji na program informacji prawnej. Przedsiębiorca chciał, by był on wykorzystywany w jego bieżącej działalności, więc zamierzał w umowach z aplikantami zawrzeć zapis, zgodnie z którym będzie wypłacał im ekwiwalent pieniężny za używanie tego oprogramowania przy realizacji zleconych zadań.
Miał jednak wątpliwości, czy ten element wynagrodzenia powinien być uwzględniany przy podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne. W jego ocenie – nie. Zgodnie z par. 2 ust. 1 pkt 9 rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1949) podstawy takiej nie stanowią ekwiwalenty pieniężne za użyte przy wykonywaniu pracy narzędzia, materiały lub sprzęt, będące własnością pracownika. Regulacje te stosuje się także do zleceniobiorców.
Przedsiębiorca podkreślał, że w obecnych realiach za narzędzie nie można uznawać jedynie zmaterializowanego przedmiotu. Powinno być to wszystko, co można wykorzystać gospodarczo. Chcąc mieć jednak pewność, wystąpił do ZUS z wnioskiem o interpretację przepisów.
Organ rentowy nie podzielił jego zdania. W uzasadnieniu wskazał, że zgodnie z definicjami zawartymi w Słowniku Języka Polskiego narzędzie to urządzenie umożliwiające ręczne wykonywanie jakiejś czynności lub pracy. Materiał z kolei jest tym, z czego się wytwarza lub z czego powstają rzeczy i obiekty, a sprzęt to przedmiot używany do konkretnych prac.
Z tego względu ryczałtowe kwoty wypłacane zleceniobiorcom za korzystanie z licencji (wartości niematerialnych i prawnych) i oprogramowania nie mogą być utożsamiane z ujętymi w par. 2 ust. 1 pkt 9 rozporządzenia narzędziami, materiałami ani sprzętem. W konsekwencji ekwiwalent za korzystanie ze wspomnianego oprogramowania powinien być uwzględniany przy podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.
Decyzja ZUS oddział w Gdańsku z 14 grudnia 2018 r. (DI/100000/43/249/2015)